Năm 2008, diện tích tưới tiêu, cấp nước do Công ty KTCTTL tỉnh quản lý là 93.847 ha, đã cấp bù cho Công ty là 35.738 triệu đồng. Diện tích tưới tiêu, cấp nước do HTX NN quản lý là 54.163 ha, dự toán kinh phí cấp bù là 27.368 triệu đồng đang được Bộ Tài chính và Bộ Nông nghiệp & PTNT xem xét. Đã tổng hợp nợ đọng TLP từ trước 31-12-2007 của 132 HTX NN với tổng số tiền là 7.397 triệu đồng và đang phân loại nợ.
Tuy nhiên quá trình triển khai thực hiện Nghị định 154/2007/NĐ-CP của Chính phủ đã nảy sinh những bất cập và khó khăn riêng của tỉnh Ninh Bình. Nghị định 154/2007/NĐ-CP có một số nội dung bất hợp lý và Chính phủ đã có Nghị định 115/2008/NĐ-CP ngày 14-11-2008 giải quyết sự bất hợp lý đó. Theo đó, thì Nghị định quy định mức thu cụ thể cho từng biện pháp tưới tiêu và đối tượng miễn TLP bao gồm: Toàn bộ diện tích đất, mặt nước dùng vào sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản và làm muối.
Đối với các loại diện tích này không phân biệt được cấp nước, tưới tiêu từ công trình thủy lợi được đầu tư bằng nguồn vốn Ngân sách hay nguồn vốn khác. Đây là điểm quy định phù hợp với thực tế vì những nơi không có công trình thủy lợi được đầu tư bằng ngân sách Nhà nước thường là những nơi khó khăn trong công tác tưới tiêu phục vụ sản xuất nông nghiệp và cuộc sống của người dân còn nhiều vất vả.
Một số quy định áp dụng trong Nghị định 115/2008/NĐ-CP và Thông tư hướng dẫn số 36/2009/TT-BTC, yêu cầu cụ thể và chi tiết… nên cần phải có thời gian (vị trí cống đầu kênh của tổ chức HTX dùng nước, danh mục và biện pháp tưới tiêu của từng công trình cụ thể).
Đặc thù của tỉnh ta là hệ thống công trình thủy lợi, tưới, tiêu, cấp nước rất đa dạng gồm: Động lực, trọng lực, trạm bơm, thủy triều qua cống, hồ chứa qua cống, cấp nước bằng biện pháp tổng hợp. Để có căn cứ xác định phạm vi thu TLP theo quy định của Nhà nước, phạm vi thu phí dịch vụ lấy nước từ sau cống đầu kênh đến mặt ruộng, UBND tỉnh giao cho Sở Nông nghiệp & PTNT xây dựng dự thảo quy định vị trí cống đầu kênh của tổ chức HTX dùng nước cho các hệ thống công trình từ sau cống đầu kênh cấp II.
Trên địa bàn tỉnh Ninh Bình, địa hình đất đai khá phức tạp, đồng ruộng không bằng phẳng, có nhiều loại hình công trình phục vụ tưới tiêu nước, diện tích đồng đồng ruộng do công ty KTCTTL tỉnh đảm nhiệm đan xen, trùng với diện tích của HTX NN phục vụ nên việc xác định rõ: phần diện tích nào do Công ty KTCTTL tỉnh đảm nhiệm; phần diện tích nào do HTX NN phục vụ gặp nhiều khó khăn.
Đã xuất hiện tình trạng thống kê chồng chéo các vùng phục vụ giữa Công ty KTCTTL tỉnh và các HTX NN, tổ hợp tác dùng nước. Do vậy diện tích kê khai tưới tiêu tăng so với hàng năm. Tổng diện tích do Công ty KTCTTL đảm nhiệm năm 2009 là 95.139 ha, tăng so với năm trước 1.292 ha. Tổng diện tích do các HTX NN tưới tiêu là 59.998 ha tăng so với năm 2008 là 5.835 ha. Một số huyện, thành phố, thị xã lại triển khai tổ chức thực hiện chậm, chưa được quan tâm đúng mức.
Trước tình hình trên, UBND tỉnh yêu cầu các cấp, các ngành cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quán triệt và nhận thức đúng, đầy đủ về chính sách miễn TLP trong toàn hệ thống chính trị, các tầng lớp nhân dân. Tập trung xác định, kê khai đúng đối tượng, phạm vi, diện tích được miễn và không được miễn. Xác định đúng diện tích, biện pháp tưới tiêu phù hợp với từng công trình cụ thể; tránh kê khai chồng chéo về diện tích cũng như biện pháp tưới tiêu. Tỉnh sẽ thành lập các đoàn xuống các địa bàn kiểm tra, xác định rõ các vấn đề trên và giải quyết vướng mắc cho cơ sở.
Đinh Chúc