Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khoá XV: Đại biểu Quốc hội tỉnh đề xuất hoàn thiện điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia

Phát biểu thảo luận tại hội trường về việc điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình nhất trí với sự cần thiết phải điều chỉnh Quy hoạch với đầy đủ các cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý và cơ sở thực tiễn như Tờ trình của Chính phủ.

Đánh giá cao cơ quan soạn thảo đã chuẩn bị Tờ trình công phu, nghiêm túc và nỗ lực giải trình, tiếp thu ý kiến tại Tổ, đại biểu tham gia ý kiến hoàn thiện dự thảo vào 3 vấn đề lớn, đó là: phát triển kinh tế di sản; định hướng phát triển kết cấu hệ thống giao thông; định hướng phát triển Giáo dục và Đào tạo.

Theo đó, về phát triển kinh tế di sản, đại biểu nêu vấn đề: Tại điểm c, khoản 7 Điều 1 (sửa đổi, bổ sung khoản 3, Điều 8) có nội dung: “Đầu tư phát triển, tôn tạo, bảo tồn các di sản văn hóa, nhất là các di sản được UNESCO công nhận; phát triển nhanh, bền vững, hiệu quả các ngành công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí”, đại biểu đề nghị bổ sung cụm từ "kinh tế di sản" vào sau cụm từ "công nghiệp giải trí".

Đại biểu cho biết: Tại Báo cáo điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia, điểm hướng phát triển sản phẩm du lịch đã đề cập: “Phát huy giải trí văn hóa vùng miền làm nền tảng xây dựng các sản phẩm du lịch gắn với di sản, kết nối với di sản Việt Nam với các nước trong khu vực và thế giới; gắn kết hiệu quả du lịch với công nghiệp văn hóa”.

Đại biểu nhấn mạnh: Đây là định hướng cho việc xây dựng các sản phẩm du lịch gắn với các di sản văn hóa tạo ra các sản phẩm và dịch vụ đặc thù để thu hút du khách và mang lại lợi ích kinh tế. Đồng thời, đây cũng là một xu thế tất yếu nhằm khai thác giá trị của một di sản một cách bền vững, đồng thời góp phần bảo tồn và nâng cao nhận thức của người dân về giá trị của di sản. Nhiều địa phương trong đó có tỉnh Ninh Bình sở hữu nguồn di sản phong phú có thể khai thác thành chuỗi giá trị kinh tế. Cụ thể như: Quần thể Danh thắng Tràng An (Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận), Cố đô Hoa Lư, Chùa Bái Đính, Nhà thờ đá Phát Diệm cùng nhiều lễ hội truyền thống là các ví dụ nổi bật. Những di sản này không chỉ có giá trị văn hóa lịch sử mà còn là động lực phát triển, kinh tế, du lịch, văn hóa.

Việc bổ sung “kinh tế di sản” sẽ quyến kích đầu tư hình thành các sản phẩm du lịch mới gắn với giá trị di tích di sản, tận dụng thế mạnh di sản cũng như phù hợp với phương hướng phân bố không gian phát triển du lịch của đồng bằng sông Hồng, là: phát triển các sản phẩm du lịch trên cơ sở khai thác thế mạnh từ hệ thống di sản thế giới. Các giá trị văn hóa truyền thống, cảnh quan thiên nhiên biển đảo, hệ sinh thái, ưu tiên phát triển các sản phẩm du lịch mang đặc trưng riêng của vùng như: tham quan và trải nghiệm Di sản thế giới Vịnh Hải Long (Quảng Ninh), Quần hệ danh Thắng Tràng An Ninh Bình, Hoàng Thành Thăng Long Hà Nội đã được đề cập tại Báo cáo Điều chỉnh Quy hoạch Tổng thể quốc gia.

Về định hướng phát triển kết cấu hệ thống giao thông, đại biểu đồng tình với chủ trương ưu tiên đường sắt trên các hành lang kinh tế lớn gắn với cảng biển, cửa ngõ, cảng hàng không quốc tế, các trung tâm kinh tế.

Tuy nhiên, sau khi sáp nhập các đơn vị hành chính, đã hình thành những tỉnh mới có quy mô rất lớn, trong đó khoảng cách từ các tỉnh lỵ cũ đến tỉnh lỵ mới phổ biến lên tới vài chục km, thậm chí là hàng trăm km. Nếu chỉ phát triển các trục đường sắt xương sống quốc gia mà thiếu đi tầng kết nối nội tỉnh, liên tỉnh, người dân và doanh nghiệp ở ngay các tỉnh mới vẫn buộc phải phụ thuộc chủ yếu vào đường bộ, gây áp lực lớn lên cao tốc và quốc lộ, rất khó đạt mục tiêu giảm chi phí logistics và dịch chuyển cơ cấu vận tải từ đường bộ sang đường sắt.

Từ thực tiễn đó, đại biểu đề nghị trong phần định hướng về đường sắt tại điểm a, khoản 8, Điều 1 (sửa đổi, bổ sung khoản 1, Điều 9: Bên cạnh nội dung đầu tư các tuyến đường sắt đầu mối, cần bổ sung thêm "đường sắt kết nối nội tỉnh, liên tỉnh ở một số địa phương".

Theo đại biểu, việc bổ sung này sẽ mở ra công cụ pháp lý, căn cứ nhu cầu thực tế, để xây dựng các tuyến đường sắt vùng, đường sắt đô thị phù hợp. Những tuyến này sẽ kết nối các tỉnh lỵ mới với tỉnh lỵ cũ, kết nối các Khu Công nghiệp, trung tâm logistics, các vùng du lịch, di sản với mạng lưới đường sắt quốc gia và đường sắt tốc độ cao trong tương lai. Qua đó: Chia sẻ lưu lượng với đường bộ. Hỗ trợ hình thành cực tăng trưởng cấp tỉnh, tiểu vùng theo đúng tinh thần tổ chức lại không gian phát triển sau sáp nhập. Hiện thực hóa mục tiêu tăng thị phần vận tải đường sắt, giảm chi phí logistics và khai thác hiệu quả không gian phát triển mới sau sắp xếp đơn vị hành chính.

Về định hướng phát triển Giáo dục và Đào tạo: Để phù hợp với định hướng tập trung phát triển các tổ hợp các cơ sở giáo dục đại học đa ngành, đa lĩnh vực, cơ sở giáo dục nghiên cứu khoa học phát triển công nghệ; tập trung đầu tư hạ tầng giao thông, đô thị, hạ tầng xã hội; kêu gọi thu hút các trường đại học, các viện nghiên cứu xây dựng các cơ sở nghiên cứu, cơ sở đào tạo và giảng dạy đạt trình độ tiên tiến và từng bước hội nhập quốc tế, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh đề nghị tại điểm a, khoản 7 Điều 1, bổ sung nội dung định hướng: "Ưu tiên, quy hoạch địa điểm xây dựng, di dời các trường có diện tích không đủ chuẩn và không có khả năng mở rộng trong đô thị về các khu đại học đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, thành lập, đồng thời tạo chính sách, cơ chế đặc thù về nguồn vốn để triển khai thực hiện" vào sau cụm từ "khuyến khích quy hoạch xây dựng các khu đô thị công nghệ cao, đại học" và trước cụm từ "khuyến khích phát triển các cơ sở giáo dục đại học tư thục”.

Buổi chiều, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn.