Ninh Hải là địa phương có bề dày lịch sử, giàu truyền thống cách mạng, có làng nghề thêu ren truyền thống, đặc biệt nơi đây được thiên nhiên ưu đãi có nhiều cảnh quan và di tích lịch sử, như Tam Cốc - Bích Động, Thung Nắng, Hang Chúa, Hang Bụt, Thung Nham nằm trong Quần thể danh thắng Tràng An đã được UNESCO công nhận Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới. Trung bình hàng năm thu hút trên 200 nghìn lượt khách trong và ngoài nước đến tham quan, du lịch, tạo việc làm cho hàng nghìn lao động địa phương.
Dạo quanh bến đò Tam Cốc, dễ dàng nhận thấy hình ảnh những người chèo đò, những người bán hàng với nụ cười thân thiện, niềm nở đón khách. Bà Nguyễn Thị Hương, lái đò khu vực Tam Cốc chia sẻ: "Tôi làm nghề chèo đò đã hơn 20 năm. Làm nghề chèo đò ở khu du lịch này, chúng tôi cũng phải học thêm tiếng Anh, kỹ năng giao tiếp, đôi khi còn "làm thêm" hướng dẫn viên du lịch; tranh thủ lúc rảnh rỗi bán hàng lưu niệm, tăng thêm thu nhập, cải thiện đời sống".
Theo thống kê của UBND xã Ninh Hải, hiện có hơn 2.000 người trong độ tuổi lao động tham gia vào các ngành nghề, dịch vụ liên quan đến du lịch. Đặc biệt, có gần 1.500 lao động tham gia chèo đò, hướng dẫn khách du lịch tham quan các tour, tuyến của khu du lịch Tam Cốc - Bích Động.
Xã có 145 nhà hàng, khách sạn, homestay và hàng trăm hộ gia đình kinh doanh theo dịch vụ du lịch mô hình vừa và nhỏ. Ninh Hải còn đẩy mạnh việc xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý cho các sản phẩm tiểu thủ công nghiệp của địa phương, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp giới thiệu và bán những sản phẩm đặc trưng của xã như sản phẩm thêu ren, đồ mỹ nghệ… Việc phát triển các sản phẩm tiểu thủ công nghiệp hỗ trợ cho phát triển du lịch.
Hằng năm, xã phối hợp với các cấp, các ngành mở từ 1-2 lớp trung cấp, sơ cấp du lịch về các nội dung liên quan đến thực hiện nếp sống văn hóa, văn minh du lịch, bồi dưỡng nghiệp vụ hướng dẫn viên, kỹ năng giao tiếp tiếng Anh, giao tiếp ứng xử... cho người dân làm du lịch.
Năm 2020, xã đã phối hợp với Trường Trung cấp Kinh tế Kỹ thuật và tại chức Ninh Bình mở lớp dạy nấu ăn cho các hội viên hội phụ nữ là chủ các đơn vị kinh doanh dịch vụ homestay; phối hợp với Hội Nông dân tỉnh tổ chức các hội nghị bảo vệ di sản cho người dân... Qua đó, nhận thức của cộng đồng về du lịch được nâng lên, phong cách giao tiếp, ứng xử trong hoạt động kinh doanh du lịch có tiến bộ, cách làm du lịch của người dân cũng chuyên nghiệp hơn.
Để xây dựng Tam Cốc - Bích Động trở thành điểm đến hấp dẫn, ấn tượng, Ninh Hải đã phối hợp với các cơ quan chức năng triển khai nhiều giải pháp đảm bảo an ninh trật tự, vệ sinh môi trường, văn minh tại các khu du lịch.
Đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền về định hướng phát triển du lịch đến các chi bộ, thôn, xóm, nhà trường, cơ quan, các doanh nghiệp làm dịch vụ; thành lập các tổ tự quản theo nghề nghiệp, loại hình tham gia dịch vụ như: chèo đò, chụp ảnh, bán hàng lưu niệm, kinh doanh ăn uống, nhà nghỉ… để nhân dân tự quản lý và nhắc nhở nhau xây dựng nếp sống văn minh du lịch; tổ chức gắn biển đò cố định cho các thuyền đò phục vụ khách.
Xã cùng các doanh nghiệp du lịch đóng trên địa bàn ký kết chương trình phối hợp công tác vận động quần chúng thực hiện nếp sống văn minh du lịch. Xây dựng mô hình "Toàn dân đoàn kết tham gia giữ gìn ANTT, xây dựng nếp sống văn minh du lịch".
Nhờ phát triển du lịch, cơ cấu kinh tế của xã chuyển dịch theo hướng tích cực, tỷ trọng ngành CN-TTCN, dịch vụ du lịch chiếm 80-85%, tỷ trọng lĩnh vực nông nghiệp chỉ còn 15-20%. Bộ mặt nông thôn Ninh Hải đổi thay, đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày càng nâng cao. Thu nhập bình quân năm 2020 của xã đạt gần 50 triệu đồng/người.
Ông Đinh Anh Tới, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: Đến nay, các hoạt động du lịch đã đi vào nền nếp, các hiện tượng đeo bám bán hàng rong, ép khách chụp ảnh, mua hàng đã được ngăn chặn. Dịch vụ kinh doanh tại các khu, điểm du lịch được quản lý chặt chẽ, sắp xếp hợp lý, không còn tình trạng lấn chiếm lòng, lề đường, dựng các biển kinh doanh trái quy định, trật tự an toàn giao thông được đảm bảo...
Diện mạo khu du lịch Tam Cốc - Bích Động ngày càng sáng - xanh - sạch đẹp. ý thức, thái độ ứng xử văn hóa của người dân và hộ dân kinh doanh trong hoạt động du lịch được nâng cao.
Theo ông Đinh Anh Tới, việc tổ chức Năm Du lịch Quốc gia 2021 sẽ là cơ hội vàng để du lịch Việt Nam nói chung, tỉnh Ninh Bình và xã Ninh Hải nói riêng phát triển, góp phần tích cực chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân địa phương.
Nằm trong chương trình Năm Du lịch Quốc gia 2021- Hoa Lư, Ninh Bình, xã Ninh Hải là địa điểm tổ chức 2 sự kiện: Lễ hội đền Thái Vi (25-26/4), và tuần lễ "Sắc vàng Tam Cốc - Tràng An" (dự kiến vào quý II năm nay). Để thu hút khách đến tham quan, du lịch, diện tích cấy lúa trong khu vực Tam Cốc, xã đã được Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Hoa Lư hỗ trợ về giống lúa, phân bón và cử các cán bộ khuyến nông đến hướng dẫn, chăm sóc, dự kiến lúa trỗ bông đúng thời điểm Tuần lễ "Sắc vàng Tam Cốc - Tràng An".
Xã đã chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức các lễ hội, triển khai đến các thôn, xóm để đảm bảo tiến độ, chất lượng, tiết kiệm và an toàn; tăng cường đảm bảo an ninh trật tự, vệ sinh môi trường; tổ chức tuyên truyền trực quan: Chăng treo băng rôn, khẩu hiệu, cắm cờ Tổ quốc, cờ hội... tại các khu vực tổ chức lễ hội, các tuyến đường trên địa bàn.
Xã chỉ đạo các đơn vị kinh doanh du lịch thực hiện nhiệm vụ vừa đảm bảo các điều kiện an toàn phòng, chống dịch COVID-19, vừa phát triển các hoạt động kinh doanh du lịch, chuẩn bị tốt các điều kiện phục vụ các hoạt động Năm Du lịch Quốc gia 2021; vận động các đơn vị kinh doanh du lịch tăng cường công tác quảng bá, xúc tiến du lịch, nâng cao chất lượng dịch vụ phục vụ khách du lịch...
Hoàng Hiệp