Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tăng cường quản lý, khai thác cát sỏi

Phát biểu khai mạc hội nghị, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình nêu rõ: Nước ta có trữ lượng khai thác cát, sỏi khá lớn, trong đó chủ yếu là cát, sỏi lòng sông. Tính đến tháng 5/2017 cả nước có 824 mỏ cát, sỏi được cấp phép. Đến hết năm 2016, có 90 dự án nạo vét, khơi thông luồng hàng hải, đường thủy nội địa có tận thu sản phẩm cát được Bộ GTVT cấp phép. Các cơ quan có thẩm quyền đã cấp hơn 500 giấy phép bến bãi kinh doanh, tập kết, trung chuyển cát.

"Với tình hình khai thác cát như hiện nay thì nguồn tài nguyên này ở nước ta sẽ sớm cạn kiệt và gây ra tình trạng sói mòn, sạt lở bờ sông, làm thay đổi dòng chảy tự nhiên, thất thoát tài nguyên, tác động xấu đến các công trình ven bờ, gây nguy hiểm đến tính mạng, tài sản của người dân sinh sống ở khu vực liền kề, mất an ninh trật tự, gây bức xúc trong nhân dân", Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ chỉ rõ.

Trước tình hình trên, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản, chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành, địa phương tăng cường quản lý hoạt động khai thác cát, sỏi. Đồng thời, tăng cường các biện pháp phòng ngừa, kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác cát, sỏi.

Tuy nhiên, hiện nay nhiều đối tượng vẫn lén lút khai thác trên các tuyến sông Hồng, sông Đà, sông Lô, sông Thái Bình, sông Lai Vu, sông Mã, sông Lam, sông Hiếu, sông Trà Khúc, sông Hương, sông Đồng Nai, sông Sài Gòn, sông Tiền, sông Hậu… Việc khai thác cát, sỏi trái phép chuyển sang khai thác vào ban đêm, ngày lễ, ngày nghỉ. Có những trường hợp "cát tặc" đã sử dụng bạo lực đe dọa, đối phó với các lực lượng chức năng, tranh giành địa bàn, phương tiện để khai thác trái phép.

Từ tình hình trên, Chính phủ tổ chức hội nghị này nhằm phân tích, đánh giá toàn diện, kỹ lưỡng về thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động khai thác, kinh doanh cát, sỏi cho xây dựng, phát triển hạ tầng. Trên cơ sở đó đề xuất các biện pháp thiết thực, hiệu quả về thể chế và tổ chức thực hiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, giải quyết căn bản tình hình khai thác trái phép cát, sỏi, tăng cường hiệu quả, hiệu lực thực thi chính sách, pháp luật về khai thác cát, sỏi, lập lại trật tự trong lĩnh vực này, đồng thời đề xuất giải pháp về nguồn vật liệu thay thế, phục vụ cho nhu cầu xã hội để phát triển bền vững.

Tại hội nghị, các đơn vị liên quan đã phân tích, đánh giá toàn diện, kỹ lưỡng về thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động khai thác, kinh doanh cát, sỏi cho xây dựng, phát triển hạ tầng. Trên cơ sở đó, nhiều ý kiến đề xuất các biện pháp thiết thực, hiệu quả về thể chế và tổ chức thực hiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, giải quyết căn bản tình hình khai thác trái phép cát, sỏi; tăng cường hiệu lực thi hành chính sách, pháp luật về khai thác, lập lại trật tự trong lĩnh vực khai thác cát, sỏi; đóng góp các giải pháp về nguồn vật liệu thay thế như cát nhân tạo, tro, xỉ…

Sau khi nghe báo cáo và kiến nghị, đề xuất của các bộ, ngành, địa phương, kết luận tại hội nghị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình yêu cầu các bộ, ban, ngành Trung ương và các địa phương tập trung chỉ đạo quyết liệt về các biện pháp phòng chống vi phạm pháp luật trong khai thác, kinh doanh cát, sỏi trên lòng sông, cửa biển.

Các bộ, ngành sớm hoàn hiện các văn bản pháp luật quy định theo chức năng, nhiệm vụ đối với lĩnh vực này; các địa phương sớm xây dựng, phê duyệt phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác, thực hiện quy chế phối hợp giữa các địa phương, các khu vực giáp ranh; tăng cường kiểm tra, kiên quyết đình chỉ các hoạt động thăm dò, khai thác, vận chuyển, kinh doanh cát, sỏi trái phép và không đảm bảo các điều kiện theo quy định...

Nguyễn Thơm-Trường Giang