Tuy nhiên, bằng sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và đồng lòng của nhân dân, sau hơn 3 năm nhiều xã đã đạt trên 10 tiêu chí. Huyện phấn đấu trong năm 2014 sẽ có 3 xã về đích xây dựng NTM. Về Lạng Phong những ngày cuối tháng 5, đi trên những con đường bê tông thẳng tắp, chúng tôi cảm nhận rõ hơn ý nghĩa của chương trình xây dựng NTM. Nếu như trước đây đường sá đi lại khó khăn thì nay khắp các tuyến đường liên thôn, xã đều đã được trải nhựa, bê tông hóa, cùng với đó là những ngôi nhà cao tầng, trường học, nhà văn hóa khang trang, sạch đẹp. Nơi đây, phong trào thi đua xây dựng NTM đang diễn ra sôi nổi với quyết tâm: "Lạng Phong sẽ phấn đấu về đích sớm trong chương trình xây dựng NTM".
Hơn 3 năm triển khai chương trình, toàn xã đã cải tạo, cứng hóa được gần 10 km đường trục liên xã, liên thôn, đường ngõ xóm; cứng hóa 7,08 km đường trục chính nội đồng; 3,1 km kênh cấp I được kiên cố hóa. Tổng diện tích đất mà người dân đã hiến để phục vụ làm đường giao thông nông thôn là trên 3.400 m2. Đồng thời, mạng lưới trường, lớp cũng đã được đầu tư hoàn thiện đáp ứng nhu cầu học tập của con em trong xã. Trường mầm non và trường THCS đạt chuẩn quốc gia mức độ I, trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ II.
Công tác y tế, chăm sóc sức khỏe cho người dân được đảm bảo, xã có 1 trạm y tế đạt chuẩn quốc gia. Tỷ lệ người dân tham gia các hình thức bảo hiểm y tế tăng theo từng năm, nếu như năm 2010 là 37% thì đến năm 2013 đạt 70%. Nghĩa trang của xã được quy hoạch và quản lý phù hợp với tiêu chí NTM. Xã đã xây dựng được 1 đội thu gom rác thải, 18 xe vận chuyển rác thải, góp phần làm sạch đường làng, ngõ xóm, đảm bảo vệ sinh môi trường.
Trong lĩnh vực phát triển kinh tế, Lạng Phong chỉ đạo nhân dân tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, chủ động áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, trong đó chăn nuôi được coi là ngành mũi nhọn với nhiều mô hình trang trại vừa và nhỏ đem lại thu nhập cao. Đồng thời, khuyến khích người dân phát triển nghề trồng rau, tạo điều kiện cho các hộ mở rộng các hoạt động kinh doanh nhằm giải quyết việc làm cho lao động địa phương. Năm 2013, thu nhập bình quân đầu người đạt 18 triệu đồng. Tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 7,83% năm 2010 xuống còn 1,85% năm 2013.
Ông Trần Việt Hùng, Bí thư Đảng ủy xã Lạng Phong cho biết: Sau hơn 3 năm triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, đến nay Lạng Phong đã có 16/19 tiêu chí đạt chuẩn. Cùng với việc rà soát, củng cố vững chắc các tiêu chí đã đạt, xã đang tích cực triển khai thực hiện 3 tiêu chí còn lại là giao thông, cơ sở vật chất văn hóa và chợ nông thôn, phấn đấu về đích vào cuối năm 2014.
Cũng là xã phấn đấu về đích xây dựng NTM vào năm 2014 nhưng không có điều kiện thuận lợi như Lạng Phong, đến thời điểm này, Đồng Phong mới đạt 14 tiêu chí, 5 tiêu chí còn lại được đánh giá là khó thực hiện đối với một xã mà thu nhập của người dân chủ yếu phụ thuộc vào nông nghiệp và thường xuyên chịu hậu quả của thiên tai, bão lũ.
Ông Đặng Huy Công, Bí thư chi bộ thôn Trại Lạo, xã Đồng Phong cho biết: "Cả thôn có 175 hộ với 600 nhân khẩu, thu nhập của bà con chủ yếu dựa vào nông nghiệp, trong khi đó 1/2 diện tích của thôn nằm ngoài đê Hoàng Long, do vậy sản xuất gặp rất nhiều khó khăn. Trong quá trình thực hiện xây dựng NTM, việc huy động đóng góp của người dân, thực hiện các tiêu chí không hề đơn giản.
Khó khăn là vậy, nhưng theo ông Đặng Huy Công, với những nỗ lực cao của cả hệ thống chính trị, thôn đã đẩy mạnh tuyên truyền sâu rộng về mục đích, ý nghĩa chương trình xây dựng NTM đến các tầng lớp nhân dân trong thôn; đảm bảo dân chủ, công khai trong mọi kế hoạch, chương trình cũng như phát huy tính minh bạch khi thực hiện các dự án đáp ứng tiêu chí xây dựng NTM với tinh thần "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra". Nhân dân trong thôn tích cực tham gia đóng góp công sức, tiền của làm đường và xây dựng những công trình công cộng. Đến nay, từ nhà văn hóa đến các tuyến đường giao thông trong thôn… đều đã hoàn thành đảm bảo theo đúng các tiêu chí NTM.
Được biết, thời gian qua, ngoài sự hỗ trợ của cấp trên, xã Đồng Phong đã huy động sự đóng góp của nhân dân trên 7 tỷ đồng để đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn. Trong thời gian tới, để đạt được các tiêu chí còn lại, Đồng Phong cần nguồn vốn khá lớn, do vậy, xã tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực tham gia góp công, góp của để thực hiện các tiêu chí.
Hiện nay, xã đang triển khai thi công 2 tuyến đường trục xã với chiều dài trên 2 km để hoàn thành tiêu chí về giao thông. Đối với tiêu chí thủy lợi, xã đang yêu cầu nhà thầu gấp rút thi công tuyến kênh tưới, tiêu khu đồng 41 và 42 với chiều dài 1,2 km để hoàn thành trong tháng 8-2014. Đối với tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa, từ nay đến tháng 10-2014, 6 nhà văn hóa thôn: Trung Tâm, Liêu Thượng, Làng Cối, Phong Lại 1, Phong Thành, Lạng Uyển cũng sẽ hoàn thành.
Là một huyện miền núi, đời sống người dân còn nhiều khó khăn, nhưng Nho Quan đã đặt quyết tâm cao nhằm đưa Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM trên địa bàn đi vào chiều sâu và đạt kết quả vững chắc. Hiện nay, huyện đang tập trung chỉ đạo 3 xã là Lạng Phong, Đồng Phong, Phú Lộc xây dựng và hoàn thành các tiêu chí còn lại để về đích NTM trong năm 2014.
Về lâu dài, huyện tiếp tục chỉ đạo, đôn đốc, hỗ trợ các xã tiếp tục hoàn thành các tiêu chí với phương châm "xây dựng NTM là việc làm thường xuyên, liên tục và phải lựa chọn hướng đi vững vàng, hiệu quả. Phải làm sao để không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân".
Hà Phương