Phát huy vai trò của luật sư trong tuyên truyền, tư vấn pháp luật, TGPL miễn phí
Những năm qua, Đoàn Luật sư Hà Nam đã tích cực tham gia hỗ trợ, tạo điều kiện, khích lệ các luật sư và tổ chức hành nghề luật sư thực hiện trách nhiệm xã hội trong việc tham gia tuyên truyền, tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý (TGPL) miễn phí. Qua đó, giúp người dân nâng cao hiểu biết pháp luật, góp phần tích cực trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật; giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn tỉnh.
Đoàn Luật sư tỉnh Hà Nam hiện có 36 thành viên, hành nghề tại 5 tổ chức hành nghề luật sư gồm: 4 công ty luật và 1 trung tâm tư vấn pháp luật. Thời gian qua, Đoàn Luật sư tỉnh Hà Nam và các luật sư thành viên đã trực tiếp cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho người nghèo, người yếu thế bằng các hình thức khác nhau, như: tư vấn pháp luật, tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng, TGPL và các hình thức khác, đóng góp tích cực vào các hoạt động pháp lý trên địa bàn tỉnh nói riêng và cả nước nói chung. Cụ thể, Đoàn Luật sư tỉnh Hà Nam đã tích cực triển khai nhiều hoạt động tuyên truyền pháp luật thông qua báo, đài, các chuyên đề tư vấn và tư vấn miễn phí cho người dân, đặc biệt vào dịp kỷ niệm ngày truyền thống Luật sư Việt Nam và Ngày Pháp luật Việt Nam; tham gia tích cực vào công tác phổ biến giáo dục pháp luật tại địa phương; tăng cường phối hợp tổ chức nhiều buổi hội thảo, tuyên truyền pháp luật cho cộng đồng, doanh nghiệp, nhà trường.
Trong nhiệm kỳ 2019-2024, các luật sư của Đoàn đã thực hiện gần 3.700 vụ việc tư vấn, bao gồm cả tư vấn miễn phí; đồng thời, đã tham gia trong 258 vụ án hình sự (chủ yếu theo yêu cầu chỉ định), 30 vụ dân sự, 55 vụ án hành chính và thực hiện 13 vụ TGPL theo chương trình phối hợp với Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh. Trung tâm tư vấn pháp luật Đoàn Luật sư tỉnh Hà Nam, công ty luật Hà Nam và các luật sư cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ pháp lý, tổ chức đào tạo miễn phí, phổ biến Luật Lao động, góp phần nâng cao nhận thức pháp luật trong xã hội. Đặc biệt, luật sư của Đoàn đã tham gia nhiều buổi tiếp dân cùng lãnh đạo UBND tỉnh, tham gia các đoàn phản biện, giám sát của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức pháp luật cho cộng đồng, giúp nhân dân hiểu rõ hơn về quyền và nghĩa vụ của mình, tránh việc vi phạm pháp luật; giảm thiểu các khiếu nại không đúng, tránh tranh chấp hay những rủi ro khác trong đời sống.
Nói về điểm mạnh của việc tuyên truyền pháp luật và TGPL do đội ngũ luật sư thực hiện, Luật sư Nguyễn Hồng Bách, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Hà Nam cho biết: Luật sư là những người có chuyên môn về pháp luật, kinh nghiệm thực tế phong phú và khả năng phân tích, giải quyết vấn đề pháp lý một cách đúng luật, rõ ràng, mạch lạc. Điều này giúp việc tuyên truyền không chỉ dừng lại ở phổ biến kiến thức mà còn gắn liền với thực tế, giúp người dân hiểu rõ hơn về quyền và nghĩa vụ của mình. Từ đó, luật sư có thể trực tiếp cung cấp các giải pháp cụ thể dựa trên tình huống thực tế mà người dân gặp phải. Chẳng hạn, trong quá trình tư vấn pháp luật về lao động, luật sư không chỉ giải thích các quy định liên quan đến hợp đồng lao động mà còn hướng dẫn người lao động cách bảo vệ quyền lợi của mình khi bị doanh nghiệp chấm dứt hợp đồng trái pháp luật… Mặt khác, đối tượng và phạm vi do luật sư thực hiện tuyên truyền pháp luật và TGPL rất rộng. Bất cứ đối tượng nào khi gặp luật sư để đề nghị được TGPL miễn phí thì trong phạm vi khả năng, trình độ chuyên môn luật sư có thể nhận vụ việc của khách hàng mà không bị giới hạn bởi địa lý.
Tuy nhiên, sự tham gia của đội ngũ luật sư trong hoạt động tuyên truyền, tư vấn pháp luật, TGPL hiện vẫn còn những hạn chế, vướng mắc, khó khăn. Do đặc thù hành nghề không giới hạn về địa lý dẫn đến lực lượng trực tiếp tham gia các hoạt động tại địa phương còn mỏng, đặc biệt là trong các hoạt động mang tính cộng đồng như: tư vấn miễn phí, TGPL lưu động; nguồn kinh phí chủ yếu từ sự đóng góp của các luật sư nhưng nhiều người trong đó lại được miễn phí đoàn do tuổi cao nên nguồn thu hằng năm rất hạn chế, làm ảnh hưởng trực tiếp đến việc tổ chức các hoạt động tuyên truyền, hội thảo, tư vấn pháp luật và TGPL... Ngoài ra, việc phối hợp giữa luật sư và các cơ quan, tổ chức khác có liên quan trong việc luật sư tham gia hoạt động tuyên truyền, tư vấn pháp luật, TGPL đối với nhiều đối tượng vẫn chưa có quy chế rõ ràng, thống nhất…
Thời gian tới, nhằm khắc phục những khó khăn, nâng cao chất lượng hoạt động, theo Luật sư Nguyễn Hồng Bách, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Hà Nam, đơn vị sẽ tập trung vào một số giải pháp và nhiệm vụ trọng tâm, trong đó, tiếp tục tăng cường phối hợp với các cơ quan có liên quan để mở rộng phạm vi tuyên truyền pháp luật đến từng địa bàn dân cư, trường học, doanh nghiệp, nhất là những khu vực nhiều hạn chế trong tiếp cận pháp luật. Đồng thời, chú trọng hình thức tuyên truyền trực tuyến thông qua mạng xã hội, các phương tiện thông tin đại chúng để lan tỏa thông tin pháp lý đến với người dân một cách linh hoạt, hiệu quả; tập trung tuyên truyền những văn bản pháp luật mới có tác động lớn đến đời sống xã hội; triển khai các buổi tư vấn pháp luật định kỳ, tư vấn lưu động và phiên tòa mẫu nhằm giúp người dân hiểu, chủ động thực hiện đúng quy định pháp luật. Cùng với đó, đơn vị chủ động xây dựng đề án cụ thể để tổ chức hoạt động TGPL tại trụ sở Đoàn và các địa phương; tăng cường cử luật sư tham gia tiếp công dân theo định kỳ, góp phần hỗ trợ giải quyết các vụ việc vướng mắc từ cơ sở; tiếp tục nâng cao chất lượng đội ngũ luật sư thông qua các lớp tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, kỹ năng tư vấn, kỹ năng truyền thông pháp luật; khuyến khích luật sư trẻ, luật sư có chuyên môn sâu tham gia nhiều hơn vào công tác tuyên truyền pháp luật, TGPL…
