Theo Trạm Trồng trọt và BVTV huyện Yên Khánh: Sâu non, sâu cuốn lá nhỏ lứa 7 nở rộ từ ngày 6/9 gây hại chủ yếu trên trà lúa mùa trung và mùa muộn ở giai đoạn lúa làm đòng và trỗ bông với mật độ trung bình 20 con/m2, nơi cao từ 30-50 con/m2; quy mô mức độ hại tương đương với vụ mùa trước.
Sâu non, sâu đục thân lúa 2 chấm lứa 7 sẽ nở rộ từ ngày 27/9 và gây hại cục bộ trên các trà lúa mùa muộn trỗ sau ngày 25/9. Chuột là đối tượng gây hại thường xuyên, liên tục ở địa phương, nhất là các vùng ven làng, ven thổ, ven đê, gần gò đồi; trên các trà lúa mùa trung và mùa muộn; tỷ lệ hại từ 7-10%; cá biệt có nơi tới gần 50%.
Do ảnh hưởng của các đợt mưa giông trong thời gian qua nên bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn cũng phát sinh, phát triển mạnh và gây hại cục bộ trên các trà lúa diện tốt, bón thừa đạm, bón muộn đạm, bón phân không cân đối với các giống dễ nhiễm bệnh như LT2, Bắc thơm số 7, Thiên ưu 8; quy mô mức độ bệnh tương đương vụ trước với tỷ lệ bệnh khoảng 20-30%.
Bệnh khô vằn tiếp tục gây hại nặng trên những trà lúa, giống lúa cấy dày, bón thừa đạm, bón phân không cân đối, ruộng thiếu nước với tỷ lệ trung bình 3,5%, nơi cao từ 10-20%. Ngoài ra, với Yên Khánh còn chú ý đến hiện tượng lúa cỏ đã xuất hiện trong mấy vụ gần đây và vụ này vẫn tiếp diễn quy mô mức độ cao hơn vụ trước với tỷ lệ từ 5-10%, cá biệt có nơi tới 30%.
Ông Hoàng Anh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND xã Khánh Nhạc cho biết: Vụ mùa 2019, Khánh Nhạc gieo cấy được 601,2 ha lúa, chủ yếu là giống lúa chất lượng cao, gần 100% diện tích được thực hiện bằng biện pháp gieo sạ.
Qua công tác kiểm tra, giám sát đồng ruộng và thông báo của cơ quan chuyên môn, xã đã tích cực đôn đốc các HTX, hộ nông dân tích cực thăm đồng, nắm chắc tình hình đồng ruộng; tiến hành phun thuốc trừ sâu cuốn lá nhỏ kết hợp với trừ sâu đục thân ở nơi có mật độ sâu non cao hoặc đến ngưỡng và chỉ phun khi có sự chỉ đạo của huyện và khuyến cáo của cơ quan chuyên môn nhằm sử dụng thuốc có hiệu quả và hạn chế sử dụng thuốc BVTV, tránh ô nhiễm môi trường.
Đối với đối tượng chuột hại, phát động nhà nhà tham gia phòng chống cho chính những khu ruộng của mình bằng các biện pháp thủ công, như: Đào bắt, hun khói, sử dụng cạm, bẫy; sử dụng bả thuốc sinh học an toàn với môi trường và vật nuôi. Riêng đối với lúa cỏ, Khánh Nhạc là một trong những địa phương xuất hiện nhiều mà nguyên nhân có thể do hậu máy gặt đập liên hợp để lại; toàn xã có 25 ha nhiễm lúa cỏ.
Địa phương đã khuyến cáo nhân dân tích cực kiểm tra đồng ruộng, nhổ bỏ kịp thời loại lúa này ở những ruộng có tỷ lệ thấp, nơi có tỷ lệ cao thì hủy bỏ sớm toàn bộ diện tích, cắt bán cho các cơ sở chăn nuôi và đã cắt bỏ 3 ha. Dự kiến trung tuần tháng 10 sẽ là thời gian thu hoạch rộ lúa mùa với năng suất dự kiến đạt 60 tạ/ha.
Trao đổi với chúng tôi về công tác phòng trừ dịch hại cho lúa mùa, ông Đinh Văn Vọng, Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết: Huyện đã có công văn về việc tập trung phòng trừ sâu cuốn lá nhỏ, sâu đục thân lúa 2 chấm, chuột và các đối tượng dịch hại khác cho lúa mùa.
Theo đó, các xã, thị trấn, HTX nông nghiệp tập trung chỉ đạo, khuyến cáo và đôn đốc các tổ thủy lợi điều tiết nước hợp lý, tạo điều kiện cho lúa sinh trưởng và phát triển thuận lợi, nhất là thời điểm lúa đang trong giai đoạn làm đòng và trỗ bông.
Tăng cường kiểm tra đồng ruộng, phân rõ các trà lúa, theo dõi chặt chẽ diễn biến của thời tiết khí hậu và dịch hại trên đồng ruộng, có biện pháp phòng, chống kịp thời, hiệu quả đối với từng đối tượng gây hại.
Đối với sâu cuốn lá nhỏ lứa 7, chỉ phun thuốc trừ khi tới ngưỡng; các ruộng lúa có mật độ sâu cao hơn 200 con/m2 phun trừ 2 lần, cách nhau từ 4-5 ngày.
Đối với diện tích lúa trỗ sau ngày 20/9, phun trừ sâu đục thân 2 chấm ở những ruộng có mật độ ổ trứng từ 0,3 ổ/m2 trở lên và phun trừ ngay khi sâu non đang ở tuổi 1 bằng các loại thuốc đặc hiệu, theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn; ruộng có mật độ ổ trứng từ 1ổ/m2 trở lên thực hiện phun kép cách nhau từ 5-7 ngày; đặc biệt chú ý đến những giống lúa đặc sản (nếp, tám, dự).
Huyện cũng khuyến cáo và yêu cầu nhân dân không phun trừ sâu bệnh ở những diện tích lúa đã trỗ trước ngày 15/9 nhằm tránh lãng phí và bảo vệ môi trường. Riêng với đối tượng chuột hại cần xác định phải thực hiện phòng chống thường xuyên, liên tục và đồng loạt bằng các biện pháp thủ công và sinh học.
Đến thời điểm này, các địa phương của huyện Yên Khánh đã thực hiện nghiêm túc công văn và yêu cầu của huyện. Qua khảo sát bước đầu cho thấy đây là vụ sản xuất có chi phí thấp và khả năng cho năng suất và sản lượng cao.
Đinh Chúc