Thúc đẩy đột phá khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phục vụ, kiến tạo phát triển

Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng được chuẩn bị nghiêm túc, công phu, phản ánh đúng tình hình thực tiễn đất nước và bối cảnh quốc tế hiện nay, vừa có tính kế thừa, vừa có nhiều điểm mới có tính đột phá, thể hiện tư duy, tầm nhìn chiến lược sáng suốt của Đảng trong kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, phát triển nhanh, bền vững.

Từ thực tiễn ngành Khoa học và Công nghệ đang được định vị là cơ quan chủ lực dẫn dắt 4 trụ cột then chốt “Khoa học - Công nghệ - Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số”, chúng tôi nhận thấy các dự thảo đã đánh giá kết quả đạt được, những hạn chế, yếu kém về hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong thời gian qua. Đồng thời, đánh giá cao quan điểm chỉ đạo, định hướng xuyên suốt của Đảng về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng.

Dự thảo các Văn kiện Đại hội XIV của Đảng xác định: “Xác lập mô hình tăng trưởng mới, cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực chính” (Mục IV, trang 24; Mục II, trang 56).

“Tập trung triển khai đột phá về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tạo nền tảng cho phát triển lực lượng sản xuất mới, hiện đại, ưu tiên phát triển một số ngành công nghiệp, công nghệ chiến lược, trọng tâm là trí tuệ nhân tạo;…” là một trong sáu nhiệm vụ trọng tâm trong dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng (Mục IV, trang 49).

“Thúc đẩy đột phá về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phục vụ, kiến tạo phát triển” là một trong những đột phá chiến lược trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng, và tiếp tục được xác định là nội dung then chốt đột phá chiến lược trong dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng thực hiện ở nhiệm kỳ 2026-2030 (Mục I, trang 50).

Có thể thấy, dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng khẳng định vai trò quan trọng của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực chính trong phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, để hoàn thiện dự thảo Văn kiện, tôi xin đề xuất bổ sung một số nội dung: Cần có chính sách đột phá hơn để khuyến khích, ưu đãi doanh nghiệp đầu tư cho nghiên cứu - phát triển, đổi mới công nghệ và chuyển đổi số. Hiện nay, tỷ lệ doanh nghiệp đầu tư cho nghiên cứu - phát triển còn thấp; nếu không có cơ chế hỗ trợ mạnh mẽ thì khó hình thành động lực tự thân. Ưu tiên đầu tư xây dựng hạ tầng dữ liệu lớn, trung tâm dữ liệu dùng chung của tỉnh; đồng thời bảo đảm an toàn, an ninh mạng. Đây là nền tảng để phát triển chính quyền số, kinh tế số và xã hội số.

Phải coi đào tạo, bồi dưỡng, thu hút nhân lực khoa học công nghệ, nhân lực số chất lượng cao là yếu tố quyết định, có thể nên bổ sung các giải pháp cụ thể về cơ chế đãi ngộ, khuyến khích tài năng trẻ, trí thức, chuyên gia trong và ngoài nước. Cần bổ sung những giải pháp mạnh mẽ bảo vệ hiệu quả quyền sở hữu trí tuệ vì đây là yếu tố then chốt để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, thu hút chuyển giao công nghệ từ nước ngoài.