Theo kế hoạch, năm nay toàn tỉnh sẽ làm thủy lợi nội đồng phục vụ sản xuất vụ đông và vụ Đông Xuân 2008 - 2009 với khối lượng là 1.832.543m3, trong đó khối lượng xây đúc là 38.232m3 (bao gồm cả sửa chữa 16 trạm bơm, 4.216 cống nội đồng và kiên cố hóa kênh), còn lại là khối lượng đào đắp. Thế nhưng, tính đến ngày 15/10 thì tiến độ thực hiện của các đơn vị trên địa bàn tỉnh là rất chậm, mới chỉ đạt khoảng 2,5% tổng khối lượng. Huyện Nho Quan đã đào đắp được gần 40 nghìn m3 đất, đạt gần 57% kế hoạch; huyện Hoa Lư đào đắp được trên 5 nghìn m3, đạt gần 9% khối lượng, còn lại hầu hết các huyện, thị, thành phố và Công ty khai thác công trình thủy lợi tỉnh đều đang triển khai kế hoạch.
Yên Khánh là một trong những huyện có diện tích trồng cây đông nhiều nhất tỉnh, trên 5 nghìn ha, chủ yếu trên đất 2 lúa. Bởi đây là một vùng có truyền thống thâm canh cây đông; đồng thời có sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, nghiêm túc của các cấp ủy đảng, chính quyền; công tác vận động nhân dân trong việc đưa vụ đông trở thành vụ sản xuất chính thứ 3. Và một yếu tố phải kể đến nữa là công tác thủy lợi nội đồng những năm qua trên địa bàn luôn được chú trọng. Hệ thống kênh mương, đào đắp, tôn cao, áp trúc bờ vùng bờ thửa; việc huy động nạo vét các dòng chảy luôn được làm thường xuyên. Chỉ tiêng trong vụ đông xuân năm 2007 - 2008, toàn huyện đào đắp được gần 345 nghìn m3 đất, làm được 55 cống đầu mối, kiên cố hóa 2.764 m kênh mương, ngoài ra còn tu bổ hệ thống đê, kè cống và các công trình phòng chống lụt bão khác. Do hệ thống thủy lợi nội đồng được tiến hành tốt, thuận lợi từ vụ mùa trước, khả năng vẫn đáp ứng sản xuất nên ngay sau khi thu hoạch lúa mùa, bà con xã viên trong huyện đã yên tâm, nỗ lực đẩy mạnh làm đất gieo trồng cây đông. Hiện tại, khi đã cơ bản hoàn thành gieo trồng vụ đông, cùng với việc chăm sóc, các xã, thị trấn, các HTX đang tiếp tục huy động nhân công triển khai làm thủy lợi nội đồng, đảm bảo tưới, tiêu. Kế hoạch làm thủy lợi nội đồng phục vụ sản xuất vụ đông và vụ đông xuân 2008 - 2009 của toàn huyện là 409.953 m3 đất đào đắp; 5.949 m3 xây đúc. Tuy nhiên, một trong những khó khăn làm ảnh hưởng đến tiến độ nạo vét, khơi thông, đào đắp của huyện đó là khung thời vụ gieo trồng gấp gáp, nông dân vừa tập trung thu hoạch mùa vừa tiến hành làm vụ đông nên lượng nhân lực huy động làm thủy lợi nội đồng ít. Đây cũng chính là khó khăn chung của nhiều địa phương khác trong tỉnh.
Nếu như vài năm trước đây, việc làm thủy lợi nội đồng có sự hỗ trợ kinh phí của Nhà nước thì đến nay, các xã, thị trấn trên địa bàn đều phải tự túc bố trí kinh phí để đào đắp, tu bổ, xây đúc. Vì nguồn kinh phí có hạn nên nhiều đơn vị khó bố trí và đầu tư thỏa đáng cho các công trình sửa chữa, xây dựng kênh tưới, các trạm bơm, cống. Việc làm thủy lợi nội đồng gần như nghiêng về việc nạo vét kênh mương, cống, bể hút các trạm bơm, tôn cao áp trúc bờ kênh, bờ vùng, huy động nguồn nhân lực, sự hưởng ứng tham gia của các tầng lớp nhân dân ngay tại địa phương. Để vụ đông trở thành vụ sản xuất chính, có năng suất, giá trị, sản lượng cây trồng cao, thiết nghĩ ngay từ bây giờ, các xã, phường, thị trấn, các HTX cần phải tập trung, dồn sức đẩy mạnh làm thủy lợi nội đồng, khơi thông dòng chảy, kịp thời đối phó với úng lụt khi có mưa bão xảy ra, đảm bảo cho cây đông sinh trưởng, phát triển tốt.
Bài, ảnh: Hoàng Tâm