Là vùng quê giàu truyền thống lịch sử, văn hóa, cách mạng, vì thế khi tiếp thu Nghị quyết T.Ư 5, Ban Thường vụ Huyện ủy Yên Mô đã xây dựng kế hoạch, tiến hành khảo sát, đánh giá thực trạng trên địa bàn huyện, xây dựng Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết; tổ chức quán triệt, học tập và triển khai Nghị quyết, thành lập Ban chỉ đạo thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 ở huyện và các xã, thị trấn.
Nhờ đó, các nội dung Nghị quyết được triển khai sâu rộng gắn với tình hình thực tiễn ở địa phương. Qua nghiên cứu, học tập Nghị quyết, nhận thức của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân được nâng lên trong việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa của dân tộc, địa phương…
Do đó, phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể, xây dựng các thiết chế văn hóa ở Yên Mô ngày càng phát triển rộng khắp.
Nếu như năm 1998, toàn huyện có 780 hộ gia đình đạt tiêu chuẩn gia đình văn hóa, đến nay, toàn huyện đã có trên 28.000 hộ đạt tiêu chuẩn gia đình văn hóa, chiếm 83,5%. Có 75,5% nhà văn hóa thôn, xóm; 202 thôn, xóm được công nhận văn hóa; 91% khu dân cư đạt danh hiệu khu dân cư tiên tiến; 97/114 cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp được công nhận danh hiệu văn hóa; 100% xã, thị trấn có Trung tâm học tập cộng đồng; 90% trục đường chính ở thôn, xóm, phố được nhựa hóa, bê tông hóa. Tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện hiện còn 9,66%.
Việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể ở Yên Mô được chú trọng. Bằng các nguồn vốn của Trung ương và địa phương, nguồn xã hội hóa đầu tư cho công tác bảo tồn, tôn tạo, đến nay, trên địa bàn huyện có 46 di tích lịch sử văn hóa, trong đó có 12 di tích cấp Quốc gia, 34 di tích cấp tỉnh.
Đặc biệt, di tích Nhà tưởng niệm đồng chí Tạ Uyên, cố Bí thư xứ ủy Nam Kỳ được đầu tư xây mới với tổng kinh phí trên 10 tỷ đồng. Cùng với các cấp, các ngành của tỉnh, huyện đã tích cực triển khai thực hiện Đề án "Bảo tồn và phát huy các giá trị của nghệ thuật hát xẩm" với 50 hội viên tham gia, góp phần lưu giữ và phát huy giá trị văn hóa dân gian của dân tộc.
Bên cạnh đó, phong trào văn nghệ quần chúng phát triển ngày càng rộng khắp, nhiều xã có câu lạc bộ nghệ thuật, câu lạc bộ chèo, câu lạc bộ thơ. 100% xã, thị trấn có CLB văn nghệ trẻ do Đoàn thanh niên phụ trách. Toàn huyện có 12 CLB chèo, 6 CLB thơ thường xuyên hoạt động.
Các cơ quan, ban, ngành, trường học trong huyện đều có phong trào văn nghệ, sáng tác thơ, kịch. Nhiều xã đã tổ chức tốt các hoạt động văn hóa, thể thao quần chúng, tạo khí thế vui tươi, sôi nổi.
Số người tham gia luyện tập thể thao thường xuyên tăng từ 7% năm 2000, lên 27% năm 2012, số gia đình thể thao tăng 10% năm 2000, lên 20,6% năm 2012. Hiện nay toàn huyện có 53 CLB thể thao hoạt động thường xuyên. Phong trào thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội được đông đảo các tầng lớp nhân dân đồng tình hưởng ứng, tạo sự chuyển biến trong nhận thức và hành động.
Đến nay, 100% thôn, xóm, phố trên địa bàn huyện đã xây dựng hương ước, quy ước về thực hiện nếp sống văn hóa, văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội, giữ gìn trật tự, vệ sinh công cộng, bảo vệ môi trường thiên nhiên, cảnh quan sạch đẹp. Hiện Huyện đoàn Yên Mô là đơn vị tiêu biểu của tỉnh trong thực hiện đám cưới văn minh, tiết kiệm theo mô hình đám cưới "6 không".
Tiến Minh