Những mô hình HTX kiểu mới, năng động

Năm 2013, HTX Hợp Tiến đã  xây dựng lò sấy thóc 500 tấn/năm; đưa 11 máy gặt đập liên hoàn phục vụ khâu thu hoạch; chuyển đổi một phần diện tích ruộng từ cấy lúa sang trồng dưa bao tử, ngô ngọt, cà chua bi… để xuất khẩu, mang lại hiệu quả gấp 3 - 4 lần. Ông Vũ Văn Quyết, Chủ tịch HĐQT HTX phấn khởi cho biết: "Mô hình HTX kiểu mới năng động chẳng khác gì doanh nghiệp".

HTX nông nghiệp Đông Thôn (xã Yên Thái-Yên Mô), nổi lên với mô hình nông nghiệp sạch. 80 ha đất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản của HTX đã triển khai Đề án  trồng rau màu theo tiêu chuẩn VietGap. HTX đã tổ chức hàng chục lớp tập huấn nhằm cung cấp kiến thức sản xuất an toàn cho các thành viên, phổ biến kỹ năng, quy trình, phương thức mới...

Các siêu thị, khu công nghiệp sẽ là thị trường tiêu thụ chính của HTX và ước tính hiệu quả sẽ tăng khoảng 30%. Ông Vũ Văn Học, Giám đốc HTX cho biết thêm: "Trong mô hình HTX kiểu mới, nhiệm vụ kinh doanh chiếm 90%. Luật HTX năm 2012 đã giúp các HTX tái cơ cấu, đưa công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp sạch".

Bằng  mô hình "hai màu, một lúa", chuyển đổi vùng đất ven đê trồng lúa kém hiệu quả để trồng rau, HTX nông nghiệp Đông Giang (xã Ninh Giang - Hoa Lư) đã trở thành địa chỉ cung cấp rau sạch cho thị trường thành phố Ninh Bình, thu nhập tới 125 triệu đồng/ha/năm. Đông Giang đã phối hợp với Viện Di truyền nông nghiệp Việt Nam đưa vào trồng 40 ha đậu tương ĐT26 cho năng suất cao hơn ĐT84 tới 1,5 tấn và quy hoạch vùng trồng dưa bao tử, cây dược liệu, thanh long ruột đỏ.

Từ luồng gió mới của Luật HTX năm 2012, HTX nấm Yên Nhân (xã Yên Nhân - Yên Mô) sau hơn 1 năm đi vào hoạt động đã có 19 thành viên với mỗi thành viên có hơn 420 m2 lán trại, trồng nấm sò, nấm mỡ, mộc nhĩ. Đặc biệt, vụ nấm năm 2015, Yên Nhân đã trồng thành công nấm Kim Phúc (một loại nấm rất khó trồng) có giá trị dinh dưỡng và hiệu quả cao. Cây nấm Yên Nhân đã có mặt trong các nhà hàng, siêu thị phục vụ người dân Hà Nội.

Ngoài ra, HTX cũng ký hợp đồng với Công ty cổ phần Đầu tư - Thương mại Vietgap. 6 tháng đầu năm 2016, HTX trồng trên 2,4 vạn bịch nấm Kim Phúc, 6 vạn bịch nấm sò, doanh thu tăng gần 3 tỷ đồng, gấp nhiều lần trồng lúa.

Cách đây 2 năm, HTX Sinh Dược (xã Gia Sinh, huyện Gia Viễn) ra đời, chuyên sản xuất dược liệu như tinh dầu sả, hương nhu, quế, muối ngâm chân, xà phòng thảo dược. Sinh Dược đã kết hợp với các tổ chức, địa phương khai thác chế biến thảo dược như hệ thống sấy dược liệu giảo cổ lam, thảo quả và chưng cất tinh dầu sả, húng quế, hương nhu với 300 tấn nguyên liệu/năm tại Cam Lộ (Quảng Trị) và Sapa (Lào Cai), mở rộng sản xuất tại Ninh Bình lên đến 600 tấn nguyên liệu/năm.

Đến quý II năm 2016, tổng công suất tiêu thụ của Sinh Dược lên đến 2.000 tấn nguyên liệu/năm, trong đó thảo dược chiếm 80%. Tốc độ phát triển của Sinh Dược rất nhanh với nhiều dự án trồng cây thảo dược. Đó là trồng mới 100 ha hương nhu trắng, húng quế, sả chanh, bạc hà tại xã Mộc Nam (Hà Nam).

Trồng mới, bảo tồn 50 ha cây chùa dù, sả chanh, mùi, màng tang, thảo quả tại các xã San Sả Hồ, Lao Chải, Bản Khoang (Lào Cai) và huyện Bình Lư (Lai Châu); 100 ha khuynh diệp, tràm, sả chanh trên địa bàn Cam Lộ, Đăkrông (Quảng Trị); 30 ha sả chanh, trầu không, tầm bóp, bồ kết… tại xã Gia Sinh (Ninh Bình) và 30 ha khuynh diệp, tràm tại Thạch Hà (Hà Tĩnh) để chiết xuất tinh dầu.

Ông Vũ Trung Đức, Giám đốc HTX Sinh Dược cho biết: "Sinh Dược sẵn sàng liên kết với các HTX để chuyển đổi diện tích kém hiệu quả sang trồng thảo dược, nhằm mở rộng vùng nguyên liệu, nâng công suất tiêu thụ lên 10.000 tấn thảo dược/năm, sản xuất thêm các sản phẩm mới như nước giặt, dầu gội, kem đánh răng… từ thảo dược".

Trước xu thế của du lịch cộng đồng, tháng 3-2014, Tổ hợp tác du lịch cộng đồng Homestay xã Gia Vân (huyện Gia Viễn) được thành lập, từng bước phát triển với phong cách chuyên nghiệp. Lãng mạn với tour du lịch bằng xe trâu, xe bò tham quan khung cảnh làng quê Bắc Bộ, ngồi thuyền nan ngắm non nước Khu bảo tồn thiên nhiên ngập nước Vân Long…, du khách còn được hòa mình vào cuộc sống dân dã, mộc mạc của người dân như đi chợ, nấu ăn, xay lúa, giã gạo, cuốc đất, ngủ trong nhà cổ nền đất. Tổ hợp tác đã liên kết với Công ty Du lịch Trẻ, Galar tour, Công ty Cội nguồn Việt đưa hàng nghìn lượt khách Pháp, Hàn Quốc, Hà Lan, Italia… chiêm ngưỡng di sản thiên nhiên ở Ninh Bình.

Trên địa bàn tỉnh còn nhiều mô hình HTX khác như: HTX ô tô vận tải Ninh Bình làm ăn rất hiệu quả; HTX điện nước và môi trường Khánh Phú, doanh thu liên tục tăng trưởng; các HTX nông nghiệp Thượng Kiệm, Xích Thổ, Liên Sơn với việc sản xuất kết hợp lúa - cá... là những minh chứng sinh động, khẳng định sự thích ứng và phát triển, hội nhập kinh tế quốc tế của mô hình HTX kiểu mới ở Ninh Bình.

Trường Sinh