Năm 1924, khi Đảng chưa ra đời, Nguyễn Ái Quốc đã nhận thức rất rõ vai trò, tác dụng của việc nêu gương: "… các dân tộc phương Đông đều giàu tình cảm và đối với họ một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền". Trong các bài nói, bài viết của mình, Bác thường dùng hai chữ: Gương mẫu và kiểu mẫu để chỉ những tấm gương mẫu mực, tốt đẹp để mọi người noi theo.
Trong những năm gần đây, bên cạnh những thuận lợi hết sức cơ bản, song đất nước ta luôn phải đối mặt với những khó khăn, thách thức, đặc biệt phải kể đến tác động tiêu cực của mặt trái kinh tế thị trường, của hội nhập quốc tế; tình hình thế giới diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường; sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch và những hạn chế, yếu kém nội tại trong nước đã tác động không nhỏ đến việc ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ".
Đảng ta đã có nhiều chủ trương, quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên. Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Quy định 47 - QĐ/TW ngày 01/11/2011 về những điều đảng viên không được làm; Ban Bí thư ban hành Quy định 101 - QĐ/TW, ngày 07/6/2012 về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp; Bộ Chính trị ban hành Quy định số 55 - QĐ/TW, ngày 19/12/2016 về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên.
Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã nhận thức sâu sắc và tập trung lãnh đạo, chỉ đạo có hiệu quả vấn đề nêu gương của cán bộ, đảng viên. Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Quy định số 765-QĐ/TU, ngày 05/11/2012 về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp trong việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
Xác định và thực hiện tốt chủ đề công tác năm 2017 là "Nêu gương về đạo đức và trách nhiệm thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, nhất là người đứng đầu" và chủ đề công tác năm 2018 là "Nêu gương về đạo đức và trách nhiệm thực thi công vụ; xây dựng phong cách, tác phong công tác quần chúng, dân chủ, nói đi đôi với làm của đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, nhất là người đứng đầu".
Nhờ có chủ trương và các quy định đúng đắn, kịp thời cùng với việc tổ chức thực hiện quyết liệt, đồng bộ và sáng tạo, nhận thức và trách nhiệm nêu gương của đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, nhất là người đứng đầu trên địa bàn tỉnh đã được nâng lên.
Tạo chuyển biến tích cực về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, phương pháp công tác, kỷ luật kỷ cương và đoàn kết nội bộ trong các tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị, góp phần từng bước ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái, tham nhũng, tiêu cực, củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, tạo khí thế mới trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Hàng nghìn tập thể và cá nhân tiêu biểu, nêu gương sáng đã được biểu dương, khen thưởng, góp phần thúc đẩy hoàn thành các nhiệm vụ chính trị của tỉnh.
Song, nhìn thẳng vào thực tế, còn nhiều tồn tại, hạn chế cần tập trung giải quyết. Một số cấp ủy, còn lúng túng, chưa quyết liệt trong tổ chức thực hiện. Tình trạng cán bộ, đảng viên vi phạm kỷ luật tạo bức xúc trong xã hội (từ khi thực hiện Quy định 101 - QĐ/TW đến nay, đã có gần 1200 đảng viên vi phạm phải thi hành kỷ luật). Việc phát hiện, biểu dương, nhân rộng gương điển hình tiên tiến chưa thường xuyên, kịp thời, tính lan tỏa còn hạn chế...
Để tiếp tục triển khai thực hiện tốt Quy định mới của Đảng và các chỉ thị, quy định liên quan về vấn đề này, trước hết cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và nhân dân, nhất là người đứng đầu về tầm quan trọng, tính cấp thiết và các quy định cụ thể của Đảng về nêu gương, gắn với thực hiện tốt các giải pháp mà Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, khóa XII đã đề ra.
Cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của tổ chức đảng các cấp; đặc biệt quan tâm phát huy dân chủ, tính tích cực của nhân dân trong giám sát cán bộ, đảng viên. Phát động các phong trào thi đua yêu nước gắn với việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị để mang lại hiệu quả cao.
Trong phạm vi thẩm quyền, các tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị trong tỉnh cần rà soát, bổ sung, cụ thể hóa các quy định để phù hợp với các quy định mới của Đảng, để cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ được giao, phát huy tính tiền phong, gương mẫu, hạn chế tối đa việc lợi dụng những sở hở, thiếu sót trong các quy định, cơ chế, chính sách để vi phạm, vun vén lợi ích cá nhân, gây mất niềm tin trong nhân dân...
Bùi Quang