Báo cáo chính trị trình Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XXII: Những điểm mới mang tính chiến lược, đột phá, xuyên suốt - Kỳ 2: Những bài học mang tính kế thừa và phát triển

∗  Kỳ 1: Tầm nhìn xa, tư duy chiến lược

∗ Kỳ 2: Những bài học mang tính kế thừa và phát triển

∗ Kỳ 3: Kiên trì, quyết liệt trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng

∗ Kỳ 4: Ba trụ cột phát triển kinh tế

Đoàn kết - nguồn lực tạo nên dấu ấn nhiệm kỳ 

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến vấn đề đại đoàn kết toàn dân tộc và tích cực truyền bá tư tưởng đoàn kết trong toàn Đảng và các tầng lớp nhân dân. Người nhấn mạnh: "Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công". Thực tiễn cách mạng Việt Nam 90 năm qua là bằng chứng sinh động khẳng định tư tưởng phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc là một bài học, nguyên tắc căn bản trong đường lối cách mạng của Đảng. 

Trong dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng, về tầm nhìn và định hướng phát triển thời gian tới, quan điểm chỉ đạo của Đảng ta là: "Khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, khát vọng phát triển và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc". Về định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021-2030, Đảng ta xác định: "Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; củng cố nâng cao niềm tin của nhân dân, tăng cường đồng thuận xã hội…". Trong 5 bài học kinh nghiệm thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng cũng chỉ rõ: "Thường xuyên củng cố, tăng cường đoàn kết trong Đảng và hệ thống chính trị…". 

Tại Báo cáo Chính trị đã thông qua tại Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XXI, nhiệm kỳ 2015-2020, bài học về tăng cường đoàn kết, thống nhất trong Đảng được đặt ở vị trí hàng đầu. Kế thừa những bài học kinh nghiệm của nhiệm kỳ trước, ở nhiệm kỳ này, bài học về đoàn kết cũng được đặt ở vị trí đầu tiên và có sự phát triển theo quy luật khách quan, phù hợp với thực tiễn. 

Báo cáo Chính trị lần này đã nhấn mạnh: "Đặc biệt coi trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; tăng cường sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng bộ, trước hết là Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và Thường trực Tỉnh ủy trên cơ sở nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách; chú trọng chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp có đủ phẩm chất, năng lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; phát huy dân chủ, trí tuệ tập thể, đề cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu, là những nhân tố quyết định thành công". 

Có thể thấy bài học về đoàn kết trong bất cứ giai đoạn cách mạng nào cũng luôn là sợi chỉ đỏ xuyên suốt; nó được kế thừa và phát triển từ nhiệm kỳ này sang nhiệm kỳ khác và gắn kết chặt chẽ với nhiệm vụ chính trị cụ thể từng giai đoạn. Báo cáo Chính trị trình Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XXII đã gắn bài học đoàn kết với xây dựng, chỉnh đốn Đảng; đề cao vấn đề nêu gương, xây dựng Đảng về đạo đức. Đây là điểm mới trong Báo cáo Chính trị của nhiệm kỳ này, nâng tầm bài học đoàn kết gắn với nhiệm vụ cụ thể, có tính thời sự sâu sắc. 

Năm 2019, Đảng bộ Khối Cơ quan và Doanh nghiệp tỉnh được hợp nhất trên cơ sở Đảng bộ Khối Cơ quan tỉnh và Đảng bộ Khối Doanh nghiệp tỉnh, đồng chí Nguyễn Thị Hồng Hạnh, Bí thư Đảng ủy Khối chia sẻ: Tuy gặp không ít khó khăn, thách thức do Đảng bộ lớn, đảng viên đông, số lượng tổ chức cơ sở Đảng đặc thù chiếm tỷ lệ cao; công tác tổ chức, sắp xếp, phân công đội ngũ cán bộ sau sáp nhập có nhiều vấn đề mới và khó nảy sinh. 

Nhưng dưới sự chỉ đạo tập trung, quyết liệt của Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Đảng bộ Khối Cơ quan và Doanh nghiệp tỉnh đã vượt qua những khó khăn, ổn định và ngày càng phát triển, thể hiện rõ vai trò hạt nhân chính trị trong thực hiện các nhiệm vụ được giao, quy tụ được sự đoàn kết, thống nhất trong toàn Đảng bộ. 

Tinh giản, sắp xếp lại tổ chức bộ máy là một trong những công việc mà trong nhiệm kỳ qua tỉnh ta đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện khá tốt mặc dù đây là vấn đề khó, nhạy cảm vì liên quan trực tiếp đến con người, đến vị trí công tác, chức vụ của cá nhân. Có những đồng chí bị "hạ chức" khi tổ chức sắp xếp lại bộ máy theo yêu cầu, có những đồng chí tự nguyện xin nghỉ hưu trước tuổi để thuận lợi cho việc sắp xếp cán bộ nhưng tất cả đều đồng thuận. 

Đồng chí Phạm Ngọc Hưng, Phó Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy nhấn mạnh: Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã thường xuyên lãnh đạo việc đổi mới, kiện toàn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo đúng quy định, hướng dẫn; triển khai thực hiện cơ bản các mô hình và thí điểm các mô hình theo chỉ đạo của Trung ương; đầu mối bên trong các cơ quan, đơn vị được thu gọn, hoạt động hiệu quả hơn; biên chế được tinh giản, bảo đảm lộ trình tinh giản đến năm 2021. 

Trong nhiệm kỳ vừa qua, đã thực hiện Văn phòng Tỉnh ủy phục vụ chung các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy; hợp nhất Đảng bộ Khối cơ quan tỉnh và Đảng bộ Khối doanh nghiệp tỉnh; thực hiện thí điểm Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy đồng thời là Chủ tịch ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh và ở một số huyện, thành phố; thực hiện trưởng ban tuyên giáo đồng thời là giám đốc trung tâm chính trị cấp huyện... 

Toàn tỉnh đã thu gọn 30 đầu mối các đơn vị sự nghiệp công lập và giảm 89 đơn vị sự nghiệp công lập; thực hiện cắt giảm 154 biên chế công chức, 1.732 biên chế sự nghiệp, điều chuyển 68 biên chế công chức; thực hiện tinh giản biên chế được 219 người. Đây là những việc mới, việc khó nhưng với sự đoàn kết, thống nhất của tập thể Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã đề ra được những giải pháp cụ thể, sát với thực tiễn, quyết liệt, có lộ trình, có tính khả thi cao để tạo sự đồng thuận trong triển khai thực hiện. 

Sự đoàn kết, chung sức, đồng lòng của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân, mà trước hết là đoàn kết, thống nhất trong Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Tỉnh ủy chính là nguồn lực kỳ diệu đưa Ninh Bình ngày càng phát triển vững chắc, vượt qua nhiều thời điểm khó khăn, thách thức. 

Có thể thấy rõ điều này ở những tháng đầu năm 2020, khi Ninh Bình cùng với cả nước gồng mình phòng, chống dịch COVID-19, sau đó là triển khai thực hiện mục tiêu kép "vừa chống dịch vừa phát triển kinh tế". Quá nhiều khó khăn, thử thách khi giải bài toán làm thế nào để vừa phòng chống dịch bệnh COVID-19, đảm bảo an toàn tính mạng, sức khỏe người dân, vừa duy trì sản xuất, kinh doanh, chuyển sang giai đoạn mới phòng chống dịch dài hơi hơn, vừa tổ chức đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020-2025. 

Những nhiệm vụ khó này tiếp tục đòi hỏi sự đoàn kết, thống nhất, đồng thuận cao hơn nữa trong toàn hệ thống chính trị. Ninh Bình một lần nữa chứng minh sự vững mạnh của hệ thống chính trị, bài học về đoàn kết, thống nhất tiếp tục phát huy sức mạnh; niềm tin của cán bộ, đảng viên, nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng ngày càng được nâng lên. 

Trong đó, đối với nhiệm vụ phòng chống dịch COVID-19, đã huy động được sự chung tay của tất cả các lực lượng xã hội để tạo nên "tấm lá chắn" ngăn chặn được sự xâm nhiễm dịch bệnh vào địa bàn, bảo vệ an toàn tính mạng nhân dân; đồng thời tạo được hiệu ứng sâu rộng trong xã hội về ý thức, trách nhiệm phòng, chống dịch của mỗi cá nhân đối với cộng đồng. 

Đối với nhiệm vụ giữ ổn định phát triển kinh tế-xã hội, Ninh Bình tiếp tục thể hiện rõ là một địa phương giữ được mức tăng trưởng dương; trở thành điểm đến an toàn, tin cậy của du khách với phương châm "Ninh Bình-Hội tụ và lan tỏa" mặc dù dịch bệnh COVID-19 vẫn có những diễn biến phức tạp, khó lường, ảnh hưởng đến kết quả thực hiện một số chỉ tiêu mà Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XXI đã đề ra. 

Cùng với đó công tác tổ chức đại hội đảng bộ cấp cơ sở và cấp trên cơ sở đã thành công trọn vẹn, bảo đảm nghiêm túc, chất lượng, hiệu quả và làm tốt công tác phòng dịch. Dù trong bối cảnh tình hình dịch bệnh nhưng với sự chủ động, thống nhất, đồng thuận trong hệ thống chính trị, đại hội đảng bộ cấp cơ sở và trên cơ sở của tỉnh đều đã hoàn thành sớm hơn tiến độ thời gian trung ương chỉ đạo; cấp ủy khóa mới được bầu tại đại hội đảm bảo yêu cầu, điều kiện, tiêu chuẩn, số lượng cơ cấu theo chỉ đạo của Trung ương và cấp trên. 

Ninh Bình đã dần trẻ hóa được đội ngũ bí thư chi bộ thôn, xóm, phố với phương châm những người được lựa chọn là những bí thư "dân tin, đảng cử" có trình độ chuyên môn, sẵn sàng đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. 

Có thể ví dịch COVID-19 là cơn sóng dữ thử thách sự đoàn kết của Đảng bộ trong những tháng cuối nhiệm kỳ nhưng đồng thời nó cũng thể hiện bản lĩnh kiên cường của tỉnh khi biến "nguy thành cơ", lưu lại những dấu ấn nhiệm kỳ có tính bứt phá.

Lấy dân làm gốc 

Bài học quan trọng có tính xuyên suốt mà Báo cáo Chính trị trình Đại hội XXII nhắc tới có thể khái quát là phát huy vai trò của nhân dân. Quán triệt sâu sắc, thực hiện nghiêm túc quan điểm "lấy dân làm gốc"; nhân dân là trung tâm, là chủ thể của công cuộc đổi mới, Báo cáo Chính trị nêu rõ: "Huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và nhân dân; làm tốt công tác vận động quần chúng, tạo sự đồng thuận, nắm chắc tình hình diễn biến tư tưởng, phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân, đoàn kết lương giáo là yếu tố quan trọng tạo nên động lực, đảm bảo hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ". 

Đây là điểm mới so với nhiệm kỳ trước khi bài học kinh nghiệm của nhiệm kỳ trước là "chú trọng công tác đào tạo nhân lực, nhất là nhân lực có chất lượng đáp ứng yêu cầu phát triển của tỉnh". Kinh nghiệm này cũng có tính kế thừa và phát triển bởi tại thời điểm năm 2015, nguồn nhân lực của tỉnh ta còn hạn chế, thiếu về số lượng và chất lượng, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển của tỉnh, nhất là những lĩnh vực đòi hỏi trình độ cao. 

Nhưng tại thời điểm này, nguồn nhân lực cơ bản đã được đảm bảo, thực tiễn trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo đã cho thấy quan điểm "lấy dân làm gốc" phải được thực hiện triệt để, làm nền tảng để thực hiện các mục tiêu phát triển toàn diện khác. 

Tư tưởng "lấy dân làm gốc" của Chủ tịch Hồ Chí Minh là nền tảng của công cuộc đổi mới và phát triển mà Đảng Cộng sản Việt Nam đã và đang lãnh đạo nhân dân thực hiện. Trong điều kiện hiện nay, Đảng ta luôn coi trọng việc phát huy quyền làm chủ của nhân dân nhằm khai thác và sử dụng có hiệu quả sức mạnh to lớn của lực lượng này. 

Thực tế cho thấy "Chỉ có phát huy sức mạnh làm chủ của nhân dân mới có thể chống tiêu cực, chống suy thoái, chống tham nhũng có hiệu quả, nhằm củng cố Đảng, làm trong sạch bộ máy Nhà nước, lành mạnh hóa các quan hệ xã hội". 

Song, vấn đề không phải chỉ nêu lên khẩu hiệu "lấy dân làm gốc" mà quan trọng nhất là phải biến tư tưởng đó trở thành hiện thực, phải được thể hiện một cách sinh động, nhất quán trong hành động. Thực tế chứng minh rằng, nơi nào cấp ủy, chính quyền quan tâm đến đời sống nhân dân, coi trọng nhân dân, biết dựa vào dân mà triển khai chính sách, nơi ấy sẽ có chuyển biến, thành tựu rõ rệt. 

Tìm hiểu "hành trình về đích" nông thôn mới, nông thôn mới kiểu mẫu ở xã Gia Vân (Gia Viễn) cũng như ở nhiều địa phương khác trong tỉnh, chúng tôi đã được nghe người dân phấn khởi kể về phong trào hiến đất làm đường, góp tiền, góp sức tham gia xây dựng nông thôn mới. 

Sự đồng thuận của người dân còn góp phần xây dựng nhiều nhà văn hóa, những công trình dân sinh quan trọng, mà ở đó chính họ là chủ thể và là người hưởng lợi. "Xây dựng nông thôn mới ở Gia Vân thực sự nhân dân là chủ thể. Mọi việc đều được nhân dân bàn bạc, thống nhất, đồng thuận, đoàn kết, chung sức, đồng lòng ủng hộ. 

Sự vào cuộc của nhân dân là sức mạnh, nguồn lực, yếu tố mang tính tiên quyết, thành công, bền vững của xây dựng và duy trì những thành tựu của xây dựng nông thôn mới" - Đồng chí Nguyễn Anh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND huyện Gia Viễn nhấn mạnh. 

Không chỉ riêng Gia Viễn mà phong trào thi đua xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh trong nhiệm kỳ qua diễn ra sôi nổi với phương châm lấy dân làm gốc, tất cả vì nhân dân, phát huy tối đa quyền làm chủ của nhân dân. 

Hiện nay, tổng số xã đạt chuẩn nông thôn mới toàn tỉnh là 106/116 xã (chiếm 91,4% tổng số xã); 3 huyện Hoa Lư, Yên Khánh, Gia Viễn đạt chuẩn huyện nông thôn mới và thành phố Tam Điệp hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới; có 8 xã và 100 thôn đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. 

Điểm nổi bật trong "hành trình đạt chuẩn" của các địa phương là đã bổ sung thêm tiêu chí "sự hài lòng của người dân" để quyết định việc về đích nông thôn mới, coi đây là tiêu chí quan trọng, có tính chất quyết định. 

Tại 106 xã đã cán đích nông thôn mới, tiêu chí này đạt từ 98 đến 100%, thể hiện rõ người dân đã được làm chủ thực sự với phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và dân thụ hưởng".  Vì thế, trong tổng số nguồn lực huy động vào thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới thì vốn trong cộng đồng dân cư chiếm tới gần 30%. 

Chủ trương hợp lòng dân theo quan điểm "lấy dân làm gốc" này đã tạo được sự đồng thuận, trên dưới một lòng trong tất cả cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân để đưa Ninh Bình trở thành điểm sáng cả nước về xây dựng nông thôn mới. 

Lấy dân làm gốc, trong nhiệm kỳ qua, các cấp ủy Đảng trong tỉnh đã tập trung chỉ đạo và triển khai thực hiện có hiệu quả quy chế công tác Dân vận của hệ thống chính trị với phương châm "trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân". 

Quan điểm nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin" đã  dần đi vào thực tiễn bằng nhiều việc làm cụ thể, thiết thực. Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chỉ đạo lãnh đạo các cấp đối thoại trực tiếp với nhân dân theo định kỳ và đột xuất; thực hiện việc phân công cấp ủy viên các cấp về dự sinh hoạt với chi bộ khu dân cư để kịp thời nắm bắt tâm tư, tình cảm của nhân dân, giải quyết những vấn đề bức xúc từ cơ sở. 

Chủ trương này được tất cả các địa phương trong toàn tỉnh triển khai thực hiện với nhiều cách làm mới, sáng tạo. Các huyện Yên Khánh, Kim Sơn đã duy trì nghiêm túc, nền nếp, chất lượng việc định kỳ hằng quý tổ chức giao ban cụm xã, tiểu khu (mỗi cụm 3 xã) giữa các đồng chí cấp ủy huyện, lãnh đạo một số phòng, ban với thường trực đảng ủy xã và bí thư chi bộ thôn, xóm, phố trong cụm xã để nắm chắc tình hình và giải quyết kịp thời, hiệu quả các kiến nghị, đề xuất của chi bộ, đảng viên trong cụm. 

Cũng từ quan điểm lấy dân làm gốc, từ thực tiễn triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XXI mà bài học bảo đảm hài hòa, cân đối giữa phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường và phát triển văn hóa, xã hội với quốc phòng, an ninh được nhấn mạnh, không chỉ chú trọng phát triển kinh tế mà còn hướng tới yếu tố bền vững; đề cao yếu tố văn hóa, yếu tố con người. Đây là điểm mới có tính chất then chốt mà Báo cáo Chính trị đã khái quát và dành nhiều mục để nhắc tới trong kinh nghiệm lãnh đạo, điều hành và tổ chức thực hiện.

Thực tiễn cho thấy, để những bài học này thực sự trở thành kim chỉ nam cho mọi hành động ở nhiệm kỳ tới, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XXII phải có quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, luôn chủ động, sáng tạo, quyết liệt, linh hoạt và kiên định đến cùng mục tiêu đã đề ra; bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các cấp, các ngành trong quá trình tổ chức thực hiện; kiên trì, quyết liệt chỉ đạo các việc lớn, việc khó, tạo thế phát triển ổn định, lâu dài đối với kinh tế - xã hội của tỉnh hướng tới mục tiêu: Đảng nói, dân tin; Mặt trận, đoàn thể vận động, dân theo; chính quyền làm, dân ủng hộ.

Minh Đức - Quỳnh Thu
(còn nữa)

(Kỳ 3: Kiên trì, quyết liệt trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng)