Cách đây 70 năm, thực hiện Chỉ thị của lãnh tụ Hồ Chí Minh, ngày 22-12-1944, tại khu rừng giữa hai tổng Hoàng Hoa Thám và Trần Hưng Đạo thuộc châu Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân-tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam được thành lập. Trải qua 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, của Chủ tịch Hồ Chí Minh, sự đùm bọc nuôi dưỡng của nhân dân, sự giúp đỡ của bè bạn quốc tế và với quyết tâm phấn đấu không mệt mỏi của các thế hệ cán bộ, chiến sỹ, Quân đội nhân dân Việt Nam ngày càng trưởng thành và lớn mạnh, kế tiếp trang sử vẻ vang của dân tộc, mãi mãi xứng đáng là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân.
Là địa phương giàu truyền thống lịch sử cách mạng, từ ngày có Đảng, Ninh Bình đã sớm có phong trào cách mạng. Trước cách mạng tháng 8-1945, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ, Đảng bộ tỉnh Ninh Bình đã xây dựng lực lượng vũ trang (LLVT) dựa trên cơ sở các tổ chức chính trị của quần chúng phát triển nhanh chóng, rộng khắp.
Từ 2 trung đội du kích thoát ly ở chiến khu Quỳnh Lưu, tỉnh đã xây dựng thành một chi đội giải phóng quân gồm 6 đại đội và 1 trung đội trực thuộc ở cấp huyện, mỗi nơi có từ một tiểu đội đến 1 trung đội tự vệ xung phong; ở cấp xã, lực lượng bán vũ trang được phát triển mạnh với nhiều hình thức tổ chức như: Thanh niên xung phong, Việt Minh danh dự, tự vệ chiến đấu… Đến cuối năm 1946, lực lượng này có tới hơn 2 vạn người. Địa bàn tỉnh đã xây dựng củng cố hậu phương, củng cố vùng tự do và đã thành căn cứ địa của các cơ quan đầu não của Liên khu ủy, Bộ tư lệnh Liên khu III: nơi ra đời Đại đoàn đồng bằng chiến đấu trong vùng địch hậu - đồng bằng Bắc bộ.
Xuất phát từ yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng LLVT trong thời kỳ mới của cách mạng, theo quyết định của Chính phủ và Bộ tổng chỉ huy Quân đội quốc gia Việt Nam và dân quân tự vệ, ngày 1-4-1947, Tỉnh đội dân quân Ninh Bình (nay là Bộ CHQS tỉnh) được thành lập tại thôn Khê Đầu Thượng, xã Ninh Xuân, huyện Gia Khánh (nay là huyện Hoa Lư), tiếp đó, lần lượt các Ban cán sự (Ban CHQS huyện, thị) được thành lập. Ngày 1-4-1947 trở thành ngày truyền thống của LLVT tỉnh.
Chín năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, LLVT tỉnh chiến đấu trên 3.000 trận lớn nhỏ, phối hợp với bộ đội chủ lực tham gia 6 chiến dịch lớn, quét sạch 59 đồn bốt địch, tiêu diệt, bắt sống và làm bị thương 11.743 tên địch; gọi hàng 506 lính Âu- Phi, 7.046 lính ngụy, bắt 2.353 tên, vận động 1.104 thanh niên không đi lính cho giặc; thu 2.354 khẩu súng các loại, 32 xe vận tải; phá hủy 300 xe cơ giới. Những kết quả to lớn nói trên đã góp phần cùng với chiến thắng Điện Biên Phủ và các chiến trường trên cả nước buộc địch phải rút chạy khỏi Ninh Bình vào ngày 30-6-1954, là tỉnh được giải phóng sớm nhất đồng bằng Bắc bộ.
Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Ninh Bình là hậu phương cung cấp sức người, sức của cho tiền tuyến, đồng thời là địa bàn chiến lược quan trọng chống chiến tranh phá hoại bằng không quân của đế quốc Mỹ. Quân dân Ninh Bình vừa sản xuất, vừa chiến đấu, tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược. Đáp lời kêu gọi thiêng liêng của Bác Hồ "Mỗi người làm việc bằng hai, vì miền Nam ruột thịt", Quân dân Ninh Bình đã chiến đấu kiên cường đánh trả quyết liệt 2 cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân của đế quốc Mỹ, bắn rơi 90 máy bay địch.
Thực hiện khẩu hiệu "Thóc không thiếu 1 cân, quân không thiếu 1 người", chi viện tích cực cho tiền tuyến, từ năm 1955 đến năm 1975 với 39 đợt tuyển quân, toàn tỉnh đã có gần 60 nghìn thanh niên nhập ngũ, tham gia trực tiếp chiến đấu và phục vụ chiến đấu trên các chiến trường, lập nhiều chiến công hiển hách, tô thắm thêm trang sử vàng truyền thống của quê hương anh hùng.
Trong giai đoạn mới của cách mạng, nhất là từ ngày tái lập tỉnh (năm 1992) đến nay, thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, LLVT tỉnh luôn nêu cao tinh thần đoàn kết, chủ động, sáng tạo, khắc phục mọi khó khăn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao. LLVT tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể, chủ động đề xuất với cấp ủy đảng, chính quyền địa phương các chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Tiềm lực và thế trận quốc phòng toàn dân ngày càng vững chắc, chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của lực lượng vũ trang địa phương được tăng cường, đủ sức hoàn thành nhiệm vụ trong mọi tình huống, xứng đáng là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của Đảng, chính quyền và nhân dân địa phương.
Là đội quân cách mạng, từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu, gắn bó máu thịt với nhân dân, trong những năm qua, LLVT tỉnh luôn nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh để bảo vệ tính mạng, tài sản và cuộc sống yên bình của nhân dân; tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tham gia xây dựng cơ sở chính trị địa phương, tăng cường "thế trận lòng dân"; chủ động giúp nhân dân phát triển kinh tế - xã hội, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân; tích cực tham gia các phong trào "Đền ơn đáp nghĩa", "Xóa đói, giảm nghèo", "Xây dựng nông thôn mới'', nhất là ở các địa bàn trọng điểm, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Trong các đợt lũ lụt, Bộ CHQS tỉnh đã phối hợp với các đơn vị quân đội đóng quân trên địa bàn huy động lực lượng, phương tiện về giúp nhân dân các địa phương phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, gặt hàng trăm ha lúa ngập úng, đào đắp hàng nghìn mét khối đất đá; riêng Bộ CHQS tỉnh đã huy động hàng nghìn lượt cán bộ, chiến sỹ, nhiều tàu xuồng, ôtô vận tải, hàng nghìn áo phao, đào đắp vận chuyển hàng nghìn bao tải cát ngăn lũ chống tràn tại các tuyến đê xung yếu, mỗi khi thiên tai, dịch bệnh xảy ra, cán bộ, chiến sỹ quân đội và các lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên đã dũng cảm, xả thân bảo vệ tính mạng và tài sản của nhân dân, giúp nhân dân khắc phục hậu quả, ổn định đời sống và sản xuất, để lại tình cảm tốt đẹp trong lòng nhân dân, tô thắm thêm truyền thống và phẩm chất cao đẹp "Bộ đội Cụ Hồ".
Trong những năm tới, tình hình thế giới, khu vực và tình hình biển Đông còn diễn biến phức tạp khó lường, toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta tiếp tục thực hiện công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong bối cảnh Việt Nam hội nhập và tham gia ngày càng sâu, rộng vào các hoạt động quốc tế, có nhiều thời cơ và vận hội mới để phát triển, nhưng cũng đứng trước nhiều thách thức không thể xem thường. Trên địa bàn tỉnh, tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội vẫn còn tiềm ẩn những yếu tố phức tạp. Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ quân sự, quốc phòng địa phương trong thời gian tới, cán bộ, chiến sỹ LLVT tỉnh tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ chủ yếu sau:
Một là, tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện thắng lợi đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là Nghị quyết Trung ương 8 (khóa IX) về "Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới"; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, làm tốt chức năng tham mưu cho Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh về xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng LLVT nhân dân vững mạnh. Nêu cao tinh thần cảnh giác, nắm chắc tình hình, tập trung xây dựng, nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, phối hợp với Công an và các lực lượng xử lý kịp thời và có hiệu quả các tình huống, không để bị động bất ngờ.
Hai là, tập trung xây dựng LLVT tỉnh vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; tăng cường và nâng cao hơn nữa chất lượng công tác chính trị, tư tưởng, bồi dưỡng lòng yêu nước, lý tưởng cách mạng, bản lĩnh chính trị vững vàng cho cán bộ, chiến sỹ, giữ vững và phát huy phẩm chất "Bộ đội Cụ Hồ". Tích cực đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi các biểu hiện suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống; tăng cường công tác xây dựng Đảng gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
Ba là, tiếp tục chấn chỉnh tổ chức biên chế phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; coi trọng xây dựng cả lực lượng thường trực và lực lượng dự bị động viên, dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp, có số lượng phù hợp và chất lượng chính trị ngày càng cao; góp phần giữ vững sự ổn định chính trị trên địa bàn; đổi mới và nâng cao chất lượng huấn luyện, bồi dưỡng cho cán bộ, chiến sỹ có năng lực toàn diện và chuyên sâu, nắm vững và thực hiện thắng lợi mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; coi trọng và nâng cao hơn nữa chất lượng công tác bồi dưỡng kiến thức quốc phòng - an ninh cho các đối tượng. Thực hiện nghiêm nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật, xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, có môi trường văn hóa trong sạch, lành mạnh.
Bốn là, LLVT tỉnh tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc trên từng địa bàn, nâng cao chất lượng khu vực phòng thủ tỉnh, huyện và tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước về quốc phòng trong mọi lĩnh vực, nâng cao chất lượng sức mạnh tổng hợp hoàn thành tốt nhiệm vụ. Tăng cường vai trò lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp ở địa phương và nâng cao hiệu quả công tác phối hợp hoạt động; có nhiều chủ trương, giải pháp nhằm khuyến khích, động viên, thu hút toàn dân tích cực đóng góp sức lực, cơ sở vật chất và tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh. LLVT tỉnh phải thực hiện tốt nhiệm vụ lao động sản xuất, thực hành tiết kiệm, đặc biệt phải tích cực, chủ động làm nòng cốt trong phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thực hiện tốt công tác vận động quần chúng, công tác xóa đói, giảm nghèo, công tác chính sách hậu phương quân đội; tăng cường đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân, tạo niềm tin yêu gắn bó của nhân dân, để hình ảnh "Bộ đội Cụ Hồ" sáng mãi trong nhân dân.
Nguyễn Thị Thanh
UVDKT.Ư Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Đảng ủy Quân sự tỉnh