Vụ mùa 2017, Yên Khánh gieo cấy 7.700 ha lúa, trong đó có 6.200 ha gieo thẳng; toàn huyện cũng đã thực hiện chăm sóc đợt 2 cho 6.930 ha. Qua công tác điều tra, dự tính, dự báo của cơ quan chuyên môn hiện nay trên đồng ruộng đã xuất hiện một số đối tượng gây hại cho cây lúa là: Rầy nâu, rầy lưng trắng và sâu cuốn lá nhỏ lứa 6. Sâu non, sâu cuốn lá nhỏ lứa 6 bắt đầu nở rộ, mật độ trung bình 54 con/m2, nơi cao 200-300 con/m2, cá biệt 400-600 con/m2.
Sâu non cuốn lá nhỏ lứa 6 sẽ tiếp tục nở rộ đến ngày 20/8 gây hại rộng trên các trà lúa, đặc biệt trên trà lúa mùa trung mật độ sâu lứa 6 phổ biến từ 70-150 con/m2; nơi cao 200-300 con/m2; cá biệt 700-800 con/m2. Quy mô, mức độ gây hại cao hơn cùng lứa vụ mùa năm 2016.
Hầu hết các trà lúa, giống lúa của các địa phương trong huyện đều bị nhiễm sâu cuốn lá nhỏ với nhiều diện tích có mật độ sâu vượt "ngưỡng" ít nhất là 2 lần.
Ngoài ra, tại thời điểm này rầy nâu, rầy lưng trắng cũng đã xuất hiện gây hại với quy mô và mức độ cao hơn nhiều lần so với cùng thời điểm của vụ trước.
Tại huyện Kim Sơn, trao đổi với chúng tôi, ông Trần Văn Công, Trưởng Phòng Nông nghiệp & PTNT huyện cho biết: Tổng diện tích lúa vụ mùa 2017 của huyện là 8.700 ha, đến thời điểm này toàn huyện thực hiện xong khâu chăm sóc đợt 2.
Cùng với sâu non, sâu cuốn lá nhỏ lứa 6 đang bắt đầu nở rộ, gây hại; thì trứng rầy lứa 6 cũng đang rất cao, mật độ phổ biến từ 500-700 quả/m2, nơi cao 2.000- 4.000 quả/m2. Rầy cám lứa 6 sẽ nở rộ từ ngày 14 - 25/8; mật độ phổ biến từ 1.500 - 2.000 con/m2, nơi cao từ 4.000-5.000 con/m2, có ổ hàng vạn con/m2. Quy mô, mức độ gây hại cao hơn cùng lứa vụ mùa 2016.
Nếu không phát hiện và phòng, chống kịp thời rầy sẽ gây cháy hoặc làm đỏ lúa từ sau ngày 25/8 trở đi, ảnh hưởng rất lớn đến năng suất lúa của huyện.
Đặc biệt, rầy lại còn là môi giới để truyền bệnh lùn sọc đen trên đồng ruộng. Các xã Tân Thành, Thượng Kiệm có loại bệnh này; ước toàn huyện có khoảng hàng trăm ha bị nhiễm, trong đó có 25 ha ở mức độ nặng.
Để triển khai công tác phòng, chống sâu bệnh cho lúa mùa, huyện Yên Khánh đã có văn bản chỉ đạo các địa phương phòng, chống sâu bệnh cho lúa mùa và yêu cầu các xã, HTX, người dân trên địa bàn tăng cường kiểm tra đồng ruộng; phân rõ các trà lúa; điều tiết nước hợp lý; bón đón đòng cho lúa bằng phân kali, không bón đạm; nắm chắc tình hình phát sinh, phát triển của các đối tượng gây hại, tổ chức phun thuốc phòng trừ kịp thời khi tới "ngưỡng".
Mới đây, huyện Kim Sơn đã tổ chức hội nghị với các xã, HTX về triển khai công tác phòng chống rầy nâu, rầy lưng trắng, sâu cuốn lá nhỏ với tinh thần tập trung, đồng loạt, kịp thời ra quân trong những ngày tới.
Theo đó, đối với rầy nâu, rầy lưng trắng phát hiện và phun trừ kịp thời trên những ruộng có mật độ rầy lớn hơn, hoặc bằng 2000 con/m2.
Thời gian phun trừ từ ngày 18 đến 23/8 bằng một trong các loại thuốc trừ rầy nội hấp như: Penaltyl 40WP, Goldra, Sạch rầy, Sutin 5EC và 50SC, Midan 10WP, Cytoc 250WP, Chess 50 WG... Những ruộng có mật độ cao phải tiến hành phun trừ 2 lần, lần 2 cách lần 1 từ 4-5 ngày.
Đối với sâu cuốn lá nhỏ, phun trừ trên những diện tích có mật độ sâu từ 50 con/m2 trở lên đối với trà lúa đang giai đoạn đẻ nhánh đến cuối đẻ nhánh và từ 20 con/m2 trở lên đối với các trà lúa đang ở giai đoạn phân hóa đòng đến ôm đòng và khi sâu non tuổi 2.
Thời gian phun trừ từ ngày 15 đến 20/8 bằng các loại thuốc có hoạt chất: Indoxacarb, Abamectin, Emamectin, Fipronil… Những ruộng có mật độ sâu cao hơn 200 con/m2 trở lên phải tiến hành phun trừ 2 lần, lần 2 cách lần 1 từ 4-5 ngày...
Thời gian phát sinh của sâu cuốn lá nhỏ và rầy nâu, rầy lưng trắng lứa 6 tương đối trùng nhau nên có thể hỗn hợp các loại thuốc phòng trừ cùng một lúc, nhưng cần đảm bảo đủ nồng độ và lượng nước thuốc đã pha từ 20-25 lít/sào; sau phun trừ từ 3-5 ngày kiểm tra lại, nếu ruộng nào mật độ rầy và sâu cuốn lá nhỏ còn cao thì phun lại lần 2.
Với bệnh lùn sọc đen, khi ruộng đã xuất hiện bệnh ở giai đoạn từ đẻ nhánh đến đứng cái thì tiến hành nhổ vùi những cây lúa bị bệnh, cấy dặm cây lúa khỏe nếu còn thời vụ; phun thuốc trừ rầy trên ruộng bị bệnh và những ruộng xung quanh bằng các loại thuốc nội hấp, chăm sóc để cây lúa mau chóng phục hồi (bón phân cân đối N-P-K, lưu ý không bón thừa đạm).
Khi lúa bị bệnh ở giai đoạn từ phân hóa đòng trở đi, nhổ vùi những cây lúa bị bệnh, tiến hành phun thuốc trừ rầy ngay ở ruộng đó và những ruộng xung quanh. Khi lúa bị bệnh ở giai đoạn phân hóa đòng- trỗ bông, dùng thuốc trừ rầy loại nội hấp hoặc tiếp xúc.
Với bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn: Tiến hành bón phân cân đối, không nên bón thừa đạm, bón muộn, bón tăng lượng phân kali, nếu ruộng đã xuất hiện bệnh tuyệt đối không bón phân hay phun kích thích sinh trưởng và luôn giữ đủ nước trong ruộng.
Tiến hành phun phòng trên những ruộng xanh tốt, thừa đạm, giống nhiễm và trên những ruộng chớm xuất hiện bệnh, thời gian trước hoặc ngay sau các đợt mưa giông bằng một trong các loại thuốc như: Visen 20 SC, Physan 20 SL, Sasa 20WP, Xanthomix 20WP.
Đinh Chúc