Trước năm 2018, toàn huyện có 47 HTX, trong đó 43 HTX nông nghiệp, 3 HTX phi nông nghiệp và 1 HTX chuyên ngành.
Triển khai thực hiện Luật HTX năm 2012, thực hiện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo kinh tế tập thể (BCĐ KTTT) tỉnh, huyện đã thành lập BCĐ KTTT huyện với sự tham gia của các phòng, ban, đoàn thể chính trị - xã hội và do đồng chí Phó Chủ tịch UBND huyện làm trưởng ban; 27/27 xã, thị trấn thành lập BCĐ KTTT cấp xã.
Việc tổ chức lại HTX theo Luật HTX năm 2012 và chuyển đổi mô hình HTX kiểu mới được BCĐ KTTT huyện quan tâm, chỉ đạo quyết liệt; đã tham mưu cho Ban Thường vụ Huyện ủy ban hành Thông tri về việc này; UBND huyện ban hành Kế hoạch số 105/KH-UBND về việc tổ chức lại HTX theo Hướng dẫn số 130 của BCĐ KTTT tỉnh; đồng thời tổ chức 7 hội nghị cấp huyện, chỉ đạo, tổ chức hàng trăm hội nghị cấp xã và gần 200 cuộc tuyên truyền ở thôn, xóm...cùng với hàng ngàn lượt thông tin, tuyên truyền trên hệ thống đài truyền thanh…
Từ thực tế tình hình cụ thể của huyện là có 43 HTX nông nghiệp vốn trước đây được hình thành theo thôn xóm, theo phong tục tập quán canh tác, hoặc quá trình chia tách, giữa các địa bàn hành chính xã…hoạt động không đồng đều, quy mô nhỏ bé, chia cắt.
Nhiều xã có tới 3, 4 HTX nông nghiệp dẫn đến việc chỉ đạo sản xuất khó khăn, rườm rà, manh mún; chất lượng dịch vụ thấp hoặc gần như không có; đội ngũ cán bộ năng lực yếu; việc chi trả lương cán bộ quản lý chủ yếu lấy từ nguồn thu quản lý thủy lợi phí; tính liên kết, tương hỗ trong xã viên gần như không có…
Trước tình hình trên, huyện chủ trương chỉ đạo sáp nhập, hợp nhất tất cả các HTX nông nghiệp có quy mô thôn, liên thôn để hình thành HTX quy mô toàn xã. Việc quán triệt, triển khai và công tác kiểm tra được thực hiện sát sao, quyết liệt; phòng Nông nghiệp & PTNT huyện chủ trì tham mưu công tác nắm bắt tình hình và phân công từng thành viên phụ trách địa bàn cơ sở. Đến nay toàn huyện chỉ còn 30 HTX nông nghiệp giảm 13 HTX so với trước; (riêng xã Thượng Hòa vẫn chưa thực hiện sát nhập các HTX nông nghiệp và vẫn còn 4 HTX).
Đồng chí Trần Văn Dưỡng, Phó trưởng Phòng Nông nghiệp & PTNT huyện chia sẻ: Việc tổ chức lại HTX, chuyển đổi mô hình kiểu mới hay sáp nhập, hợp nhất các HTX quy mô nhỏ thành công hay không là nhờ sự quan tâm chỉ đạo vào cuộc của cấp ủy, chính quyền các cấp và trách nhiệm của các ngành chức năng trong chỉ đạo và tham mưu. Trong đó, công tác tuyên truyền luôn giữ vai trò quan trọng và phải làm cho xã viên (nay là thành viên) HTX hiểu được ý nghĩa, vai trò của HTX trong thời kỳ hội nhập, ứng dụng tiến bộ KHKT vào sản xuất hàng hóa…
Mặt khác, phải quyết tâm xóa bỏ tư tưởng "hữu khuynh" hay "giải quyết công tác cán bộ", bởi thực tế đã lâu khối KTTT mà nhất là mô hình HTX lĩnh vực nông nghiệp gần như bị "thả nổi" thì nay phải "xốc lại", phải tạo cho họ một "sân chơi" mà ở đó các HTX tự khẳng định mình, làm tốt hơn vai trò "phục vụ thành viên"... Bên cạnh đó chính quyền các cấp phải là "chỗ dựa", tạo nhiều cơ hội để HTX đứng vững, phát triển, phát huy được mô hình kiểu mới và hoạt động hiệu quả như tinh thần của Luật HTX năm 2012 đã ban hành.
Thu gọn đầu mối các HTX nông nghiệp có quy mô nhỏ, bé là hướng đi đúng, cần thiết, nhất là khi chủ trương của Đảng và Nhà nước ta đang tích cực thực hiện tinh giản biên chế; sắp xếp thu gọn các đầu mối; sát nhập các cơ quan, đơn vị tương đồng trong các tổ chức của Đảng, chính quyền từ Trung ương đến các địa phương.
Đinh Chúc