Thực hiện chủ trương về giải phóng mặt bằng, bàn giao mặt bằng sạch cho các công trình, cấp ủy, chính quyền địa phương cùng người dân trong phường đã tạo được sự đồng thuận cao trong việc chấp hành nghiêm các chủ trương, chính sách của Nhà nước. Đến nay, dù trải qua nhiều lần giải phóng mặt bằng cho các dự án, công trình, nhưng cuộc sống của nhiều hộ dân ảnh hưởng bởi các dự án đều từng bước ổn định tại các nơi ở mới… Dẫn chúng tôi đi thăm các mô hình kinh doanh của một số hộ dân tại khu tái định cư mới, đồng chí Nguyễn Văn Điển, Bí thư chi bộ phố Mía đông giới thiệu từng gia đình với các hoàn cảnh, điều kiện khác nhau, nhưng khi về sinh sống tại địa điểm mới, tuy thời gian chưa dài nhưng đã gắn bó như những người hàng xóm lâu năm.
Ghé thăm cơ sở kinh doanh máy nông nghiệp của gia đình bác Nguyễn Văn Cường ở đối diện khách sạn Hoàng Sơn, đang bận rộn với việc giới thiệu sản phẩm, thanh toán cho khách hàng, bác Cường cho biết: Gia đình tôi trước kinh doanh ở mặt đường Quốc lộ 1A khá thuận lợi. Khi có chủ trương giải phóng mặt bằng, gia đình tôi là hộ di dời và bàn giao mặt bằng rất sớm. Vì là hộ có diện tích lớn, hơn 500m2 nên gia đình tôi được chọn làm điểm. Lúc đó, cả hai vợ chồng tôi đều có suy nghĩ: Đây mới là lúc bà con cùng hoàn cảnh nhìn vào gia đình mình bởi gia đình có diện tích lớn như vậy mà chấp hành nghiêm, di dời sớm thì những gia đình có diện tích nhỏ hơn càng không có lý do gì để chậm chễ. Được sự hỗ trợ từ các chính sách của dự án, gia đình tôi được bố trí diện tích đất mới ở vị trí tương đối thuận lợi ngay mặt đường Trịnh Tú, được nhận tiền đền bù nên sau mấy tháng xây dựng cơ sở, đến đầu năm 2013 gia đình đã chuyển về kinh doanh tại địa điểm mới.
Mấy tháng đầu tuy giảm lượng khách mua lẻ vì cơ sở chuyển địa điểm nhưng vì cơ sở mới có địa điểm cách đường Quốc lộ 1A không xa mấy nên các mối khách quen, nhất là khách mua buôn vẫn dễ dàng tìm đến… Cách cơ sở kinh doanh máy nông nghiệp của gia đình bác Nguyễn Văn Cường không xa là cơ sở in ấn, làm biển hiệu của gia đình bác Trịnh Hoàng Mai. Dù trong khuôn viên phòng khách đang ngổn ngang băng zôn, khẩu hiệu đang làm dở cho khách, bác Mai vẫn vui vẻ mời khách vào nhà. Nói về cuộc sống sau khi từ nơi ở cũ về nơi ở mới, bác Mai cho biết: Nói thật lòng thì cuộc sống hiện nay của gia đình tôi dễ chịu và thoải mái hơn trước rất nhiều.
Trước kia, bám mặt đường Quốc lộ 1A, gia đình có diện tích 80m2, kinh doanh cũng thuận lợi nhưng thường xuyên chịu cảnh bụi bặm, tiếng ồn của xe cộ qua lại. Về đây, nhận diện tích 100m2 nên nhà cửa rộng rãi, khang trang hơn. Việc kinh doanh dù ban đầu còn khó khăn vì khách hàng chưa quen địa điểm mới nhưng đến nay, sau gần 2 năm, cửa hàng của tôi đã duy trì hoạt động tốt...
Theo đồng chí Nguyễn Văn Điển, phố Mía đông được thành lập từ tháng 4-2011 theo quyết định của UBND tỉnh, là khu tái định cư dành cho các hộ dân chịu ảnh hưởng bởi các dự án giải phóng mặt bằng trên địa bàn phường Ninh Khánh. Hiện phố có 146 hộ gia đình thì có 121 hộ thuộc diện giải phóng mặt bằng, trong đó có 69 hộ thuộc dự án giải phóng mặt bằng Quốc lộ 1A. Với phần lớn các hộ kinh doanh, buôn bán, việc làm sau khi chuyển về nơi ở mới tuy có chút xáo trộn nhưng đến nay đều ổn định. Còn lại những hộ làm nông nghiệp trước kia, nay không còn ruộng đất canh tác thì phải đi tìm việc làm mới trong lĩnh vực phi nông nghiệp nên đời sống kinh tế còn khó khăn. Mặc dù là địa bàn dân cư mới, mỗi người mỗi ngành nghề nhưng các hoạt động, phong trào của phố rất sôi nổi, thu hút đông người dân tham gia.
Dẫn chứng về điều này, đồng chí Bí thư chi bộ phố cho biết thêm: Chi bộ phố có 33 đảng viên hiện đang phát huy vai trò đầu tầu, gương mẫu trong thực hiện nhiệm vụ tại cơ sở. Bên cạnh đó, hoạt động của các đoàn thể như: Chi hội Cựu chiến binh, Phụ nữ… tương đối thường xuyên, tích cực tham gia các phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao của phường và thành phố.
Với nòng cốt là sự lãnh đạo của chi bộ và sự vào cuộc nhiệt tình, trách nhiệm của hội viên các đoàn thể nên nhiều nhiệm vụ được giao, phố Mía đông đều hoàn thành tốt, nhất là trong việc thu nộp các khoản đóng góp với Nhà nước. Hiện nay, cuộc sống tại nơi ở mới của các gia đình đã ổn định vì cơ sở hạ tầng như: điện, đường, nước sạch… đều đảm bảo thường xuyên. Nhưng khó khăn của phố trong việc tổ chức hội họp hiện nay là chưa có nhà văn hóa nên mỗi khi họp phố hay tổ chức hoạt động gì đều phải tổ chức ở đình Cam Giá. Đây cũng là mong mỏi của người dân về một nơi sinh hoạt tập thể để góp phần gắn kết tình làng, nghĩa xóm tại nơi ở mới.
Trao đổi với đồng chí Lê Việt Cường, Chủ tịch UBND phường Ninh Khánh được biết thêm: Từ năm 2004 đến thời điểm hiện tại, phường Ninh Khánh đã thực hiện việc giải phóng mặt bằng cho hơn 40 dự án lớn nhỏ của tỉnh và thành phố như: Dự án Đài tưởng niệm liệt sỹ tỉnh, trụ sở Công an thành phố, Trung tâm hội nghị tỉnh, Quảng trường và Tượng đài Đinh Tiên Hoàng đế, Quốc lộ 1A, các khu đô thị mới Đồng Chua, Xa Liên, Tiền Đồng… Các dự án trên đã ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt, sản xuất, kinh doanh của trên 4.000 hộ gia đình với diện tích 236,45 ha. Thực hiện các chủ trương của tỉnh và thành phố, cấp ủy, chính quyền địa phương đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động để người dân nắm bắt được các chủ trương, chấp hành tốt việc bàn giao mặt bằng.
Qua các đợt giải phóng mặt bằng, phần lớn các hộ đều nhận thức đúng trách nhiệm trong việc bàn giao mặt bằng, tạo điều kiện thuận lợi để các dự án thực hiện đúng tiến độ. Bên cạnh đó, thành phố cũng đặc biệt quan tâm đến việc giúp người dân ổn định cuộc sống sau giải phóng mặt bằng thông qua các chính sách hỗ trợ: bàn giao diện tích đất ở tại các khu tái định cư mới, đầu tư xây dựng và hoàn thiện cơ sở hạ tầng, hệ thống điện, nước, đường giao thông để phục vụ nhu cầu sinh hoạt của người dân, hỗ trợ tiền thuê nhà, tìm việc làm mới… Hiện nay, tại 2 khu tái định cư có địa điểm ở phố Mía đông, nhiều hộ gia đình đã ổn định sinh hoạt, sản xuất, kinh doanh.
Với trách nhiệm của chính quyền cơ sở, phường Ninh Khánh cũng bắt tay vào triển khai các nội dung công việc để giúp người dân ổn định mọi mặt. Phường đã chỉ đạo các đoàn thể làm tốt công tác rà soát để nắm bắt nhu cầu vay vốn phát triển kinh tế, nhu cầu học nghề để chuyển đổi ngành nghề… của các hộ dân thuộc diện giải phóng mặt bằng. Nắm bắt cụ thể nhu cầu của người dân ở một phường ven đô thường có nhu cầu kinh doanh, buôn bán nhỏ và tìm việc làm ở thành phố, phường đã đầu tư hoàn thiện khu chợ Mía, xây dựng các ki-ốt để tạo thuận lợi cho nhu cầu buôn bán của hàng chục hộ dân. Các ngành nghề đưa về dạy tại địa phương cũng bám sát nhu cầu thực tế để tiến hành đào tạo sao cho sau học nghề, người dân có điều kiện để duy trì nghề như: làm nấm, khâu chăn bông xuất khẩu…
Đặc biệt, trước nhu cầu của nhiều lao động muốn tìm việc làm công nhật tại thành phố như: thợ xây, thợ cơ khí, giúp việc gia đình, vào làm tại các khu công nghiệp, cơ sở sản xuất…, UBND phường đã tiến hành khảo sát, tạo điều kiện giúp các lao động thành lập các tổ nghề để tìm kiếm việc làm thuận tiện hơn và giúp cho công việc của các tổ duy trì thường xuyên, đạt hiệu quả. Trung bình hàng năm, phường đã giải quyết việc làm cho khoảng 200 lao động. Đến nay, số lao động được giải quyết việc làm đạt tỷ lệ trên 80% trong tổng số 4.800 lao động trong độ tuổi. Trong đó, có 73% lao động có việc làm ổn định. Tỷ lệ hộ nghèo của phường còn 1,76%. Hiện phường có 9/16 tổ dân phố xây dựng được nhà văn hóa. Phường đang tập trung huy động nguồn lực, vận dụng phương châm "Nhà nước và nhân dân cùng làm" nhằm sớm hoàn thiện các thiết chế văn hóa, đáp ứng nhu cầu của người dân.
Bùi Diệu