Nhân lực số - chìa khóa của "Ninh Bình số"

Áp lực nhân lực số khi vận hành chính quyền hai cấp

Năm 2025 đánh dấu bước chuyển lớn trong lịch sử hành chính địa phương khi Ninh Bình chính thức vận hành chính quyền địa phương hai cấp trên phạm vi hợp nhất ba tỉnh Ninh Bình, Nam Định, Hà Nam. Quy mô quản lý mới không chỉ mở ra không gian phát triển rộng lớn hơn, mà còn đặt bộ máy trước khối lượng công việc và dữ liệu khổng lồ.

Chỉ tính riêng trong 6 tháng cuối năm 2025, Hệ thống giải quyết thủ tục hành chính của tỉnh đã tiếp nhận và xử lý hơn 765.000 hồ sơ, với trên 90% được giải quyết trực tuyến. Những con số này cho thấy chuyển đổi số không còn là thử nghiệm, mà đã trở thành hoạt động vận hành thường nhật, phụ thuộc trực tiếp vào chất lượng đội ngũ nhân lực số.

Từ “học để biết” sang “học để làm”

Ngay sau khi thực hiện chính quyền hai cấp, công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức tiếp tục được cấp ủy, chính quyền các cấp đặc biệt quan tâm. UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Khoa học và Công nghệ tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn kỹ năng số, tập trung vào các hệ thống đang được sử dụng hằng ngày như Quản lý văn bản điều hành và Hệ thống giải quyết thủ tục hành chính.

Cách làm của Ninh Bình thể hiện rõ sự chuyển hướng trong tư duy đào tạo: từ phổ cập nhận thức sang đào tạo kỹ năng ứng dụng, từ “học để biết” sang “học để làm”, gắn chặt với vị trí việc làm và yêu cầu thực tiễn.

Trong các tháng 8 và 9/2025, Sở Khoa học và Công nghệ đã chỉ đạo Trung tâm Chuyển đổi số và Truyền thông tổ chức đào tạo, tập huấn trực tiếp tại UBND các xã cho 100% cán bộ, công chức làm việc tại Trung tâm Phục vụ hành chính công.

Nội dung đào tạo không chỉ dừng ở thao tác kỹ thuật, mà tập trung vào năng lực khai thác, vận hành hệ thống, từng bước làm chủ các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), điện toán đám mây, blockchain, các nền tảng số dùng chung của tỉnh.

Nền móng từ đào tạo diện rộng

Từ năm 2021 đến nay, toàn tỉnh đã tổ chức 70 lớp đào tạo, với hơn 200.000 lượt cán bộ tham gia. Riêng năm 2025, gần 5.000 cán bộ được trang bị kiến thức về AI, Big Data, Cloud, Blockchain, IoT và kỹ năng vận hành các hệ thống số đang sử dụng hằng ngày.

Đây được xem là bước đi kịp thời, góp phần bảo đảm bộ máy sau sắp xếp hành chính không bị “đứt gãy” năng lực số, đồng thời tạo nền móng cho giai đoạn chuyển đổi số đi vào chiều sâu.

Chuẩn hóa đội ngũ CNTT từ tỉnh đến cơ sở

Song song với đào tạo, Ninh Bình từng bước chuẩn hóa bộ máy nhân sự công nghệ thông tin (CNTT) từ tỉnh đến cơ sở. Đến nay, 100% sở, ban, ngành và UBND các xã, phường đã bố trí cán bộ chuyên trách công nghệ thông tin; một số đơn vị đã thành lập phòng chuyển đổi số chuyên trách.

“Bình dân học vụ số” - phổ cập kỹ năng cho người dân

Ninh Bình xác định người dân là trung tâm của xã hội số. Năm 2025, tỉnh ban hành kế hoạch triển khai phong trào “Bình dân học vụ số” trên toàn địa bàn, với mục tiêu phổ cập kiến thức cơ bản về chuyển đổi số và kỹ năng số cho mọi tầng lớp nhân dân.

Phong trào được triển khai theo tinh thần toàn dân, toàn diện, đưa kỹ năng số về tận thôn, xóm, gắn với phương châm “cầm tay chỉ việc”, giúp người dân làm được việc ngay sau mỗi buổi hướng dẫn.

Dùng trí tuệ nhân tạo để phổ cập kỹ năng số

Một điểm nhấn nổi bật của Ninh Bình năm 2025 là việc đưa Trợ lý ảo AI trở thành công cụ hỗ trợ người dân tự học kỹ năng số. Thông qua ứng dụng trí tuệ nhân tạo sử dụng công nghệ xử lý ngôn ngữ tự nhiên, người dân có thể tiếp cận thông tin và học tập mọi lúc, mọi nơi. Đây chính là minh chứng rõ nét nhất cho cách làm sáng tạo của Ninh Bình: Dùng chính công nghệ số để phổ cập kỹ năng số, giảm tải áp lực cho đội ngũ cơ sở và hình thành thói quen tự học trọn đời cho công dân.

Chuyển đổi số thấm sâu vào sản xuất, kinh doanh

Chuyển đổi số không chỉ hiện diện trong khu vực hành chính, mà ngày càng thấm sâu vào hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, hợp tác xã trên địa bàn tỉnh.

Dù đạt được nhiều kết quả tích cực, nhân lực số vẫn là “nút thắt” lớn nhất trong tiến trình chuyển đổi số toàn diện của tỉnh. Ở cấp cơ sở, tình trạng thiếu cán bộ, kiêm nhiệm nhiều đầu việc vẫn phổ biến; đội ngũ chuyên sâu về an toàn thông tin, AI, phân tích dữ liệu còn mỏng.

Thiếu hụt nhân lực công nghệ chuyên sâu

Thiếu đội ngũ chuyên sâu về an toàn thông tin, AI, phân tích dữ liệu, quản trị hệ thống đang là một thực tế ở nhiều địa phương, đơn vị. Ở cấp tỉnh, đội ngũ mới hình thành bước đầu, trong khi cấp xã chủ yếu là kiêm nhiệm.

Chất lượng chưa theo kịp yêu cầu mới

Một bộ phận cán bộ vẫn còn lúng túng trong việc vận hành hệ thống, khai thác dữ liệu, lồng ghép công nghệ vào quy trình công tác, khiến chuyển đổi số đôi khi mới dừng lại ở mức “số hóa quy trình”, chưa chuyển mạnh sang “quản trị thông minh”.

Trên địa bàn tỉnh hiện có 21 doanh nghiệp khoa học và công nghệ, 03 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Các doanh nghiệp đều có đầu tư cho hoạt động khoa học và công nghệ, song mức đầu tư nhìn chung còn khiêm tốn, chưa tạo được sự bứt phá về đổi mới công nghệ hay mở rộng danh mục sản phẩm. lợi nhuận thu được từ các sản phẩm khoa học và công nghệ còn thấp, chưa tương xứng với tiềm năng và kỳ vọng…

Nhu cầu nhân lực số chất lượng cao ngày càng gia tăng, nhất là trong bối cảnh tỉnh đang hình thành các khu, cụm công nghiệp và Khu Công nghệ cao Ninh Bình(quy mô 663,19ha). Tuy nhiên, cơ chế đãi ngộ và môi trường làm việc trong khu vực công hiện chưa đủ sức cạnh tranh với khu vực tư nhân, nhất là trong các lĩnh vực: An ninh mạng, phân tích dữ liệu, phát triển phần mềm, AI. Đây lại chính là những lĩnh vực Ninh Bình rất cần để hiện thực hóa tầm nhìn tỉnh thông minh.

Năng lực các cơ sở đào tạo, nghiên cứu chưa theo kịp yêu cầu

Trên địa bàn tỉnh đã hình thành hệ thống các trường cao đẳng, đại học với nhiều chuyên ngành, trong đó một số đơn vị đã tham gia nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực khoa học, công nghệ. Tuy nhiên, năng lực nghiên cứu ứng dụng còn hạn chế, thiếu nhiều nhóm nghiên cứu mạnh, chưa có công trình công bố quốc tế có giá trị cao. Phòng thí nghiệm, phòng thí nghiệm trọng điểm đã được đầu tư ở một số lĩnh vực song quy mô còn nhỏ, trang thiết bị chưa đồng bộ, thiếu kết nối chia sẻ dùng chung giữa các cơ sở.

Tỉnh đã thành lập Trung tâm ứng dụng khoa học, công nghệ và Hỗ trợ Đổi mới sáng tạo trực thuộc Sở Khoa học và công nghệ, bước đầu hỗ trợ khởi nghiệp, chuyển giao công nghệ, nhưng hiệu quả hoạt động chưa cao, chưa thực sự trở thành “bệ đỡ” cho đào tạo, khởi nghiệp và phát triển nhân lực số chất lượng cao.

Ninh Bình xác định phát triển nhân lực số là một trong ba trụ cột đột phá của chuyển đổi số, cùng với hạ tầng số và dữ liệu số. Tỉnh nhất quán quan điểm: chuyển đổi số muốn thành công phải bắt đầu từ chuyển đổi con người.

Từ thực tiễn địa phương, tỉnh xác định rõ 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp then chốt cho nhân lực số giai đoạn 2025-2030.

Không chỉ dừng lại ở quy mô địa phương, sự trưởng thành vượt bậc của nguồn nhân lực số tỉnh nhà còn được khẳng định qua việc Ninh Bình đăng cai và tổ chức thành công Tuần lễ Số Quốc tế Việt Nam 2025 (VIDW 2025). Với chủ đề thời sự 'Quản trị Trí tuệ nhân tạo', sự kiện đã quy tụ gần 800 đại biểu và 30 đoàn khách quốc tế về tham dự. Việc bảo đảm hạ tầng kỹ thuật, an ninh thông tin và công tác tổ chức hậu cần chu đáo cho một sự kiện ngoại giao công nghệ tầm cỡ như VIDW 2025 là 'bài kiểm tra thực tế' xuất sắc nhất cho năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức tỉnh. Sự kiện này đã chính thức đặt Ninh Bình vào tâm điểm của các cuộc thảo luận toàn cầu về chính sách công nghệ, khẳng định vị thế của một địa phương không chỉ giàu truyền thống văn hóa mà còn sẵn sàng tâm thế hội nhập sâu rộng trong kỷ nguyên số.

Nhân lực số không chỉ là nguồn lực phát triển, mà chính là nền móng để Ninh Bình xây dựng chính quyền số, kinh tế số, xã hội số và tiến tới tỉnh thông minh trong kỷ nguyên mới.

Nhân lực số- chìa khóa mở cánh cửa Ninh Bình số 2025-2030.