Trao đổi với chúng tôi, ông Đỗ Đình Trọng, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc Công ty cổ phần Vật liệu và Xây lắp Tam Điệp cho biết: Được thành lập năm 1993 với ngành nghề chủ yếu là sản xuất gạch đất sét nung. Qua 20 năm sản xuất, kinh doanh, đến nay hệ thống máy móc, thiết bị đã xuống cấp, lạc hậu dẫn đến việc chi phí nguyên, nhiên vật liệu cao (đặc biệt là chi phí than đã tăng lên gấp 3 lần), làm tăng giá thành sản phẩm. Trong khi đó, sản phẩm gạch đất sét nung trên thị trường đã bão hòa, nhiều doanh nghiệp sản xuất vật liệu khác đã đầu tư thiết bị công nghệ tiên tiến, giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm để tăng sức cạnh tranh trên thị trường, do đó sản phẩm của Công ty gặp phải khó khăn về vấn đề tiêu thụ. Đứng trước khó khăn đó, Công ty đã tập trung đánh giá, phân tích và tìm ra căn nguyên những tồn tại, hạn chế và đề ra giải pháp phù hợp, tối ưu nhất. Giải pháp đầu tiên mà Công ty xác định phải đầu tư và thực hiện ngay là đổi mới công nghệ, cải tiến thiết bị lạc hậu cũ bằng các thiết bị có công nghệ tiên tiến. Qua nghiên cứu của Công ty cho thấy hiện nay các dây chuyền sản xuất gạch men, thủy tinh áp dụng hệ thống vòi phun than tự động có được hiệu quả rõ rệt, giảm triệt để lượng than thừa, không còn tình trạng nung đốt thiếu nhiệt làm non sản phẩm hoặc thừa nhiệt làm già cháy sản phẩm. Hệ thống vòi phun than tự động giảm tiêu tốn than trong nung đốt và tăng chất lượng sản phẩm lò nung. Ngoài ra, quá trình nung đốt bằng hệ thống vòi phun than tự động giảm được sức lao động nặng nhọc, độc hại cho công nhân, đảm bảo vệ sinh môi trường cho quá trình sản xuất gạch tuynen. Việc tra than trước đây tại Công ty đều được làm thủ công, công nhân phải xúc than đổ trực tiếp vào lò nung với nhiệt lượng cao rất hại cho sức khỏe. Với phương pháp sản xuất cũ này đã làm một lượng lớn than rơi vãi, đồng thời chất lượng sản phẩm sản xuất ra không đều do phụ thuộc vào người công nhân tra than.
Do đó năm 2012, được sự hỗ trợ của Sở Khoa học và Công nghệ, Công ty cổ phần Vật liệu và Xây lắp Tam Điệp đã tiến hành thực hiện Dự án sản xuất thử nghiệm "Nghiên cứu lắp đặt hệ thống vòi phun than tự động cho lò nung gạch tuynen". Mục tiêu của dự án là ứng dụng tiến bộ kỹ thuật lắp đặt hệ thống vòi phun than tự động cho lò nung gạch tuynen nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm chi phí than và giảm thiểu ô nhiễm môi trường; tự động hóa công đoạn cấp than; giám sát nhiệt và vận hành lò nung trong dây chuyền công nghệ để sản xuất thử nghiệm 6.750.000 viên gạch; đồng thời, xây dựng quy trình sản xuất ổn định lâu dài cho lò nung gạch tuynen.
Trong thời gian 3 tháng sản xuất thử nghiệm, Dự án đã đạt các mục tiêu đề ra: lắp đặt hoàn chỉnh hệ thống vòi phun than tự động cho lò nung gạch tuynen. Đến nay, Công ty đã tiếp nhận và làm chủ công nghệ mới. Dự án đã tác động lớn đến sản xuất của Công ty, thay đổi công nghệ sản xuất, chất lượng sản phẩm đã nâng lên rõ rệt, tiết kiệm vật tư nhiên liệu, giảm được sức lao động nặng nhọc của công nhân, giảm thiểu ô nhiễm môi trường nơi làm việc, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Nếu như trước đây, để sản xuất 1.000 viên gạch, Công ty phải tiêu hao 1,1 tạ than nhưng với công nghệ mới (trong giai đoạn sản xuất thử nghiệm) hao phí than giảm xuống chỉ còn 34,36 kg. Trong 3 tháng sản xuất thử nghiệm, công nghệ sản xuất mới đã làm lợi cho Công ty trên 629 triệu đồng và ước tính giá trị làm lợi mang lại trong 1 năm sản xuất (đạt công suất 27 triệu viên) là 1.288 triệu đồng. Điều đáng nói là, năm 2013 Công ty đã đưa hệ thống vòi phun than tự động vào sản xuất ổn định với chất lượng sản phẩm vẫn được duy trì, hiệu quả tiết kiệm than lại tốt hơn (giảm 30% hao phí than) so với thời gian sản xuất thử nghiệm và làm lợi trên 2,2 tỷ đồng một năm cho Công ty, do than được nghiền mịn, cấp đều, cháy hết; giảm được lao động dọn vệ sinh kênh lò và giảm được sức lao động nặng nhọc khi công nhân nung đốt.
Lãnh đạo Công ty cổ phần Vật liệu và Xây lắp Tam Điệp cho biết: Trong giai đoạn khó khăn hiện nay, việc đầu tư đổi mới công nghệ đang là "Cứu cánh" giúp Công ty ổn định sản xuất, đảm bảo việc làm và thu nhập cho công nhân. Do đó, trong thời gian tới, Công ty sẽ phát huy hiệu quả của Dự án đổi mới công nghệ vòi phun than tự động và tiếp tục nghiên cứu đầu tư mới một số công nghệ sản xuất khác để nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường.
Bài, ảnh: Hồng Giang