Nho Quan: Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công đạt thấp

Nhiều khó khăn, vướng mắc

Tính đến thời điểm 23/6, tổng kế hoạch vốn trên địa bàn huyện Nho Quan là 990,656 tỷ đồng (không bao gồm nguồn vốn ngân sách xã), đã giải ngân 370,377 tỷ đồng, đạt 37,39% kế hoạch vốn. Trong đó, kế hoạch nguồn vốn ngân sách tỉnh năm 2022 dành cho đầu tư là 187,4 tỷ đồng. Tính đến 23/6/2022 giải ngân được 96,822 tỷ đồng, đạt 51,66% kế hoạch vốn. 

Nguồn vốn ngân sách huyện bố trí năm 2022 và các nguồn vốn bổ sung, chuyển nguồn (bao gồm cả ngân sách Trung ương, ngân sách tỉnh hỗ trợ) cho đầu tư xây dựng là 803,256 tỷ đồng, tập trung chủ yếu trả nợ các công trình hoàn thành, công trình chuyển tiếp, còn lại cân đối hỗ trợ xây dựng nông thôn mới và đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông, thủy lợi gắn liền với triển sản xuất nông nghiệp... Tỷ lệ giải ngân nguồn vốn kế hoạch tính đến ngày 23/6/2022 là 273,55 tỷ đồng, đạt 34,06 % so với kế hoạch vốn.

Báo cáo của UBND huyện Nho Quan nêu rõ: Tình hình triển khai thực hiện kế hoạch vốn đầu tư công 6 tháng đầu năm còn chậm, tỷ lệ giải ngân đạt thấp. 

Đặc biệt là các công trình, dự án được phê duyệt chủ trương đầu tư năm 2021 chuyển tiếp sang năm 2022 như: Xây dựng đường trục kết nối các xã Thạch Bình, Phú Sơn đi trung tâm thị trấn Nho Quan, huyện Nho Quan; xây dựng cấp bách đường giao thông kết hợp ứng cứu, chạy lũ thượng nguồn sông Lạng, xã Thạch Bình, huyện Nho Quan; đường đến trung tâm xã Quảng Lạc (đoạn Đồng Bài - Đồng Trung - Quảng Cư) ổn định dân cư, phát triển kinh tế vùng đặc biệt khó khăn; đường lánh nạn 3 xã vùng phân lũ, chậm lũ Thượng Hòa - Thanh Lạc - Sơn Thành...

Cũng theo đánh giá của UBND huyện Nho Quan, nguyên dân dẫn đến tỷ lệ giải ngân đạt thấp là do những tháng đầu năm dịch COVID-19 diễn biến phức tạp dẫn đến hạn chế trong việc trao đổi, làm việc giữa các đơn vị tư vấn, nhà thầu thi công và huy động nhân công sau giai đoạn nghỉ Tết Nguyên đán... đã tác động đến tiến độ thực hiện dự án và công tác giải ngân. 

Đặc điểm công tác giải ngân vốn đầu tư công khác với giải ngân vốn thường xuyên; việc giải ngân căn cứ vào từng giai đoạn nghiệm thu hoàn thành theo nội dung hợp đồng ký kết, đối với các gói thầu quy mô nhỏ thường thi công cơ bản gói thầu mới làm thủ tục đề nghị thanh toán; các dự án, gói thầu trong những tháng đầu năm thường tập trung hoàn thành các thủ tục đấu thầu nên chưa có khối lượng để giải ngân. 

Bên cạnh đó, các chủ đầu tư chưa quan tâm nghiệm thu, giải ngân đối với khối lượng công việc tư vấn đã hoàn thành: Tư vấn thiết kế, tư vấn lập hồ sơ mời thầu, đánh giá hồ sơ dự thầu,...

Thêm một nguyên nhân hết sức quan trọng ảnh hưởng đến tiến độ thi công các dự án đó là các dự án chuyển tiếp được bố trí kế hoạch vốn năm 2022 nằm trong danh mục các dự án cắt giảm quy mô đầu tư theo Văn bản số 945/UBND-VP4 ngày 9/12/2021 của UBND tỉnh là các dự án lớn, các hạng mục công trình theo tuyến nên việc rà soát điều chỉnh cắt giảm quy mô gặp nhiều khó khăn. 

Bên cạnh đó, trong quá trình thực hiện kế hoạch vốn đầu tư công năm 2022 còn một số khó khăn, vướng mắc như: Năm 2021, hệ thống các văn bản pháp luật về xây dựng đã được ban hành đáp ứng được yêu cầu triển khai nhiệm vụ. 

Tuy nhiên do các quy định mới được ban hành, có sự thay đổi rất lớn về nội dung, việc xử lý chuyển tiếp các quy định khá phức tạp nên các cơ quan, đơn vị thực hiện nhiệm vụ quản lý dự án cần có thời gian nghiên cứu, cập nhật dẫn đến kéo dài thời gian chuẩn bị đầu tư. 

Việc đấu thầu qua mạng phát sinh nhiều tình huống trong đấu thầu cần phải xác minh, làm rõ, nhiều nhà thầu tham dự thầu đề xuất đơn giá bất thường dẫn đến quá trình đánh giá hồ sơ dự thầu, thương thảo hợp đồng phải kéo dài thời gian so với đấu thầu thông thường.

Bên cạnh đó, khối lượng các gói thầu phải đấu thầu qua mạng lớn, nhưng các đơn vị tư vấn đấu thầu trên địa bàn tỉnh ít và còn hạn chế về năng lực…

Ngoài ra, UBND huyện Nho Quan cũng thẳng thắn nhìn nhận: Năng lực quản lý, điều hành của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng cấp huyện cơ bản đáp ứng yêu cầu đề ra, song vẫn còn hạn chế trong việc giải quyết các vướng mắc theo thẩm quyền hoặc chưa kịp thời báo cáo, đề xuất phương án giải quyết với các cơ quan liên quan hoặc cấp có thẩm quyền. 

Công tác tổ chức triển khai thực hiện và sự phối hợp giữa các đơn vị vẫn còn bất cập, một số đơn vị chưa tích cực, kịp thời thực hiện các thủ tục thanh, quyết toán dự án, công tác kiểm tra, đôn đốc đơn vị thi công đẩy nhanh tiến độ theo kế hoạch vốn cấp chưa kịp thời.

Nêu cao vai trò người đứng đầu

Thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công năm 2022 là một trong những nội dung quan trọng được Chính phủ, UBND tỉnh quan tâm chỉ đạo thường xuyên, là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm của năm 2022 nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh phục hồi sau đại dịch COVID-19, do vậy UBND huyện Nho Quan đã tập trung chỉ đạo các đơn vị liên quan đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án để đảm bảo kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công năm 2022.

Bên cạnh đó, thực hiện rà soát, đánh giá tiến độ giải ngân của các công trình, dự án; khó khăn, vướng mắc của từng công trình, dự án dẫn đến nguyên nhân chưa giải ngân hoặc giải ngân kém; tiến độ hoàn tất các thủ tục đầu tư của các dự án khởi công mới. 

Trên cơ sở đó, dự kiến số kế hoạch vốn không thể thực hiện giải ngân trong năm 2022, kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền điều chuyển sang dự án khác có nhu cầu giải ngân cao, khả năng hấp thụ vốn lớn.

UBND huyện Nho Quan cũng chỉ đạo các đơn vị đẩy nhanh tiến độ hoàn tất thủ tục đầu tư các dự án khởi công mới, công tác lựa chọn nhà thầu theo đúng quy định của pháp luật. Lập kế hoạch chi tiết cho từng dự án từ giai đoạn chuẩn bị đầu tư đến khi triển khai thi công nghiệm thu và thanh, quyết toán đảm bảo phù hợp tiến độ chung của dự án và đúng quy định. 

Với quyết tâm cao hoàn thành nhiệm vụ giải ngân vốn đầu tư công năm 2022, huyện Nho Quan đã xác định kết quả giải ngân của từng dự án là căn cứ chủ yếu để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ năm 2022. 

Trường hợp không hoàn thành kế hoạch giải ngân theo tiến độ đề ra, trừ lý do khách quan, bất khả kháng sẽ kiểm điểm trách nhiệm tập thể, người đứng đầu, cá nhân có liên quan. Nếu năm 2022 giải ngân không đạt theo yêu cầu thì không xét thi đua hoàn thành tốt nhiệm vụ cho người đứng đầu, chủ đầu tư và các cá nhân có liên quan năm 2022.

Nguyễn Thơm - Anh Tuấn