Nơi thay đổi số phận những chú gấu

"Hai Chân" là tên gọi mà các nhân viên cứu hộ tại Trang trại Bảo tồn gấu Ninh Bình đặt cho 1 chú gấu ngựa. Chú gấu này được giải thoát khỏi 1 trại nuôi gấu lấy mật ở Ninh Phong, thành phố Ninh Bình và được đưa về trang trại cách đây nửa năm trong tình trạng sức khỏe yếu, béo phì, gan mật bị ảnh hưởng, đặc biệt bị mất 2 chi trước (có thể do bị sập bẫy hoặc bị cắt để phục vụ nhu cầu về súp tay gấu, rượu tay gấu).

Do bị nuôi nhốt lâu ngày trong môi trường tồi tệ với cũi sắt chật hẹp, chế độ ăn không cân đối nên sức khỏe và việc di chuyển của Hai Chân rất yếu, chú thường phải chống hai cùi chi trước lên 2 bàn chân sau trong lúc di chuyển cho bớt đau.

Nhưng khi đến với Trang trại Bảo tồn gấu Ninh Bình, Hai Chân được thăm khám sức khỏe, chăm sóc y tế, hàng ngày được ăn rất nhiều rau, củ quả, mía, mật ong…và hơn cả sau gần 20 năm sống trong cũi sắt, lần đầu tiên chú đã được nếm trải cảm giác tự do, được thoải mái vui đùa giữa thiên nhiên. Sau vài tháng được chăm sóc kỹ càng, lông nó đã mượt mà lại, da thịt cũng căng đầy hơn, hệ thống cơ phát triển, thậm chí nó đã có thể bơi lội trong hồ nước.

Cùng với Hai Chân, ở Trung tâm còn có những cái tên rất đáng yêu mà phía sau nó là những câu chuyện gắn liền với số phận khác nhau như: Thái Vân, Thái Giang, May, Bình Yên… Tất cả chúng đều có một điểm chung đó là đã từng là nạn nhân của hoạt động buôn bán động vật trái phép, bị nuôi nhốt, hút mật.

Bà Ngô Thị Mai Hương, Giám đốc Four paws Viet cho biết: Trung tâm được thành lập theo Quyết định số 129/QĐ-LHH ngày 18/12/2014 của Ban Chấp hành Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật tỉnh Ninh Bình. Sứ mệnh của Four paws Viet là hỗ trợ bảo tồn động vật hoang dã ở Việt Nam. Four paws Viet là đối tác của Four paws International, một tổ chức phi chính phủ hoạt động về phúc lợi động vật có trụ sở tại áo và văn phòng trên 10 quốc gia khác.

Năm 2015, UBND tỉnh Ninh Bình quyết định chấp nhận chủ trương đầu tư dự án xây dựng Trang trại Bảo tồn gấu Ninh Bình của Four paws Viet nằm trong phân khu cây xanh sinh thái, Công viên Động vật hoang dã Quốc gia tại Ninh Bình (xã Kỳ Phú, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình). Tổng diện tích dự án là 10 ha với vốn đầu tư trên 106 tỷ đồng do tổ chức Four paws International tài trợ.

Giai đoạn 1 của dự án đã được hoàn thành trên diện tích 3,6 ha có thể tiếp nhận tối đa 50 cá thể gấu. Cơ sở vật chất gồm 2 nhà gấu đôi và 4 khu bán hoang dã, đảm bảo 500m2/cá thể. Phòng khám thú y được trang bị các thiết bị hiện đại như máy siêu âm, máy X-quang, kính hiển vi, máy xét nghiệm máu và có bác sỹ thú y thường trú.

Các nhà chức năng khác như khu kiểm dịch, nhà kỹ thuật, nhà bếp cho gấu, phòng lạnh trữ thức ăn gấu được xây dựng đồng bộ nhằm đảm bảo các điều kiện chăm sóc gấu.

Bà Hương cho biết thêm: Nhà gấu rộng 9 m2, có trang bị các đồ làm giàu môi trường như võng, giường, ống giấu thức ăn… Mục đích là để gấu thích nghi dần với môi trường rộng hơn cũi và bắt đầu phục hồi các chức năng.

Sau khi ở nhà gấu từ 1 đến 2 tuần, gấu sẽ được cho ra khu bán hoang dã. ở khu này, chúng tôi cũng cố gắng giữ lại nguyên vẹn địa hình, các cây xanh đã có ban đầu, với các quả đồi nhỏ, tạo độ dốc cho gấu vận động và dần phục hồi được bản năng tự nhiên.

Hiện, các cá thể gấu đã đưa về đây được chăm sóc trong điều kiện tốt, với đội ngũ chuyên gia thú y quốc tế giàu kinh nghiệm và nhiệt huyết.

Thời gian tới Four paws Viet sẽ tiếp tục xây dựng giai đoạn 2 của Trang trại; tham gia cùng các cơ quan chức năng vận động người dân trao trả gấu về cho nhà nước, đón gấu về chăm sóc và phục hồi sức khỏe.

Đồng thời xây dựng các chương trình giáo dục truyền thông về bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học tại trung tâm du khách và giáo dục cộng đồng của Four paws Viet.

Việt Nam có 2 loài gấu: gấu chó (tên khoa học là Helarctos malayanus) và gấu đen châu Á (tên khoa học là Ursus thibetanus), còn được biết đến là gấu ngựa. Tuy nhiên sự tồn vong của cả 2 loài gấu này đang bị đe dọa nghiêm trọng do bị mất môi trường sống và nạn săn bắt trái phép. Việc nuôi nhốt gấu để khai thác mật gấu và buôn bán các bộ phận của gấu vẫn diễn ra phức tạp ở Việt Nam.

Trang trại bảo tồn gấu Ninh Bình được xây dựng nhằm hỗ trợ các cơ quan chức năng trong việc ngăn chặn nạn buôn bán, nuôi nhốt gấu trái phép, giải thoát những cá thể gấu không may mắn đang bị nuôi nhốt tại các trang trại gấu tư nhân, chăm sóc phục hồi sức khỏe, thực hiện các nghiên cứu khoa học tiến tới đưa chúng trở lại thiên nhiên.

Mục tiêu cuối cùng là bảo tồn loài gấu nguy cấp khỏi nguy cơ bị tuyệt chủng, góp phần giúp Chính phủ Việt Nam thực hiện cam kết chấm dứt nuôi nhốt gấu tại Việt Nam vào năm 2023.

Hà Phương