Thuế ngoài quốc doanh tăng hay giảm phụ thuộc vào số lượng các doanh nghiệp, hộ kinh doanh và chịu ảnh hưởng trực tiếp những tác động khách quan như giá cả, thiên tai, dịch bệnh. Việc khuyến khích kinh tế tư nhân phát triển ở thành phố Ninh Bình nói riêng và tỉnh Ninh Bình nói chung trong những năm qua đã góp phần tích cực vào tăng trưởng kinh tế và tăng thu ngân sách địa phương.
Ông Đỗ Văn Hải, Chi cục trưởng Chi cục Thuế thành phố Ninh Bình cho biết, trên địa bàn thành phố có hơn 3.000 hộ sản xuất, kinh doanh buôn bán, dịch vụ cá thể và gần 500 công ty TNHH, công ty cổ phần, doanh nghiệp tư nhân, hoạt động đa dạng trên nhiều lĩnh vực. Trong tổng số thu trên 92 tỷ đồng từ thuế, phí, lệ phí và thu khác ngân sách năm 2008 thì khoản thu thuế công thương nghiệp và dịch vụ ngoài quốc doanh là 37 tỷ 642 triệu đồng, đạt tốc độ tăng trưởng 160% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, đây cũng là một nguồn thu phức tạp, hay xảy ra vi phạm về thuế như trốn lậu, vòng vo, trây ỳ nộp thuế.
Hiện nay, tất cả các doanh nghiệp đều thực hiện cơ chế tự khai, tự nộp thuế nhưng tình trạng nộp chậm tờ khai vẫn còn, chất lượng tờ khai còn không ít sai sót. Nguyên nhân do công tác kế toán của một số đơn vị còn yếu kém, kế toán luôn thay đổi. Vẫn còn hiện tượng một số doanh nghiệp trong thời gian dài không nộp được đồng thuế nào vào NSNN, kê khai thuế âm liên tục do thuế GTGT đầu vào lớn hơn thuế GTGT hàng hóa dịch vụ bán ra.
Đối với các hộ kinh doanh cá thể, hầu hết mới chỉ kê khai doanh thu thể hiện trên hóa đơn bán hàng còn doanh thu bán lẻ hầu như không kê khai, nếu có kê cũng rất thấp, nhiều hộ kê doanh thu bằng không, do đó còn để thất thu về doanh thu tính thuế. Riêng các hộ khoán ổn định, thuế mặc dù đã hết thời gian khoán có sự tăng trưởng về giá cả, sức mua nhưng cũng chưa điều chỉnh doanh thu, mức thuế kịp thời cũng gây thất thu cho NSNN.
Cũng theo ông Hải, để khắc phục những tồn tại, khó khăn trong thu thuế NQD, trong năm qua Chi cục Thuế thành phố đã áp dụng nhiều biện pháp đem lại tác động rất tích cực. Đối với các hộ sản xuất, kinh doanh, Chi cục kết hợp với Hội đồng tư vấn thuế xã, phường cùng các trưởng phố, trưởng thôn để nắm chắc danh sách các hộ kinh doanh theo địa bàn từng thôn, phố; tăng cường kiểm tra hóa đơn của các hộ kinh doanh và điều chỉnh mức thuế phù hợp với kết quả sản xuất kinh doanh, chuyển phương pháp tính thuế từ trực tiếp trên GTGT sang phương pháp trực tiếp trên doanh số, ngoài ra còn ấn định thêm doanh số bán hàng không viết hóa đơn.
Với nguồn thu từ khu vực doanh nghiệp, ngay từ đầu năm Chi cục đã yêu cầu các doanh nghiệp kê khai thuế TNDN hàng quý căn cứ vào kết quả kinh doanh quý liền kề và dự kiến phát sinh. Kiên quyết ấn định thuế thu nhập doanh nghiệp theo quý đối với các doanh nghiệp không kê khai hoặc kê khai chưa sát với kết quả sản xuất, kinh doanh. Bên cạnh đó, để đảm bảo các doanh nghiệp chấp hành tốt pháp luật về thuế, Chi cục chú trọng đến công tác thanh tra, kiểm tra đối tượng nộp thuế.
Ông Nguyễn Văn Tốt, đội phó Đội kiểm tra thuế Thành phố Ninh Bình cho biết thêm: "Trên cơ sở phân tích tờ khai quyết toán thuế GTGT, thuế TNDN các doanh nghiệp có biểu hiện trốn lậu thuế chúng tôi sẽ tiến hành thanh tra, nếu phát hiện vi phạm sẽ kiên quyết xử lý. Trong năm 2008, Đội còn tiến hành kiểm tra đối với những hộ có đơn xin nghỉ kinh doanh, những doanh nghiệp kê khai âm thuế kéo dài, không phát sinh số nộp để xác định rõ nguyên nhân, truy thu và phạt trên 3 tỷ đồng nộp vào NSNN".
Xác định rõ tầm quan trọng của công tác tuyên truyền, tư vấn thuế, trong năm qua, Chi cục đã mở nhiều hội nghị tập huấn, tổ chức đối thoại trực tiếp với DN, hỗ trợ 335 doanh nghiệp phần mềm khai thuế sử dụng công nghệ mã vạch hai chiều, trả lời qua điện thoại và trả lời trực tiếp cho trên 100 đối tượng và cung cấp hàng nghìn tờ rơi cho người nộp thuế, tuyên truyền và đôn đốc thu nộp thuế môn bài, thuế GTGT trên các phương tiện thông tin đại chúng… Mặc dù còn không ít khó khăn, song nhờ triển khai đồng bộ các biện pháp chống thất thu thuế đã góp phần đưa số thu của Chi cục trong năm qua lên 534 tỷ 731 triệu đồng, bằng 133% chỉ tiêu phấn đấu.
Năm 2009, được đánh giá là một năm khó khăn với các doanh nghiệp và hộ sản xuất, kinh doanh, vì vậy Chi cục Thuế thành phố sẽ phải tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, đồng thời tích cực khai thác các nguồn thu mới như từ các trường liên doanh liên kết đào tạo, các dịch vụ về y tế, nguồn thu từ xây dựng cơ bản, giao thông vận tải… đồng thời đẩy mạnh hoạt động thu nợ, phấn đấu hoàn thành tốt dự toán thu ngân sách Nhà nước.
Quốc Khang