Yên Thái là một trong những xã có diện tích trồng cây vụ đông lớn và hiệu quả nhất của huyện Yên Mô từ nhiều năm nay. Năm 2013, tổng giá trị sản xuất vụ đông của xã đạt 9,2 tỷ đồng, bình quân giá trị sản xuất trên 1 ha canh tác là 42,2 triệu đồng/ha. Vụ đông năm 2014 - 2015, xã Yên Thái tiếp tục xác định vai trò quan trọng của cây trồng vụ đông trong sản xuất nông nghiệp tại địa phương.
Đến thời điểm hiện tại, toàn bộ diện tích lúa mùa sớm đã được bà con nông dân xã Yên Thái thu hoạch và bảo quản, năng suất lúa ước đạt 61,5 tạ/ha với sản lượng xấp xỉ 2.800 tấn, vượt chỉ tiêu kế hoạch về năng suất và sản lượng. Bên cạnh đó, có khoảng 30 ha đậu tương, đậu xanh và các cây màu hè thu thu hoạch trước ngày 20-9. Hiện, chính quyền xã đang chỉ đạo các HTX hướng dẫn, vận động bà con nông dân khẩn trương cày bừa, làm đất, mở rộng diện tích cây trồng vụ đông, đảm bảo đúng kế hoạch và khung thời vụ.
Trên cánh đồng thôn Tiền Thôn và Hậu Thôn không khí ra quân sản xuất vụ đông hết sức nhộn nhịp và khẩn trương. Bà Vũ Thị Thìn đang tranh thủ tỉa dặm đám đậu tương mới trồng cho biết, gia đình tôi có 4 sào ruộng thì vụ này trồng 3 sào đậu, 1 sào ngô. Năm ngoái, gia đình trồng 3 sào đậu tương, năng suất đạt 80 kg/sào với giá bán 15 nghìn đồng/kg, sau khi trừ chi phí cũng thu lãi gần 3 triệu đồng. So với trồng lúa thì trồng cây vụ đông hiệu quả gấp 3-4 lần.
Vụ đông này gia đình bà Lê Thị Khiết cũng có trên 3 sào đất trồng lạc giống theo hợp đồng với Trung tâm Nghiên cứu và phát triển đậu đỗ (Viện Cây lương thực và cây thực phẩm). Tranh thủ thời tiết thuận lợi, gia đình tập trung làm cỏ, phun thuốc phòng trừ sâu bệnh để lạc sinh trưởng, phát triển tốt. Chị Khiết chia sẻ: Vì đầu ra của cây lạc đã được ký hợp đồng bao tiêu nên tôi rất yên tâm, gia đình trồng lạc thu được nửa tháng rồi, thời tiết thuận lợi lại áp dụng phương pháp che phủ nilon nên cây lên đều, đẹp, nhiều khả năng cho năng suất cao. Ngoài trồng lạc, gia đình còn trồng xen thêm các loại rau màu khác như rau cải, đậu cô ve, khoai lang… bởi đây là những loại cây rau màu ngắn ngày, sớm cho thu hoạch.
Kế hoạch vụ đông này của Yên Thái là gieo trồng 193 ha cây màu các loại. Trong đó, diện tích trồng trên đất 2 lúa là 115 ha. Do được dự báo năm nay sẽ có một mùa đông ấm nên trong cơ cấu cây trồng vụ đông này, Yên Thái chỉ đạo nâng cao diện tích trồng các loại cây ưa ấm, trong đó ngô 28 ha, đậu tương 73 ha, lạc 26 ha. Đến nay, việc làm đất đã cơ bản xong. Việc gieo giống đang được bà con tiến hành, thậm chí nhiều nơi do bà con chủ động được thời gian đã trồng xong từ nửa tháng trước, có những diện tích đậu tương, lạc đã ra được 3-5 lá.
Ông Mai Hoàng Hanh, Phó Chủ tịch UBND xã Yên Thái cho biết: Sản xuất vụ đông năm nay có nhiều thuận lợi, việc dồn điền, đổi thửa kết hợp với chỉnh trang đồng ruộng, hoàn thiện hệ thống kênh mương, giao thông nội đồng đã đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu sản xuất. Bên cạnh đó, do chủ động trong việc lên kế hoạch sản xuất 3 vụ/1 năm liên hợp với nhau nên quỹ đất sản xuất vụ đông năm 2014 là hoàn toàn chủ động.
Bên cạnh đó có sự quan tâm chỉ đạo của huyện Yên Mô, trong đó có việc hỗ trợ công làm đất cho cây đậu tương. Tuy nhiên, cùng với những thuận lợi thì sản xuất vụ đông năm nay ở Yên Thái cũng đối mặt với một số khó khăn như vấn đề thiếu lao động, việc bao tiêu sản phẩm đầu ra cho người nông dân hay như việc sau dồn điền, đổi thửa, nhiều gia đình có lao động nhưng không có đất làm cây vụ đông, có gia đình không có lao động nhưng lại có nhiều diện tích nằm trong vùng trồng cây đông.
Để khắc phục những khó khăn này, xã đã rà soát các hộ trong vùng sản xuất vụ đông để có kế hoạch điều tiết ruộng đảm bảo kín diện tích. Yêu cầu các đoàn thể vận động hội viên tích cực tham gia sản xuất vụ đông. Phấn đấu các tổ chức đoàn thể đều có các mô hình sản xuất vụ đông tập trung.
Hiện nay, Yên Thái đang chỉ đạo các thôn nạo vét kênh mương để chủ động nước tưới trồng cây vụ đông, giao trách nhiệm cho cán bộ khuyến nông của xã tổ chức tập huấn chuyển giao kỹ thuật cho bà con nông dân. Đồng thời hướng dẫn bà con tập trung chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh cho những diện tích cây đông đã trồng, tiếp tục gieo trồng những diện tích còn lại, phấn đấu gieo trồng xong toàn bộ diện tích cây vụ đông ưa ấm trước ngày 10-10, đảm bảo trồng đến đâu chắc đến đó.
Bài, ảnh: Hà Phương