Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khoá XV: Đại biểu Quốc hội tỉnh đề xuất các giải pháp tháo gỡ thi hành Luật Đất đai

Trong phiên họp buổi sáng, Quốc hội thảo luận ở Tổ về: Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai; Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm nâng cao hiệu quả công tác hội nhập quốc tế; về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình. Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình thảo luận tại Tổ số 10 cùng Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị.

Tham gia thảo luận ở Tổ, về phía Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình có các đồng chí: Nguyễn Thị Thanh, Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội; Lê Thị Nga, Uỷ viên Trung ương Đảng, Ủy viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội; các đồng chí lãnh đạo Đoàn ĐBQH và các vị đại biểu Quốc hội tỉnh.

Tháo gỡ khó khăn vướng mắc khi thi hành Luật Đất đai

Thảo luận về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai, các đại biểu nhất trí cao việc ban hành Nghị quyết nhằm tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trong quá trình triển khai Luật là phù hợp.

Cho ý kiến về Dự thảo Nghị quyết, đại biểu Lê Thị Nga, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội (Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình) nhất trí với ban hành Nghị quyết.

Góp ý về quy định giải quyết tranh chấp đất đai, theo đại biểu hiện nay việc này được giải quyết bằng hai hình thức: Hệ thống Tòa án Nhân dân giải quyết (đối với những trường hợp tranh chấp đất đã có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) và Ủy ban nhân dân giải quyết (đối với trường hợp tranh chấp đất chưa có Giấy chứng nhận). Trong khi đó, Dự thảo Nghị quyết quy định việc giải quyết tranh chấp đất đai sẽ chuyển toàn bộ sang hệ thống Tòa án Nhân dân giải quyết. Đại biểu đề nghị cân nhắc quy định này, cần đánh giá thực trạng tác động, đặc biệt là số lượng vụ việc mà Ủy ban nhân dân các cấp đang giải quyết hàng năm. Với năng lực xét xử hiện tại, việc đưa toàn bộ những vụ việc tranh chấp đất đai (nhất là đất chưa có giấy tờ) sang hệ thống Tòa án giải quyết sẽ khó khả thi. Do đó, đại biểu đề nghị cần có ý kiến chính thức của Tòa án Nhân dân Tối cao về vấn đề này để đảm bảo tính khả thi của quy định và phù hợp với thực tiễn.

Cùng tham gia thảo luận tại Tổ về Dự thảo Nghị quyết, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình nhất trí với các nội dung của Báo cáo thẩm tra, trong đó cho rằng Nghị quyết chỉ nên quy định những nội dung đã được đánh giá kỹ lưỡng, thực sự cần thiết, có tính khả thi, và đảm bảo giải quyết hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, đại biểu kiến nghị tập trung giải quyết vướng mắc về quỹ đất sạch (đất đã được Nhà nước quản lý theo khoản 1, Điều 217 Luật Đất đai). Để phát huy tối đa hiệu quả sử dụng đất đối với quỹ đất sạch và tháo gỡ khó khăn thu hút đầu tư cho các dự án xã hội hóa thuê đất hàng năm, cần bổ sung trường hợp đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất đối với dự án đầu tư có sử dụng đất thuộc trường hợp Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hàng năm đối với quỹ đất do cơ quan, tổ chức của Nhà nước được giao quản lý.

Cho ý kiến về Dự thảo Nghị quyết, đại biểu Trần Văn Khải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội (Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình) kiến nghị các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn trong tổ chức thi hành Luật Đất đai. Theo đại biểu cần xây dựng dữ liệu giá đất và bản đồ số: Chính phủ hỗ trợ các địa phương bố trí nguồn lực để đẩy nhanh xây dựng Bản đồ địa chính số và Cơ sở dữ liệu giá đất địa phương, bảo đảm giá đất được cập nhất chính xác theo thời gian thực. Quá trình xây dựng Bảng giá đất cần minh bạch, có sự tham gia của người dân và doanh nghiệp. Thường xuyên cập nhật, không để bảng giá đất treo, HĐND và UBND tỉnh cần chủ động điều chỉnh Bảng giá đất khi cần thiết, thực tế (linh hoạt điều chỉnh hàng năm hoặc đột xuất theo Hệ số K), không chờ chu kỳ 5 năm. Đảm bảo hài hòa lợi ích khi áp dụng giá đất bồi thường: Bảng giá đất + Hệ số để tính bồi thường, tỉnh cần đặc biệt lưu ý nguyên tắc hài hòa lợi ích. Đồng thời cần nâng cao năng lực giám sát giá đất, trong đó tăng cường vai trò giám sát của HĐND, MTTQ, các đoàn thể và thuê tư vấn độc lập để hỗ trợ địa phương trong công tác định giá đất.

Nhằm tháo gỡ vướng mắc và đẩy nhanh tiến độ dự án trong thi hành Luật Đất đai, đại biểu Khương Thị Mai, Giám đốc điều hành Công ty TNHH nhôm Nam Sung (Đoàn ĐBHQ tỉnh Ninh Bình) đồng tình việc Nhà nước thu hồi phần diện tích đất còn lại (dưới 25%) để giao cho nhà đầu tư khi họ đã thỏa thuận thành công trên 75% dự án, nhằm giải quyết tình trạng dự án bị đình trệ do một số hộ dân không đồng thuận. Tuy nhiên, cần quy định rõ về quy trình và cơ sở xác định giá bồi thường cho phần đất bị thu hồi này. Đại biểu đề xuất áp dụng Bảng giá đất để tính nghĩa vụ tài chính (tiền sử dụng đất, tiền thuê đất) thay vì xác định giá đất theo thị trường thông qua đơn vị tư vấn. Việc này nhằm rút ngắn thời gian xác định giá đất, giảm chi phí, tăng tính minh bạch và nhanh chóng đưa dự án vào sử dụng. Đề nghị làm rõ quy định về việc bù trừ khoản tiền ứng trước giải phóng mặt bằng của nhà đầu tư với các khoản được miễn, giảm tiền thuê đất hàng năm để đảm bảo quyền lợi và khuyến khích nhà đầu tư.

Quan tâm bảo tồn các di sản khi xây dựng sân bay Gia Bình

Đồng thuận cao với Chủ trương đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình, đại biểu Mai Thị Phương Hoa, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội (Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình) cho đây là dự án chiến lược, phù hợp với quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch của tỉnh Bắc Ninh, quy hoạch của hệ thống cảng hàng không tại quốc gia. Dự án có tính lưỡng dụng (dân sự và bảo đảm an ninh quốc phòng) và là tiền lệ tốt cho việc huy động vốn tư nhân và nhằm mục tiêu cấp thiết là giảm tải cho Sân bay Nội Bài, phục vụ Hội nghị cấp cao APEC năm 2027.

Đại biểu đã góp ý về 3 vấn đề lớn trong quá trình triển khai thực hiện chủ trương: về hiệu quả hoạt động của sân bay; về di dời Di tích lịch sử - văn hóa; về bồi thường, tái định cư và hỗ trợ sinh kế. Theo đại biểu mục tiêu của xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình nhằm giảm tải cho sân bay quốc tế Nội Bài là đúng, nhưng cần lường trước khả năng chia sẻ lưu lượng và công suất giữa hai sân bay. Cần có giải pháp để đảm bảo hiệu quả khai thác của cả hai sân bay.

Dự án sẽ ảnh hưởng đến 25 di tích cần di dời, trong đó có một di tích quốc gia, 12 di tích cấp tỉnh và 12 di tích nằm trong danh mục kiểm kê, đề nghị Quốc hội cho cơ chế đặc biệt để xử lý trường hợp di dời các di tích này. “Để đảm bảo trân trọng những di sản mà cha ông để lại, cần thành lập Hội đồng chuyên môn sâu trong chỉ đạo, cho ý kiến về việc di dời, bảo tồn tối đa, hạn chế hư hỏng, đảm bảo các di tích được nguyên trạng và nguyên giá trị”- đại biểu Mai Thị Phương Hoa đề nghị.

Một vấn đề đại biểu quan tâm cho ý kiến, đó là việc bồi thường, tái định cư và hỗ trợ sinh kế cho người dân bị ảnh hưởng bởi dự án. Đại biểu dẫn chứng: Dự án ảnh hưởng tới 7.100 hộ gia đình, 118 tổ chức và phải di dời 18.800 ngôi mộ; tỉnh Bắc Ninh dự kiến chi hơn 29.000 tỷ đồng để bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Để đảm bảo công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư hiệu quả, đại biểu đề nghị thực hiện đúng quy định của pháp luật; bồi thường thỏa đáng cho người dân, giúp họ sớm ổn định cuộc sống tại khu tái định cư và quan trọng nhất là có chính sách tạo việc làm tại chỗ cho người dân bị di dời sau khi dự án đi vào hoạt động.

Trong phiên họp buổi chiều, Quốc hội thảo luận ở hội trường về: Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi); Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi)