Trên địa bàn tỉnh Ninh Bình hiện có 10 doanh nghiệp bán hàng đa cấp đang hoạt động đó là: Công ty TNHH Amway Việt Nam; Công ty TNHH MTV Herbalife Việt Nam; Công ty TNHH Unicity Marketing Việt Nam; Công ty TNHH New Image Việt Nam; Công ty TNHH Thương mại Lô Hội: Công ty TNHH Siberian Health Quốc tế; Công ty TNHH Oriflame Việt Nam; Công ty TNHH Nu Skin Enterprises Việt Nam; Công ty TNHH Thiên Sư Việt Nam; Công ty TNHH Seacret.
Theo báo cáo của Sở Công thương, năm 2019, tổng doanh thu bán hàng đa cấp của các doanh nghiệp là 56.629 triệu đồng, tổng số người tham gia bán hàng đa cấp là 2.837 người, hoa hồng, lợi ích kinh tế khác trả cho người tham gia bán hàng đa cấp trên địa bàn tỉnh là 18.979 triệu đồng. Trong năm đã có 2 hội nghị, hội thảo về bán hàng đa cấp tổ chức trên địa bàn tỉnh.
Ông Ngô Minh Kim, Phó Giám đốc Sở Công thương đánh giá: Nhìn chung các doanh nghiệp bán hàng đa cấp trên địa bàn tỉnh chấp hành đúng các quy định của pháp luật về cập nhật các điều kiện, đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp tại địa phương theo quy định tại Nghị định số 40/2018/NĐ-CP.
Về phía cơ quan quản lý nhà nước, thời gian qua Sở Công thương đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan trên địa bàn tỉnh tiếp tục triển khai Nghị định số 40/2018/NĐ-CP đến các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp kinh doanh bán hàng đa cấp trên địa bàn tỉnh, hướng dẫn các doanh nghiệp bán hàng đa cấp cập nhật các điều kiện theo quy định tại Nghị định số 40/2018/NĐ-CP và hoàn thiện hồ sơ đề nghị xác nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp tại địa phương.
Lãnh đạo Phòng Quản lý thương mại, Sở Công thương cũng nhận xét: Nghị định 40 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp đã quy định chặt chẽ hơn các điều kiện để đăng ký hoạt động đối với tổ chức tham gia bán hàng đa cấp như: tăng mức ký quỹ tối thiểu là 10 tỷ đồng, phải có mẫu hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp, yêu cầu các tổ chức, cá nhân chỉ được phép tổ chức hoạt động sau khi có xác nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp bằng văn bản của Sở Công thương…
Những quy định này đã cơ bản khắc phục được tình trạng quản lý Nhà nước về kinh doanh đa cấp chưa chặt chẽ, khó xử lý vi phạm, từ đó, đưa hoạt động này đi vào khuôn khổ, đúng với bản chất là một phương thức bán hàng trực tiếp, đảm bảo quyền lợi cho các nhà phân phối, khách hàng.
Tuy nhiên, cơ quan chuyên môn cũng xác nhận, mặc dù Nghị định số 40 quy định rất mở về việc tổ chức các hội nghị, hội thảo, đào tạo nhưng vẫn còn tình trạng một số nhà phân phối lách luật tổ chức các buổi tư vấn "dã chiến" tại nhà hoặc quán nước.
Hầu hết các doanh nghiệp khi phát triển mạng lưới bán hàng đa cấp đến các địa phương thường không đăng ký địa chỉ giao dịch mà người tham gia bán hàng đa cấp theo hình thức cơ động, tư vấn bán hàng tận nhà thông qua các mối quan hệ bạn bè, bà con, gây khó khăn cho cơ quan quản lý Nhà nước. Các lực lượng chức năng vì thế cũng không có nhiều thông tin để kiểm tra, kiểm soát hoạt động này.
Qua việc kiểm tra của Sở Công thương cũng đã cho thấy hiện nay tất cả các doanh nghiệp bán hàng đa cấp đều không có chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh trên địa bàn tỉnh Ninh Bình nên khó khăn trong công tác kiểm tra, giám sát. Chỉ tính riêng trong năm 2019, Sở Công thương đã chỉ đạo tăng cường kiểm tra việc chấp hành các quy định theo Nghị định số 40/2018/NĐ-CP đối với các doanh nghiệp bán hàng đa cấp trên địa bàn tỉnh.
Qua đó đã xử lý vi phạm hành chính đối với 6 doanh nghiệp bán hàng đa cấp vi phạm các quy định của pháp luật về kinh doanh theo phương thức bán hàng đa cấp, tổng số tiền phạt là 360.000.000 đồng.
Cụ thể 5/6 công ty bị xử phạt về hành vi vi phạm "Hoạt động bán hàng đa cấp khi chưa có xác nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp tại địa phương" đó là Công ty TNHH Mỹ phẩm Thường Xuân, Công ty TNHH Unicity Marketing Việt Nam, Công ty TNHH Thương mại Lô Hội, Công ty TNHH Siberian Health Quốc tế, Công ty TNHH Nu Skin Enterprises Việt Nam. Ngoài ra, xử lý Công ty TNHH New Image Việt Nam về hành vi không báo cáo kết quả hoạt động bán hàng đa cấp trên địa bàn tỉnh.
Trước những diễn biến phức tạp của hoạt động bán hàng đa cấp, Sở Công thương đã phối hợp với các sở, ngành, địa phương, Cục Quản lý thị trường tăng cường giám sát, quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp trên địa bàn, cũng như việc tổ chức các hội nghị, hội thảo, đào tạo về bán hàng đa cấp của doanh nghiệp bán hàng đa cấp…
Đồng thời tham mưu xây dựng Dự thảo quy chế phối hợp trong công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp trên địa bàn tỉnh Ninh Bình; niêm yết công khai số điện thoại đường dây nóng để người dân có thể phản ánh kịp thời các dấu hiệu vi phạm trong hoạt động bán hàng đa cấp và các trường hợp kinh doanh đa cấp trái phép.
Đồng thời, tăng cường công tác quản lý, giám sát, kiểm tra, thanh tra, phát hiện, xác minh, điều tra và xử lý vi phạm theo thẩm quyền đối với hoạt động của các doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân kinh doanh theo phương thức đa cấp...
Nguyễn Thơm