Để xây dựng Kim Sơn lên một tầm cao mới, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Kim Sơn đã ban hành Nghị quyết số 04 ngày 21-9-2006 về phát triển đô thị huyện Kim Sơn đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020; Nghị quyết số 06 ngày 4-5-2011 về chỉnh trang thị trấn Phát Diệm, xây dựng, mở rộng không gian đô thị để thành lập thị xã trước năm 2020. Việc thực hiện nghị quyết đã được cấp ủy, chính quyền các cấp trên địa bàn huyện triển khai nghiêm túc.
Đến nay, huyện đã lập và bước đầu triển khai thực hiện quy hoạch chung xây dựng thị trấn Phát Diệm đến năm 2020 và đang tiến hành lập quy hoạch phân khu đô thị Phát Diệm trình UBND tỉnh phê duyệt.
Huyện cũng đã đầu tư hạ tầng kỹ thuật, hoàn thành xây dựng một số công trình trụ sở của các cơ quan như: Viện Kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân, Chi cục Thi hành án, Chi cục Thuế, Ngân hàng CSXH, Kho bạc Nhà nước, Công an huyện, Bảo hiểm xã hội.
Các công trình do huyện làm chủ đầu tư như công trình Nhà thiếu nhi, Trung tâm Dân số - KHHGD, Trung tâm Dạy nghề và hỗ trợ việc làm, Trung tâm Bồi dưỡng chính trị huyện; trụ sở các xã Tân Thành, Lưu Phương, Thượng Kiệm, Kim Chính; cầu Lưu Phương, cầu Thống Nhất và các tuyến đường của khu dân cư… đã và đang được xây dựng.
Một số công trình đã được san lấp mặt bằng và hệ thống điện, nước đang được triển khai đầu tư xây dựng như: Trụ sở Huyện ủy, HĐND, UBND huyện, Nhà thi đấu TDTT.
Bên cạnh đó, tuyến Quốc lộ 10 và đường tránh được nhà nước đầu tư đã cơ bản hoàn thành. Một số điểm dân cư đang được xây dựng theo hình thể kiến trúc khu dân cư đô thị.
Mật độ dân cư đang dần tập trung theo quy hoạch; tỷ lệ lao động phi nông nghiệp tăng lên theo từng năm; nếp sống đô thị của một bộ phận dân cư bắt đầu được hình thành. Huyện cũng đã đầu tư xây dựng hệ thống đèn điện chiếu sáng đường phố, nâng cấp cải tạo hệ thống vỉa hè, bê tông hóa một số tuyến đường trong khu dân cư thị trấn Phát Diệm; nạo vét và nâng cấp tuyến kè hai bờ sông Ân.
Tính đến nay, tổng vốn ngân sách Nhà nước và các ngành Trung ương, tỉnh đã đầu tư xây dựng ở khu trung tâm hành chính, chính trị của huyện là trên 470 tỷ đồng.
Hiện UBND huyện Kim Sơn tiếp tục đầu tư xây dựng trụ sở Huyện ủy, HĐND, UBND huyện, Nhà thi đấu thể thao, Quảng trường, trụ sở các cơ quan: Kho bạc, Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Chi nhánh điện…; các tuyến đường Tân Thành- Định Hóa, Thượng Kiệm, cầu Tân Thành, đường cầu Ngói và một số công trình phụ trợ khác với tổng số vốn cần đầu tư dự toán khoảng 800 tỷ đồng.
Những công trình trên hoàn thành sẽ đem lại bộ mặt đô thị mới cho trung tâm kinh tế chính trị của huyện Kim Sơn. Đây cũng là cơ sở bước đầu để huyện Kim Sơn thành lập thị xã trong tương lai.
Mặc dù thời gian qua, xây dựng hạ tầng đô thị ở Kim Sơn phát triển rất mạnh mẽ, tuy nhiên vẫn còn bộc lộ một số khó khăn như: Chiến lược phát triển hạ tầng khu vực nông thôn chưa đồng bộ. Việc phát triển đô thị chưa thực sự gắn với phát triển kinh tế, nâng cao đời sống cho người dân.
Việc đầu tư xây dựng của nhân dân còn dàn trải, mang tính tự phát, chưa tuân thủ theo quy hoạch chung của Nhà nước. Bên cạnh đó, việc khó khăn về nguồn vốn cũng đã hạn chế quy mô xây dựng của một số công trình.
Để giải quyết khó khăn này, trong thời gian tới huyện Kim Sơn tiếp tục thực hiện có hiệu quả Quyết định số 796/QĐ-UBND ngày 12-10-2012 của UBND tỉnh Ninh Bình về việc phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống đô thị Ninh Bình đến năm 2030, huyện Kim Sơn sẽ có thị xã Phát Diệm, trên cơ sở nâng cấp thị trấn Phát Diệm và các xã Thượng Kiệm, Lưu Phương, Tân Thành thành nội đô thị xã.
Với sự hỗ trợ của tỉnh và các cơ quan chức năng, Kim Sơn sẽ sớm hoàn thành quy hoạch phân khu đô thị Phát Diệm đảm bảo hiện đại và có tính kết nối đồng bộ với các đô thị khác liền kề.
Trong đó lấy thị trấn Phát Diệm làm trung tâm mở rộng không gian đô thị theo hướng bám trục sông Vạc để phát triển ra 2 bên, gắn kết hài hòa, đồng bộ với xây dựng nông thôn mới và phù hợp với các dự án khác của Trung ương và của tỉnh đang xây dựng trên địa bàn.
Hoàn thành lập quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của huyện và các xã, thị trấn, trong đó đẩy mạnh phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ.
Duy trì và phát triển làng nghề phù hợp với xu hướng phát triển đô thị. Thu hút các nguồn vốn bằng nhiều hình thức để tập trung cải tạo nâng cấp chợ huyện thành trung tâm thương mại lớn, đáp ứng yêu cầu của quy mô thị xã trong thời gian tới.
Để hoàn thành các mục tiêu về quy hoạch đô thị theo hướng đồng bộ, hiện đại thì Kim Sơn cần tập trung và khai thác có hiệu quả nguồn lực, nguồn vốn để đầu tư phát triển.
Đặc biệt cần có chiến lược khai thác hiệu quả vùng kinh tế Cồn Nổi và bãi bồi ven biển.
Tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình thu hồi đất, GPMB thực hiện các dự án của Trung ương và của tỉnh. Tranh thủ sự ủng hộ của các cấp, các ngành, doanh nghiệp để thực hiện các dự án đầu tư.
Có cơ chế đặc thù để kêu gọi các nhà đầu tư vào Kim Sơn. Bên cạnh đó, huyện tăng cường hơn nữa công tác quản lý quy hoạch, cấp phép xây dựng cho các hộ dân để đảm bảo không phá vỡ tổng thể kiến trúc của đô thị.
Song song với việc quy hoạch xây dựng mới là giữ gìn những nét cổ kính của đô thị cũ, tạo điểm nhấn về văn hóa, truyền thống để thu hút khách du lịch khi về tham quan Kim Sơn.
Có thể thấy, hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội của một thị xã ven biển đã và đang dần được chính quyền và nhân dân huyện Kim Sơn hoàn thiện. Công tác đầu tư, quản lý và khai thác sử dụng công trình được tăng cường. Nguồn lực xã hội được huy động đảm bảo cân đối giữa lợi ích xã hội, nhà nước và các bên tham gia. '
Qua đó, tạo được mối liên kết vùng, góp phần phát triển kinh tế- xã hội một cách bền vững ở địa phương.
Nguyễn Thơm