Quần thể danh thắng Tràng An được ghi danh di sản thế giới: Mở ra cơ hội phát triển mới cho Du lịch Ninh Bình

Vẻ đẹp của di sản kép

Quần thể danh thắng Tràng An được ví như "Hạ Long trên cạn" là một địa danh du lịch tổng hợp mang giá trị nổi bật toàn cầu về văn hóa, thẩm mỹ và địa chất - địa mạo, đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa và thiên nhiên đầu tiên của Việt Nam cũng như Đông Nam á. Trước đó, nhiều di tích danh thắng nơi đây đã được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt quan trọng như: Khu du lịch sinh thái Tràng An, khu du lịch Tam Cốc - Bích Động, chùa Bái Đính, cố đô Hoa Lư... Liên kết giữa các khu vực này là hệ sinh thái rừng đặc dụng Hoa Lư trên núi đá vôi, đất ngập nước và hệ thống sông, hồ, đầm với diện tích trên 12ha. Quần thể di sản thế giới Tràng An mang trong mình những khung cảnh thiên nhiên độc đáo từ đá núi, hệ sinh thái, rừng cây, thảm thực vật, đồng lúa, hồ đầm và những tuyến du thuyền trên sông Ngô Đồng, suối Tiên, sông Vạc, sông Sào Khê, sông Bến Đang.

Điều diệu kỳ ở Tràng An là các hồ được nối liền với nhau bởi gạch nối là các động xuyên thủy có độ dài, ngắn khác nhau. Những hang, động này chuyển tải nước đối lưu chảy thông từ khe núi này đến khe núi kia. Núi giăng thành lũy bao bọc quanh hồ nước và ở giữa nổi lên khu đất với rừng cây mọc thành đảo. Nơi đây sở hữu những hang động đẹp như: chùa và động Bích Động (Nam thiên đệ nhị động), động Thiên Hà, động Tiên, động Thủy Cung, hang Tam Cốc, quần thể hang động Tràng An. Với hơn 50 hang động tất cả với các tên gọi gắn với nhiều câu chuyện như Hang Sính, Hang Địa Linh, Hang Ba Giọt, Hang Nấu Rượu, Hang Quy Hậu…, Danh thắng Tràng An hiện là danh thắng duy nhất của Việt Nam có nhiều hang động xuyên thủy, có hang dài tới 2km. Hệ thống hang động này nối tiếp nhau, tạo thành một vòng tròn. Điều đặc biệt là ở Tràng An các hồ có thể tạo thành nhiều hành trình xuyên thủy khép kín mà không phải quay ngược lại. Chính vì vậy, quần thể hang động này được ví như một trận đồ bát quái.

Tràng An còn lưu giữ trong mình những di chỉ khảo cổ học có giá trị như hang Mòi, hang Bói, hang Trống, mái ốc, thung Bình, thành Hoa Lư; những di tích lịch sử nổi tiếng gắn với 4 vương triều Đinh - Lê - Lý - Trần như cung điện Hoa Lư, đền Vua Đinh - vua Lê, chùa Bái Đính, hành cung Vũ Lâm, đền Thái Vi, đền Trần hay những thắng cảnh khác như vườn chim Thung Nham, thung Nắng, hang Múa, rừng đặc dụng Hoa Lư..

Quần thể danh thắng Tràng An không chỉ được biết đến là nơi hội tụ vẻ đẹp sơn thủy hữu tình mà còn là điểm đến "độc nhất vô nhị" không nơi nào có được với nhiều cái nhất: Di sản hỗn hợp duy nhất tại Việt Nam và Đông Nam á, nhiều hang động xuyên thủy nhất, cây thị độc đáo nhất, vườn chim kỳ thú nhất...

Cơ hội vàng cho ngành du lịch Ninh Bình

Theo ông Bùi Văn Mạnh, Phó giám đốc Ban quản lý Quần thể danh thắng Tràng An: Tràng An được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt đối với Du lịch Việt Nam nói chung, Du lịch Ninh Bình nói riêng, không chỉ nâng cao hình ảnh du lịch Ninh Bình trên bản đồ du lịch Việt Nam và khu vực, mà nó còn định hình lại trục phát triển của du lịch các tỉnh phía Bắc, hình thành nên tam giác phát triển du lịch mới (Hà Nội- Ninh Bình- Quảng Ninh).

Theo thống kê của các ngành chức năng trong năm 2015, Ninh Bình đón hơn 6 triệu lượt du khách, trong đó phần lớn du khách tới thăm quan Quần thể danh thắng Tràng An. Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm nay, toàn tỉnh ước đón gần 4,5 triệu lượt khách du lịch, trong đó đáng chú ý là sự tăng trưởng mạnh chỉ tiêu khách quốc tế (24,3%) với trên 374 nghìn lượt khách; số ngày khách lưu trú qua đêm đạt gần 340 nghìn ngày, tăng 21,5%; tổng thu từ khách du lịch 6 tháng đầu năm 2016 đạt trên 1.114 tỷ đồng, tăng 16% so với cùng kỳ 2015.

Chị Hoàng Thị Thu Hường, Phó Ban quản lý bến thuyền Tràng An cho biết: Sau khi trở thành di sản thế giới, du khách đến với khu du lịch sinh thái Tràng An tăng khoảng 50%. Thời điểm mùa xuân du khách đến với Tràng An có thể tăng từ 200-300% so với ngày thường. Ngoài việc đón tiếp du khách thời gian qua Tràng An đã được nhiều hãng phim lớn trong và ngoài nước đến khảo sát, ghi hình và làm phim.

Xác định tầm quan trọng của Quần thể danh thắng Tràng An trong "ngành công nghiệp không khói" của tỉnh, Ninh Bình đã xây dựng chiến lược xây dựng Tràng An trở thành một khu du lịch mang tầm cỡ quốc tế với sự kết hợp của các loại hình du lịch như: du lịch sinh thái, du lịch văn hóa-lễ hội, tâm linh, du lịch nghỉ dưỡng…

Thời gian qua, Trung tâm Thông tin xúc tiến du lịch đã phối hợp với các đơn vị kinh doanh lữ hành trong toàn quốc xây dựng hàng chục tour du lịch có điểm đến là Quần thể danh thắng Tràng An. Đặc biệt mới đây Trung tâm Thông tin Xúc tiến Du lịch Ninh Bình đã phối hợp cùng Công ty cổ phần dịch vụ thương mại, lữ hành quốc tế Nam Thanh (Hà Nội) xây dựng Tour du lịch đặc sắc chào bán cho du khách: "Trải nghiệm Bái Đính về đêm - Khám phá Động Thiên Hà". Chương trình khởi hành thứ 7, chủ nhật hàng tuần. Tour du lịch này hứa hẹn mang đến cho du khách những trải nhiệm thú vị chốn "bồng lai tiên cảnh".

Gắn du lịch với trách nhiệm cộng đồng

Phát triển du lịch không đơn thuần là phát triển kinh tế mà đi đôi với nó là việc bảo tồn, giữ gìn, tôn tạo các di sản văn hóa, lịch sử, giá trị thẩm mỹ, giá trị địa chất, địa mạo. Điều này đòi hỏi sự nhận biết sâu sắc của các cấp, các ngành, đặc biệt là tuyến cơ sở nơi trực tiếp quản lý vùng lõi di sản trong việc nâng cao nhận thức trách nhiệm của chính quyền cấp cơ sở, tuyên truyền, giáo dục cho người dân về ý thức bảo vệ, giữ gìn, phát huy giá trị di sản.

Theo kế hoạch, từ nay đến năm 2018 Ninh Bình sẽ tiếp tục thực hiện các khuyến nghị của ủy ban Di sản thế giới; Tiến hành thăm dò, khoanh vùng, xác định tọa độ, tổ chức cắm mốc giới vùng lõi, vùng đệm của di sản; phối hợp với Viện Khảo cổ học Việt Nam, Trường Đại học Cambridge, Trường Đại học Queens (Vương quốc Anh) tiến hành khảo cổ một số điểm đã được thám sát trong vùng di sản để làm phong phú hơn các căn cứ khoa học, bằng chứng về quá trình tương tác của người tiền sử với cảnh quan thiên nhiên và nỗ lực thích ứng của họ với những biến cố môi trường trong hơn 30.000 năm trước; làm tốt công tác bảo tồn ở 3 khu vực chính, trong đó có 2 khu được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt là Khu di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Cố đô Hoa Lư, khu danh thắng Tràng An-Tam Cốc-Bích Động và khu rừng đặc dụng Hoa Lư.

Có thể nói, Quần thể danh thắng Tràng An được ghi danh di sản thế giới là bước khởi đầu quan trọng, mở ra thời cơ, thuận lợi mới trong việc phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Ninh Bình, đồng thời cũng đặt ra những thách thức không nhỏ cho chính quyền các cấp cũng như nhân dân tỉnh Ninh Bình mà ở đó cần có sự liên kết chuỗi hoạt động trong quản lý và khai thác du lịch.

Nguyễn Thơm