"Rau sắng chùa Hương" trên đất Nho Quan

Chạy xe gần 20 km từ  thành phố Ninh Bình về xã Gia Lâm (huyện Nho Quan), đến với mảnh đất hiền hòa bên dòng sông Na thơ mộng, chúng tôi tìm gặp ông Bùi Văn Trường - chủ nhân của mô hình trồng rau sắng. Không phải hỏi thăm nhiều, chợt nhìn thấy một vạt cây dây leo xanh mướt, trải dài, thẳng tắp ngay rìa đường tôi đoán ngay được nhà ông.

Trong ngôi nhà nhỏ nhìn ra hồ nước, nhấp ngụm chè khô, ông Trường kể cho chúng tôi nghe về quá trình ông "di lý" cây rau sắng về với đất Ninh Bình: "Năm 2015, có dịp cùng gia đình đi tham quan chùa Hương, thấy ở đây họ bán thứ rau gì đó rất đắt nhưng người mua vẫn nườm nượp.

Lân la hỏi thăm mới biết đây là rau sắng lượm từ trên rừng xuống, rất bổ dưỡng nhưng lại hiếm và khó trồng nên mới có giá cao như thế. Trong đầu tôi đã suy nghĩ cây gì mà chẳng trồng được miễn là đáp ứng được các điều kiện gần giống với tự nhiên. Về đến nhà nhưng vẫn nung nấu ý định thuần phục giống rau quý, tôi quyết định tìm đến vùng đất Ba Sao (tỉnh Hà Nam) gần khu vực chùa Hương để nhờ những người chăn trâu, chăn bò ở đây đưa lên núi tìm loại cây này về làm giống.

Ban đầu, chưa có kinh nghiệm, thổ nhưỡng lại không hợp nên tỷ lệ sống rất thấp, chỉ khoảng 30%. Nhưng tôi thấy bước đầu như vậy cũng tốt rồi, mùa rau sắng năm sau tôi lại tiếp tục tìm từ rừng về nhân giống, lần này tỷ lệ đạt lên đến 70%. Đến nay, mảnh vườn của gia đình đã được phủ kín bởi cây sắng".

"Không phụ công mày mò, tâm huyết, năm 2017, tôi bắt đầu thu hoạch những lứa rau sắng thương phẩm đầu tiên. Để rau sắng cho sản lượng cao, tôi trồng cây theo hàng, mỗi cây, mỗi hàng cách nhau khoảng 1 mét, đồng thời lắp đặt hệ thống tưới phun tự động.

Ngoài ra, tôi thí điểm cắt gốc cây thấp ngang người, vừa tiện chăm sóc, vừa dễ hái. Giống rau này không ưa đất quá ẩm, gặp phân hóa học là chết nên trong quá trình chăm sóc tôi sử dụng toàn bộ bằng phân hữu cơ đã ủ hoai mục, một năm bón 3 đợt.

Điều đặc biệt ở rau sắng là chẳng bao giờ bị sâu bệnh nên hoàn toàn có thể khẳng định nó là một thứ rau cực kỳ an toàn" - ông Trường chia sẻ. Với 5 sào rau sắng, mỗi  tháng ông Trường thu hoạch được từ 230-270 kg rau thương phẩm, giá bán tại ruộng là 40-50 nghìn đồng/1kg tùy thời điểm. Sản phẩm chủ yếu tiêu thụ tại các nhà hàng, khách sạn, cửa hàng nông sản trên địa bàn tỉnh. Không chỉ trồng sắng bán rau thương phẩm, ông Trường còn ươm cây giống bán cho các gia đình có nhu cầu. Trung bình một năm từ cây sắng, gia đình ông thu về hơn 100 triệu đồng.

Rau sắng có tên khoa học là Melientha Suavis Pierre, thuộc họ Opiliaceae. Tên thường gọi rau ngót rừng, rau mì chính. Sản phẩm chính là lá, ngọn non, lá bánh tẻ, hoa và quả non được dùng làm rau. Đây là loại rau sạch, vừa ngon ngọt lại vừa bổ dưỡng có giá trị dinh dưỡng cao tốt cho sức khỏe, đặc biệt là giàu đạm, vitamin C... Rau sắng còn được coi như là một loại cây dược liệu bởi nó chứa một lượng lớn các axit amin không thể thay thế, có vai trò rất lớn trong quá trình sinh tổng hợp protein của cơ thể, có tác dụng bồi bổ sức khỏe.

Do vậy, cây rau này ngày càng được người tiêu dùng lựa chọn sử dụng. Trong khi đó, Ninh Bình có thế mạnh về du lịch, ẩm thực du lịch nên thị trường cho sản phẩm rau sắng là rất rộng mở. Thiết nghĩ, việc nhân rộng những mô hình trồng rau sắng như của ông Trường trong thời gian tới cần được tính đến, góp phần đa dạng hóa cây trồng, tăng thu nhập cho người nông dân.

Hà Phương