Năm 2013, tổng diện tích gieo trồng vụ đông đạt 11.707 ha, giảm 1.672 ha so với vụ trước ở hầu hết các loại cây trồng. Sản lượng của các cây trồng chính ước đạt 124.065 tấn, tăng 4.503 tấn so với vụ trước với giá trị đạt 605,7 tỷ đồng và bình quân đạt 52,49 triệu đồng/ha. Như vậy, tổng diện tích gieo trồng cây vụ đông năm qua giảm, nhưng tổng sản lượng cây trồng chính lại tăng; diện tích cây trồng có giá trị cao tăng lên và giảm mạnh loại cây trồng có giá trị thấp.
Đồng chí Lã Quốc Tuấn, Trưởng Phòng trồng trọt (Sở Nông nghiệp & PTNT) cho biết: Sản xuất vụ đông trong các năm qua đã có những kết quả nhất định và trở thành vụ sản xuất chính ở nhiều địa phương góp phần nâng cao thu nhập cho người nông dân và nâng cao giá trị sản xuất từ 29,2 triệu đồng/ha năm 2006 lên 86 triệu đồng/ha năm 2013. Chính sách hỗ trợ giống một số cây trồng vụ đông đã tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất phát triển và đưa những cây trồng có giá trị kinh tế, phù hợp với từng vùng vào sản xuất…
Tuy nhiên, sản xuất vụ đông còn manh mún, không tập trung; hiệu quả sản xuất trên một số cây trồng chưa cao; việc chế biến, bảo quản, tiêu thụ sản phẩm, liên kết sản xuất trong vụ đông còn hạn chế; chính sách và cơ chế hỗ trợ cho sản xuất vụ đông còn bất cập, dàn trải, hiệu quả chưa cao; thời tiết khí hậu lại diễn biến thất thường…
Để khắc phục những bất cập và tồn tại trên với mục tiêu phát triển ngành nông nghiệp nói chung và vụ đông nói riêng theo hướng giá trị, hiệu quả và bền vững, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 04/NQ-HĐND ngày 16-7-2014 về việc phê duyệt Đề án 08/ĐA-UBND ngày 1-7-2014 của UBND tỉnh về việc hỗ trợ cho sản xuất vụ đông trong các năm 2014, 2015. Mục đích là nhằm nâng cao giá trị của sản xuất vụ đông, tăng cường liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm, tạo ra sản phẩm an toàn có sức cạnh tranh cao trên thị trường.
Các hộ, nhóm hộ nông dân trực tiếp sản xuất vụ đông trên diện tích đất 2 lúa, lúa màu và trồng các loại cây: Khoai tây, khoai sọ, trạch tả, ngô ngọt, bí xanh, dưa bao tử, cà chua nhót, ớt sẽ nhận được sự hỗ trợ theo Đề án với điều kiện là quy mô sản xuất mỗi loại cây trồng từ 0,2 ha trở lên phù hợp với quy hoạch sản xuất trong XDNTM, có sự liên kết trong sản xuất mà cụ thể là phương án tiêu thụ sản phẩm hoặc hợp đồng tiêu thụ sản phẩm.
Định mức hỗ trợ (mua giống, phân bón, thuốc BVTV) 2 triệu đồng/ha với loại cây khoai tây, khoai sọ, trạch tả; 1,5 triệu đồng/ha với loại cây ngô ngọt, bí xanh, dưa bao tử, cà chua nhót, ớt, khoai lang Hoàng Long. Ngoài ra còn hỗ trợ một lần cho đầu tư hạ tầng vùng sản xuất vụ đông tập trung với mức 2,5 triệu đồng/ha. Không hỗ trợ đối với các loại cây trồng như: đậu tương, ngô đại trà, lạc, khoai lang thường.
Có thể thấy vụ đông năm nay, tỉnh khuyến khích các địa phương và người nông dân phát triển các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, có sự liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm đem lại hiệu quả, thu nhập cao. Theo kế hoạch vụ đông năm 2014 toàn tỉnh gieo trồng khoảng 13.000 ha cây đông các loại; trong đó có: 919 ha khoai tây, 246 ha cây ngô ngọt, 224 ha khoai sọ, 1.739 ha khoai lang, 609 ha Bí xanh, 91 ha ớt, 48 ha dưa bao tử, 50 ha cà chua nhót, 160 ha trạch tả… Số còn lại là đậu tương, ngô đại trà, lạc, rau.
Đồng chí Trưởng phòng trồng trọt Sở Nông nghiệp & PTNT cũng lưu ý các địa phương và người nông dân: Đẩy mạnh công tác làm thủy lợi nội đồng trong vùng sản xuất vụ đông, nạo vét kênh mương, khơi thông dòng chảy, đảm bảo tốt nhất cho công tác tưới tiêu. Tranh thủ thời vụ đẩy nhanh tiến độ gieo trồng các loại cây vụ đông ưa ấm (ngô, đậu tương, bí xanh, Lạc, ớt) và kết thúc trước ngày 5-10. Có thể sử dụng biện pháp "Bô cây" giống đối với các loại cây ngô, bí xanh, ớt cho kịp thời vụ khi chưa có nguồn quỹ đất, nhất là ở những khu đồng cấy lúa mùa có kế hoạch trồng cây đông. Mở rộng diện tích trồng cây đông ưa lạnh: Khoai tây tập trung trồng từ 10-10 đến 15-11 và trồng cây rau các loại. Chú trọng phát triển và đưa vào đồng ruộng những loại cây vụ đông có giá trị kinh tế cao, có hợp đồng bao tiêu sản phẩm, liên kết sản xuất giữa các doanh nghiệp với người hoặc đơn vị sản xuất.
Đinh Chúc