Thời tiết không thuận lợi, khoai tây vụ xuân thất thu

Phía Công ty cũng đã huy động máy xúc để khơi thông dòng chảy nhưng do nước sông Cổ Quàng dâng lên cao hơn so với ruộng gần 1m nên nước trong ruộng không có đường thoát, dẫn đến ngập úng cục bộ chân ruộng trồng khoai tây vụ xuân trên địa bàn xã Khánh Hồng.

Chúng tôi có mặt tại xã Khánh Hồng khi gần 200 nông dân đang mải miết thu hoạch khoai tây, máy xúc khơi thông dòng chảy cũng đang làm việc hết công suất để cứu những diện tích khoai tây còn lại. Chị Nguyễn Thị Giang ngừng tay nhổ khoai cho chúng tôi biết: Chúng tôi được xã huy động ra giúp Công ty cổ phần Giống cây trồng và con nuôi Ninh Bình thu hoạch khoai tây chống úng từ 2 hôm nay.

Những củ to đều thối cả, chỉ lấy được những củ nhỏ và vừa phải vì lượng tinh bột trong củ nhỏ chưa nhiều nên không bị thối úng. Nhìn những củ khoai to bị thối rải kín mặt luống, không khỏi xót xa, nhiều người đã mang về làm thức ăn cho gia súc nhưng không thể tận dụng được.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, tại huyện Yên Khánh có khoảng 20 ha khoai tây, trong đó phần lớn của Công ty cổ phần Giống cây trồng và con nuôi Ninh Bình tại các xã Khánh Hồng, Khánh Mậu... Đây là diện tích mà Công ty đã ký hợp đồng xuất khẩu.

Ông Nguyễn Văn Quang, Phó Giám đốc Công ty cho biết: Thời tiết năm nay bất thường nên mưa giông, mưa đá vào mùa xuân, cộng thêm đặc tính cây trồng là không chịu được úng, khoai tây là củ có nhiều dưỡng chất, tinh bột nên dễ phân hủy, chính vì thế doanh nghiệp cũng bất ngờ trước tình trạng này. Theo đánh giá ban đầu có khoảng 30% diện tích mất trắng, diện tích còn lại ước tính tổn thất khoảng 60%.

Đối với số khoai tây đã thu hoạch, Công ty sẽ phải đầu tư các công đoạn để bảo quản, sau đó lựa chọn sản phẩm đủ tiêu chuẩn để xuất khẩu. Ông Quang làm một phép tính: Nếu thuận lợi thì năng suất khoai tây sẽ đạt 20 tấn/ha và với giá hiện tại ngoài thị trường thấp nhất khoảng 10.000 kg sẽ tương đương 200 triệu đồng/ha. Nhưng hiện nay ước tính chỉ thu hoạch được khoảng 6 tấn/ha, nếu nhân với giá 10.000 đồng/kg thì chỉ đạt 60 triệu đồng/ha.

Như vậy, chỉ tính riêng tại Yên Khánh, Công ty có khoảng 20 ha, tổn thất sẽ lên đến hơn 2 tỷ đồng. Ngoài tổn thất về sản phẩm thì tổn thất các khâu khác cũng không hề nhỏ như đối với tiền thuê đất là 22 triệu đồng/ha; tiền thuê 200 nhân công thu hoạch: 140 nghìn/người/ngày...

Đánh giá về tình trạng ngập úng cục bộ gây thiệt hại đối với diện tích khoai tây vụ xuân, ông Mai Văn Đặng, cán bộ kỹ thuật của Công ty cho biết: Nguyên nhân gây ngập úng cục bộ là do khu vực này đang trong quá trình dồn điền, đổi thửa nên hệ thống thủy lợi tưới, tiêu chưa được hoàn thiện. Khu vực này đồng đất cũng không đều, nhiều diện tích trũng nên mưa to dễ bị ngập úng.

Ngoài việc xử lý ngập úng để "cứu" khoai tây giảm tối thiểu tổn thất thì vấn đề khó khăn lớn hiện nay là doanh nghiệp phải xử lý đất để tiếp tục trồng vụ tiếp theo. ông Đặng cho rằng theo tiêu chuẩn VietGAP thì môi trường đất rất quan trọng nên 1 tháng nữa cũng khó có khả năng canh tác vụ tiếp theo. Trước mắt doanh nghiệp sẽ bơm ngập nước vào cánh đồng, sau đó cầy úp và phủ vôi bột bề mặt để cải tạo đất.

Qua tìm hiểu của phóng viên, được biết việc năng suất khoai tây vụ xuân bị thiệt hại do ảnh hưởng của thời tiết năm nay không chỉ có ở Yên Khánh mà còn xảy ra ở một số địa phương khác như huyện Nho Quan, Yên Mô. Hiện các doanh nghiệp, bà con nông dân và chính quyền địa phương đang rất nỗ lực huy động nhân lực thu hoạch sớm với phương châm "xanh nhà hơn già đồng"  nhằm giảm thiểu tổn thất.

Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu nên những diễn biến bất thường của thời tiết sẽ tiếp tục xảy ra, chính vì thế rất cần có sự vào cuộc của các cơ quan chuyên môn, cơ quan quản lý Nhà nước để giúp cho doanh nghiệp và người dân ổn định sản xuất, hướng đến một nền nông nghiệp phát triển bền vững.

Bài, ảnh: Nguyễn Thơm- Thái Học