Cụ thể là thông qua các hoạt động như: Góp ý vào văn kiện Đại hội Đảng cùng cấp; góp ý kiến nhận xét cán bộ, đảng viên, cấp ủy, chính quyền trong phân loại hàng năm; trong cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021, MTTQVN, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân đã tích cực tham gia góp ý xây dựng chính quyền vững mạnh thông qua việc giới thiệu, góp ý nhận xét các ứng cử viên đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021 góp phần quan trọng vào thành công cuộc bầu cử, đảm bảo dân chủ, an toàn, đúng luật.
Đồng thời MTTQVN huyện và các tổ chức chính trị - xã hội còn triển khai việc tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền bằng các hình thức như góp ý trực tiếp, góp ý qua hòm thư; tổ chức các buổi tọa đàm, tiếp công dân; tổ chức nhiều hội nghị góp ý vào các dự thảo luật. Đáng ghi nhận là đã tổ chức 121 hội nghị lấy ý kiến nhân dân vào dự thảo Bộ luật Dân sự với 2.038 lượt người dự, có 210 ý kiến tham gia; 29 hội nghị lấy ý kiến nhân dân vào dự thảo Bộ luật Hình sự với 985 lượt người dự, có 93 ý kiến.
Thực hiện Quyết định số 217 ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị về ban hành Quy chế giám sát và phản biện xã hội của MTTQVN và các đoàn thể chính trị - xã hội, hàng năm, Ban Thường trực ủy ban MTTQVN huyện Nho Quan đã xây dựng chương trình, kế hoạch giám sát. Trong 5 năm (2014-2019), ủy ban MTTQVN huyện đã chủ trì 29 cuộc giám sát với 7 lĩnh vực.
Ban Thường trực ủy ban MTTQVN huyện thường xuyên phối hợp với Thường trực HĐND, các Ban của HĐND huyện tổ chức giám sát việc thực hiện các chính sách, pháp luật của Nhà nước trên địa bàn; phối hợp với Viện KSND huyện để giám sát và kiểm sát trực tiếp việc chấp hành pháp luật theo quy định. Chỉ đạo MTTQ các xã, thị trấn kịp thời kiện toàn, củng cố nâng cao chất lượng hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư cộng đồng ở cấp xã.
Hiện nay toàn huyện có 27 Ban Thanh tra nhân dân với 264 thành viên. Trong 5 năm, ủy ban MTTQVN cấp xã và Ban Thanh tra nhân dân đã tổ chức giám sát được 507 cuộc, trong đó ủy ban MTTQ cấp xã chủ trì 211 cuộc, Ban Thanh tra nhân dân chủ trì 296 cuộc. Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng giám sát 320 công trình, dự án trên địa bàn, tập trung vào xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông, thủy lợi, nhà văn hóa xã, nhà văn hóa thôn và trường học, trạm y tế.
Trong cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021, Ban Thường trực Ủy ban MTTQVN các cấp trong huyện đã phối hợp chặt chẽ với Thường trực HĐND, UBND cùng cấp trong việc thành lập các tổ chức phụ trách bầu cử; thực hiện tốt 5 bước, 3 vòng hiệp thương giới thiệu người ứng cử, đảm bảo đúng quy trình, nội dung và thời gian theo luật định.
Phối hợp tổ chức các hội nghị tiếp xúc cử tri với người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021 để thực hiện quyền vận động bầu cử. Toàn huyện đã tổ chức 332 hội nghị tiếp xúc, tổng số có 22.442 cử tri đến dự.
Đồng thời tuyên truyền, vận động nhân dân đi bầu cử, góp phần vào thành công chung của cuộc bầu cử; tỷ lệ cử tri tham gia bầu cử đạt 97,86%; đã bầu đủ 3 đại biểu Quốc hội; 8 đại biểu HĐND tỉnh; 39 đại biểu HĐND cấp huyện, đảm bảo đúng thành phần, cơ cấu theo dự kiến. Cấp xã đã bầu được 717/734 đại biểu, cơ bản đảm bảo đúng thành phần, cơ cấu. MTTQ huyện đã chủ trì, phối hợp với Tòa án nhân dân huyện giới thiệu nhân sự để HĐND huyện bầu 25 vị làm Hội thẩm nhân dân.
Ban Thường trực ủy ban MTTQVN các cấp trong huyện phối hợp với Thường trực HĐND và UBND cùng cấp tổ chức các hội nghị tiếp xúc giữa đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND với cử tri để lấy ý kiến kiến nghị và góp ý của cử tri đối với chính quyền.
Mỗi năm cấp huyện bình quân có 20 cuộc tiếp xúc cử tri với đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND tỉnh và đại biểu HĐND huyện, tổng số khoảng 1.850 lượt cử tri đến dự và có trên 100 ý kiến tham gia. Cấp xã bình quân mỗi năm có 150 cuộc tiếp xúc cử tri với tổng số trên 12.500 cử tri đến dự và có khoảng 600 ý kiến, kiến nghị, được MTTQVN các cấp tổng hợp gửi đến chính quyền các cấp xem xét, tiếp thu, giải quyết.
Cũng trong nhiệm kỳ 2014-2019, Ban Thường trực ủy ban MTTQVN huyện tổ chức được 3 hội nghị đối thoại trực tiếp với cán bộ Mặt trận cấp xã, thành viên Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng và Trưởng Ban công tác Mặt trận khu dân cư.
Có 774 lượt người dự với 30 ý kiến phát biểu. Các ý kiến, đề xuất, kiến nghị đã được đại diện Ban Thường trực ủy ban MTTQVN tỉnh, lãnh đạo ủy ban MTTQVN huyện, lãnh đạo UBND huyện, Ban Tổ chức Huyện ủy và các phòng chuyên môn của UBND huyện tiếp thu, trả lời, giải đáp đầy đủ, thỏa đáng, giải tỏa được nhiều băn khoăn, vướng mắc, góp phần củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân.
Bên cạnh đó, Ủy ban MTTQVN các cấp trong huyện tổ chức tiếp dân và giám sát công tác tiếp dân, xử lý, giải quyết đơn thư, khiếu nại tố cáo của công dân, phối hợp với chính quyền, các tổ chức thành viên đối thoại trực tiếp với nhân dân về các vấn đề quản lý, sử dụng đất đai, đền bù giải phóng mặt bằng; về chế độ, chính sách đối với người có công, người hưởng bảo trợ xã hội, người nghèo... Trong nhiệm kỳ, ủy ban MTTQVN các cấp trong huyện đã tiếp nhận 165 đơn khiếu nại, kiến nghị, phản ánh của công dân, đã xem xét và chuyển đến các cơ quan chức năng giải quyết theo đúng quy định của pháp luật.
MTTQVN cấp xã phối hợp với chính quyền thường xuyên duy trì và phát huy hiệu quả của 286 tổ hòa giải với 2.005 hòa giải viên, trong đó hòa giải viên là cán bộ làm công tác mặt trận là 475 người. Nhiệm kỳ qua tổ hòa giải đã tổ chức hòa giải thành 556/694 vụ việc, thông qua việc làm tốt công tác hòa giải ở cơ sở để giữ gìn tình đoàn kết trong cộng đồng dân cư, góp phần thực hiện phong trào thôn, xóm bình yên, gia đình hòa thuận.
Xuân Trường