Xây dựng mô hình điểm
Về Đồng Phong những ngày trung tuần tháng 3, đúng vào thời điểm HTX đang triển khai mô hình điểm trồng hành hoa trên đất 5% của xã, chúng tôi cảm nhận rõ niềm vui, phấn khởi và sự kỳ vọng của bà con nông dân vào mô hình sản xuất mới này.
Cùng chúng tôi thăm mô hình, ông Trịnh Văn Thành, Phó Giám đốc HTX dịch vụ nông nghiệp Đồng Phong khẳng định: Trồng hành xuất bán cho các doanh nghiệp thu mua không phải mới trên địa bàn tỉnh ta nhưng lại là mô hình mới ở Đồng Phong. Trước đây những diện tích đất ở khu vực này chủ yếu được bà con nông dân trồng lúa hoặc chuyển sang trồng các cây màu truyền thống như lạc, ngô cho hiệu quả không cao.
Nhưng để vận động nhân dân chuyển đổi sang một mô hình sản xuất mới rất khó vì hầu hết còn đang giữ cách làm cũ, ngại thay đổi. Để người dân có cách nhìn mới và mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa, hình thành những vùng sản xuất tập trung, HTX xác định phải làm trước, đi trước để bà con làm theo.
Chính vì vậy HTX đã đứng ra xây dựng một số mô hình sản xuất, trong đó có mô hình trồng hành hoa. HTX đã đấu thầu 2,5 ha đất 5% của xã làm mô hình điểm và thuê chính những người nông dân ở đây tham gia sản xuất để họ có cơ hội tiếp cận với kỹ thuật trồng, chăm sóc và học hỏi kinh nghiệm.
Hiện nay, HTX cơ bản trồng xong mô hình điểm và đã ký hợp đồng bao tiêu toàn bộ sản phẩm với doanh nghiệp Thiên Niên Xanh ở Sơn Hà (Nho Quan). Đây là mô hình rất khả quan, đảm bảo đầu ra với giá cả hợp lý.
Cùng với xây dựng mô hình sản xuất hành có bao tiêu sản phẩm, HTX đã đồng loạt triển khai nhiều mô hình sản xuất khác như: ký kết hợp tác với Công ty cổ phần Giống cây trồng và con nuôi Ninh Bình xây dựng mô hình sản xuất 2 lúa giống của Nhật và 7ha lúa thương phẩm; xây dựng các mô hình trồng 1 ha ổi, 2 ha cam Cao Phong, 1,5 ha chanh, 1 ha bưởi da xanh, 2 ha đậu tương rau và mô hình tổ, nhóm sản xuất thủy sản.
Xác định sản phẩm thế mạnh
Theo ông Trịnh Văn Thành, Phó Giám đốc HTX dịch vụ nông nghiệp Đồng Phong, Đại hội HTX theo Luật HTX 2012 được Đồng Phong thực hiện tháng 10 năm 2015. Sau Đại hội, HTX bắt đầu triển khai sản xuất, kinh doanh theo đúng Luật mới và theo đề án đã xây dựng.
Theo đó, HTX làm thêm 2 khâu dịch vụ nữa là: Cung ứng vật tư nông nghiệp và bao tiêu sản phẩm nông sản. Đây là hai khâu dịch vụ mà HTX đang làm rất tốt, bước đầu xây dựng được thương hiệu và nhận được những phản hồi tích cực của các thành viên.
Trong đề án phát triển HTX theo mô hình kiểu mới, Đồng Phong xác định những lợi thế sẵn có và những sản phẩm gì là thế mạnh để khuyến khích các thành viên cùng đầu tư, phát triển. Với đất đai không mấy thuận lợi, 40% diện tích tưới tiêu phụ thuộc vào vùng nước hồ đưa xuống, HTX xác định xây dựng các vùng sản xuất chuyên canh tập trung với các giống phù hợp.
Hiện nay, HTX có 196 ha đất sản xuất nông nghiệp, trong đó ở vụ xuân gieo trồng 87 ha lúa, còn lại trồng lạc và cây màu; ở vụ mùa 100% diện tích trồng lúa. Diện tích quy hoạch trồng lúa, HTX dịch vụ Nông nghiệp Đồng Phong khuyến khích chuyển đổi cơ cấu giống lúa theo hướng tăng tỷ lệ gieo cấy các giống lúa có năng suất, chất lượng và giá trị cao như: Phú ưu, Nhị ưu, Thục Hưng, Khang Dân thuần,... Trong đó, HTX đặc biệt coi trọng chất lượng giống, ký hợp đồng lấy giống của Công ty cổ phần Giống cây trồng và con nuôi Ninh Bình, hạn chế việc bà con nông dân lấy giống trôi nổi trên thị trường như những năm trước.
Đồng thời HTX thực hiện Quy hoạch vùng cấy lúa đồng trà, đồng giống để tăng năng suất và hiệu quả trên một đơn vị diện tích đất canh tác. Ở những diện tích cấy lúa kém hiệu quả, HTX xây dựng các mô hình chuyển đổi sang trồng các cây trồng hàng hóa, có bao tiêu sản phẩm. Với khu vực đất đồi, vườn khuyến khích bà con nông dân xây dựng các mô hình trồng cây lâu năm, cây ăn quả.
Hiện nay Đồng Phong đang có nhiều mô hình cây ăn quả phù hợp, hứa hẹn cho hiệu quả như: chanh, cam, ổi,... Trong thời gian tới, sau khi các mô hình sản xuất có kết quả, khẳng định được hiệu quả và phù hợp với điều kiện đồng đất ở Đồng Phong, HTX sẽ khuyến khích bà con nông dân nhân rộng các mô hình, tăng diện tích nuôi trồng các cây, con hàng hóa, tăng hiệu quả sản xuất nông nghiệp.
Đánh giá về hoạt động của HTX, ông Lưu Văn Định, Phó chủ tịch UBND xã Đồng phong nhấn mạnh: Sau gần 5 tháng thực hiện chuyển đổi theo Luật HTX 2012, HTX dịch vụ Nông nghiệp Đồng Phong thực sự rất năng động, nhạy bén và có những bước tiến đáng ghi nhận. Chỉ sau vài tháng, ngoài đảm bảo cung ứng tốt các dịch vụ nông nghiệp, HTX đã xây dựng được nhiều mô hình phát triển sản xuất mới, có tiềm năng về hiệu quả kinh tế cao.
Đặc biệt, HTX đã ký kết với các doanh nghiệp thực hiện bao tiêu sản phẩm cuối vụ cho người nông dân. Đây là điều rất đáng mừng thể hiện cách làm sáng tạo, tư duy đột phá thoát ra khỏi chức năng đơn thuần của một HTX dịch vụ nông nghiệp chỉ phục vụ và cung ứng các dịch vụ đầu vào, đầu ra cho sản xuất nông nghiệp. Việc tập trung sản xuất các sản phẩm dựa trên lợi thế sẵn có với nguồn đầu ra ổn định là tiền đề để Đồng Phong sớm trở thành mô hình HTX kiểu mới và bắt nhịp được với thị trường.
Hồng Giang