Tăng cường diệt chuột bảo vệ cây trồng

Xã Liên Sơn, huyện Gia Viễn có 372 ha đất sản xuất nông nghiệp phân bố ở 14 thôn, đội sản xuất. Do địa hình chiêm trũng, giáp núi, nhiều gò, đống nên số lượng chuột hại rất lớn. Đặc biệt, mấy năm gần đây, nhiều diện tích lúa và rau màu, cây vụ đông của xã đã bị tổn thất lớn về năng suất, cá biệt có những thửa ruộng bị thất thu từ 30-70%, thậm chí mất trắng.

Từ thực tế trên, để hạn chế thiệt hại, HTX dịch vụ Liên Sơn xã đã phải thành lập một đội chuyên diệt chuột, thành viên bao gồm: Ban quản trị HTX, các đội trưởng đội sản xuất và một số xã viên năng nổ. Đội hoạt động bằng hình thức khoán theo thỏa thuận giữa tổ đánh chuột và bà con nông dân với mức kinh phí chi trả cho công tác diệt chuột là 10 nghìn đồng/sào/2 vụ. Nhờ được tập huấn kỹ thuật bài bản, lại hoạt động nhiều năm có nhiều kinh nghiệm nên công tác diệt chuột ở HTX diễn ra khá chuyên nghiệp và hiệu quả.

Theo đó, các đợt cao điểm đánh chuột được xác định rõ là thời kỳ làm đất, lấy nước đổ ải ở cả 2 vụ. Bên cạnh đó, việc đặt bả mồi (thuốc Cat với mộng mạ) sẽ phải tiến hành thường xuyên, liên tục từ khi xuống giống cho đến khi lúa trỗ. Ngoài ra, biện pháp dùng bẫy kẹp bán nguyệt và đào bắt cũng được thực hiện song song. Từ khi thành lập tổ diệt chuột đến nay, trên đồng ruộng của xã hạn chế 70 - 80% thiệt hại do chuột cắn phá, bảo đảm an toàn cho sản xuất nông nghiệp và ổn định lương thực cho toàn xã.

Ông Điền Xuân Vọng, Phó Giám đốc HTX dịch vụ Liên Sơn cho biết: Từ đầu vụ đông xuân đến nay, HTX đã triển khai 8 đợt đặt bả mồi với khoảng 2 tấn mồi. Ngoài ra, HTX còn tổ chức đào bắt thủ công và thu mua được khoảng 7.000 đuôi chuột. Nhìn chung, đến thời điểm này, toàn bộ diện tích lúa và hoa màu của HTX đều được đảm bảo an toàn.

Về kinh nghiệm, theo tôi quan trọng nhất là phải làm tốt khâu tổ chức. HTX sẽ trực tiếp đứng ra ngâm ủ mộng mạ, phối trộn thuốc để đảm bảo chất lượng mồi. Sau đó, các đội trưởng sản xuất là những người chịu trách nhiệm nhận mồi bả từ HTX và đi rải ở tất cả các bờ vùng, bờ thửa do mình phụ trách, quản lý và chịu sự chỉ đạo giám sát, nghiệm thu chất lượng công việc trực tiếp từ Ban quản trị HTX. Mồi phải được rải ngày khô ráo và bố trí rải ở những nơi chuột hay kiếm ăn thì hiệu quả diệt chuột mới cao.

Đại diện Chi cục Trồng trọt & BVTV tỉnh cho biết, mặc dù hầu hết các địa phương trong tỉnh đều đã quan tâm đến công tác diệt chuột, nhiều xã, HTX có mô hình diệt chuột hay, hiệu quả nhưng bên cạnh đó, tại một số đơn vị, việc diệt chuột còn mang tính tự phát ở từng hộ, chưa đồng loạt, chưa thành phong trào toàn dân diệt chuột; việc diệt chuột chưa đứng thời điểm, kỹ thuật sử dụng thuốc chưa phù hợp.

Hơn nữa, chuột lại là loài sinh sản nhanh, tinh ranh, khó diệt nên diện tích lúa, hoa màu bị chuột phá hoại trên địa bàn toàn tỉnh đang có xu hướng ngày càng tăng. Năm 2017, toàn tỉnh đã phải sử dụng trên 12 tấn thuốc hóa học để diệt chuột, đồng thời tiến hành các biện pháp thủ công bắt và diệt được trên 375 nghìn con chuột nhưng tổng diện tích nhiễm chuột toàn tỉnh vẫn lên tới gần 580 ha (cao hơn gấp 1,8 lần so với năm 2016). Trong đó, diện tích nhiễm nặng là 74,5 ha (cao hơn gấp 1,8 lần so với năm 2016); diện tích giảm 70% năng suất là 15 ha.

Bước vào vụ đông xuân năm 2018, UBND tỉnh tiếp tục hỗ trợ 100% kinh phí mua thuốc hóa học để diệt chuột. Để đạt kết quả cao nhất, ngay từ đầu vụ, Chi cục Trồng trọt & BVTV tỉnh đã phối hợp với các địa phương tăng cường công tác tuyên truyền về tác hại và nguy cơ gây hại của chuột đối với sản xuất; kết hợp tuyên truyền, giới thiệu các cách làm hay, các mô hình diệt chuột hiệu quả.

Tổ chức tập huấn, hướng dẫn nhân dân, nhất là các hộ nông dân về phương pháp, quy trình kỹ thuật diệt trừ chuột ngoài đồng và trong hộ gia đình. Trong đợt lấy nước đổ ải vừa qua, các địa phương đã tổ chức đợt ra quân diệt chuột đồng loạt bằng tổng hợp các biện pháp sinh học, hóa học, thủ công.

Toàn tỉnh đã đánh bắt được trên 50 nghìn con chuột. Thời gian tới, để giúp nông dân diệt chuột, bảo vệ mùa màng, các địa phương cần tiếp tục phát động phong trào diệt chuột trong toàn dân và huy động các cơ quan, đơn vị và tổ chức, đoàn thể ở địa phương cùng tham gia với phương châm: "Nhà nhà diệt chuột, người người diệt chuột". Diệt chuột đồng loạt, thường xuyên, liên tục và mang tính cộng đồng. Diệt trừ chuột đúng kỹ thuật, đúng thời gian, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người, gia súc, gia cầm.

Thực hiện tổng hợp các biện pháp diệt chuột, trong đó chú trọng biện pháp thủ công như đào bắt, hun khói, sử dụng các loại cạm, bẫy… thuốc diệt chuột sinh học. Tổ chức diệt chuột từ cánh đồng đến các bờ mương, bờ máng, ven đê, bờ vùng, bờ thửa, gò, đống, ven đường đi lại. Diệt chuột cả trong khu dân cư, các khu công nghiệp, đất trống đến đường làng, ngõ xóm. Bên cạnh đó làm tốt việc thu gom, tiêu hủy xác chuột chết ở nơi xa khu dân cư, trường học, nguồn nước nhằm đảm bảo an toàn vệ sinh môi trường. Phấn đấu hạn chế đến mức thấp nhất việc chuột gây hại, bảo đảm vụ đông xuân thắng lợi.

Bài, ảnh: Hà Phương