Trồng nấm rơm trái vụ đem lại hiệu quả kinh tế

Nấm có nhiều loại: Mộc nhĩ, nấm mỡ, nấm rơm, nấm sò, nấm linh chi…, mỗi loại có công dụng, giá trị sử dụng và quy trình kỹ thuật sản xuất khác nhau. Nấm cũng được trồng trái vụ, hoặc giáp vụ và khi đã làm chủ công nghệ sản xuất thì có thể sản xuất nấm ở cả chính vụ lẫn trái vụ.

Gần đây, Trung tâm Công nghệ sinh học thực vật (Viện Di truyền nông nghiệp Việt Nam) đã nghiên cứu và triển khai công nghệ sản xuất nấm rơm trái vụ. ở các tỉnh phía Bắc, nấm rơm thường được sản xuất vào mùa hè, khi đó nhiệt độ thích hợp cho nấm phát triển (chính vụ) và ngược lại sản xuất vào mùa đông được coi là trái vụ.

Năm nay, Trung tâm đã phối hợp với huyện Yên Khánh triển khai thí điểm mô hình sản xuất nấm rơm trái vụ tại trang trại nấm Đức Trung ở xã Khánh Trung. Ông Nguyễn Văn Đô, chủ trang trại nấm Đức Trung cho biết: Nguyên liệu để sản xuất nấm rơm trái vụ vẫn là rơm rạ, trước khi cấy giống phải được ủ theo quy trình kỹ thuật. Trung tâm đã cử cán bộ kỹ thuật về giúp trang trại ngay từ khi xử lý nguyên liệu, ủ nguyên liệu, cấy giống, chăm sóc và thu hoạch nấm. Trang trại đã chuẩn bị được 110 tấn nguyên liệu và đã triển khai cấy giống được 1 đợt. Cứ 1 tấn nguyên liệu thì cho thu 80-100 kg nấm. Sau khi cấy giống khoảng 15 ngày là có thể thu nấm và cứ 4-5 ngày sau lại thu 1 lần (1 đợt cấy giống có thể thu được 3-4 lần). Hiện tại, trang trại của ông cũng đã thu được khoảng vài chục tấn loại nấm này, Trung tâm Công nghệ sinh học thực vật là nơi thu mua toàn bộ sản phẩm.

Ông Đinh Xuân Linh, Giám đốc Trung tâm Công nghệ sinh học thực vật (Viện Di truyền nông nghiệp Việt Nam) cho biết: Ưu điểm của việc sản xuất nấm rơm trái vụ là bán được giá cao, lợi nhuận cao, lại tận dụng được nguyên liệu và nguồn lao động. Gặt xong vụ mùa tận dụng nguồn rơm rạ, có thể trồng nấm ngay tại ruộng; không phải vận chuyển rơm rạ đi nơi khác và hạn chế việc đốt rơm rạ gây ô nhiễm môi trường. Thời gian sản xuất khoảng từ 1-1,5 tháng (kể từ khi ngâm ủ nguyên liệu cho đến thu hái xong), quay vòng vốn nhanh, đầu tư ít. Chất lượng nấm rơm trái vụ ngon, dễ tiêu thụ, giá cao gấp 1,5-2 lần so với nấm chính vụ. Sau khi sản xuất nấm, bã nguyên liệu là nguồn phân hữu cơ rất tốt để bón cho cây trồng và cải tạo đất. Quy trình kỹ thuật đơn giản, dễ làm.

Về quy trình: Rơm rạ được làm ướt trong nước vôi loãng (4 kg vôi hòa trong 1m3 nước) ngâm trong 10-15 phút rồi vớt ra ủ đống, bên trên có che phủ nilon (tối thiểu đạt 500 kg rơm/đống), cứ 2-3 ngày đảo một lần có điều chỉnh độ ẩm. Sau 5-6 ngày ủ đưa nguyên liệu ra đóng luống (đáy 60 cm, mặt 40 cm, cao 40 cm) ở ruộng (như luống khoai lang) và cấy giống (bên trên luống cũng được che phủ bằng nilon), có thể tạo nền luống và được xử lý bằng vôi bột, lót nilon trên lớp vôi, nếu không tạo được nền luống thì cũng phải tạo được rãnh thoát nước và được vệ sinh nền luống như trên. Cấy 4 lớp giống, cứ 15cm rơm nguyên liệu cấy 1 lớp giống nấm với lượng giống là 20 kg giống cho 1 tấn nguyên liệu rơm rạ.

Những điểm cần chú ý trong quá trình sản xuất nấm rơm trái vụ là: Làm trên ruộng lúa phải có rãnh thoát nước mưa, hoặc nền luống nguyên liệu cấy giống phải cao không bị ngập nước khi mưa. Theo dõi sát nhiệt độ trong luống nguyên liệu cấy nấm và có sự điều chỉnh nhiệt độ cho thích hợp (nhiệt độ phù hợp ở giữa luống dao động ở khoảng 35-400C, nếu cao hơn vén nhẹ nilon lên, nếu thấp hơn cần phủ kín và thêm nilon để luống nấm tăng nhiệt). Việc hái nấm cũng phải thao tác theo đúng quy trình, tránh gây tác động, ảnh hưởng đến đợt ra sau của nấm. Khi sản xuất phải đăng ký trước với Trung tâm để chuẩn bị giống cho kịp thời và đầy đủ

Hạch toán sơ bộ cho thấy: 1 tấn nguyên liệu rơm rạ đưa vào sản xuất nấm rơm trái vụ chi phí hết khoảng 2.650.000 đồng, thu được khoảng 6.000.000 đồng (tạm tính giá nấm tươi là 40.000 đồng/kg) và lãi thu được sẽ là 3.350.000 đồng và trong thời gian khoảng 1,5 tháng. Đây là một hướng đi mới, hướng sản xuất có hiệu quả cần được mở rộng ra các vùng, miền.

  Đinh Chúc