Đến ngày 21/6, toàn huyện đã thu hoạch được 1.535 ha lúa đông xuân, đạt 46,7% tổng diện tích lúa gieo cấy được, với năng suất ước đạt khoảng 67 tạ/ha. Trong đó, xã Trường Yên đã thu hoạch được 266 ha, đạt 59,1% diện tích gieo cấy được; Ninh Hòa 178,2 ha, đạt 50%; Ninh Giang 210 ha, đạt 65,7... Dự kiến trong khoảng 2-3 ngày tới, Hoa Lư sẽ cơ bản thu hoạch xong lúa đông xuân.
Đến HTX Đại Phú (Ninh Khang), chúng tôi cảm nhận rõ niềm vui về một mùa lúa bội thu. Gặp người nông dân nào cũng đều khẳng định lúa đông xuân năm nay rất tốt, năng suất cao. Bà Đinh Thị Châu ở đội 1 HTX Đại Phú cho biết: Gia đình bà cấy 2 sào và đã thu hoạch xong, ước được 5 tạ lúa. Hạt lúa mẩy và đều, màu vàng sáng.
Bước vào vụ sản xuất đông xuân 2011, cũng như các địa phương khác, Hoa Lư gặp không ít khó khăn, nhất là về thời tiết khí hậu, rét đậm kéo dài làm cho lúa sinh trưởng, phát triển chậm. Huyện cũng đã kịp thời chỉ đạo các HTX và người nông dân tích cực chăm bón, bón tăng phân kali cho lúa và kết quả là lúa đã phục hồi, phát triển nhanh, sâu bệnh ít. Qua kiểm tra, đánh giá đồng ruộng của các địa phương cho thấy sự hiện hữu của một mùa vàng bội thu trong toàn huyện. Sự khá đồng đều giữa các địa phương và vùng miền, năng suất lúa của các xã miền núi cũng tương đương với các xã đồng bằng. Với tinh thần khẩn trương, nhanh chóng, kịp thời, nông dân các địa phương đã tập trung cao độ cho công tác thu hoạch, huy động mọi nguồn lực và phương tiện có thể, tận dụng tối đa thời tiết nắng để phơi lúa. Đa số các hộ gia đình đều ra đồng từ rất sớm và về sớm, buổi chiều đi muộn về muộn, nhằm tránh cái nắng gay gắt. Điểm đáng chú ý là đến thời điểm này toàn huyện đã có 19 chiếc máy gặt đập liên hoàn cỡ nhỏ (Trường Yên 4 máy, Ninh Giang 6 máy, Ninh Khang 2 máy, Ninh Vân 4 máy, Ninh Thắng 3 máy) nên thu hoạch lúa ở các địa phương và toàn huyện tiến triển nhanh tránh được tối đa sự hao hụt sản phẩm trong khâu thu hoạch, giải phóng được sức lao động cho người nông dân, góp phần thực hiện phân công lại lao động trong sản xuất nông nghiệp, đẩy mạnh nhanh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.
Thu hoạch nhanh lúa đông xuân cũng tạo điều kiện cho Hoa Lư triển khai sớm sản xuất vụ mùa. Toàn huyện dự kiến sẽ gieo cấy gần 3.000 lúa mùa. Toàn huyện sẽ phấn đấu gieo cấy xong lúa mùa trong khung thời vụ tốt nhất (15-7). Trước đó các đơn vị đã phải chủ động giữ nước trong đồng ruộng, chuẩn bị tốt các điều kiện về: giống, phân bón, thuốc BVTV và nhất là khâu làm đất với tinh thần "gặt đến đâu, làm đất ngay đến đó".
Vụ đông xuân 2011, huyện Yên Mô gieo cấy được 6.487,7 ha lúa, trong đó 100% diện tích là trà xuân muộn. Huyện tích cực thực hiện chuyển đổi cơ cấu giống lúa theo hướng đảm bảo tỷ lệ giống lúa lai thích hợp; mở rộng và thâm canh lúa cao sản, lúa chất lượng cao, tùy vào từng địa phương và vùng đất mà bố trí giống lúa cho phù hợp, có hiệu quả. Do đó tỷ lệ lúa lai và lúa chất lượng cao chiếm chủ yếu trong tổng diện tích gieo cấy của toàn huyện (lúa lai các loại chiếm 57,1%, trong đó diện tích lúa cao sản chiếm 38,3% diện tích; lúa chất lượng cao và nếp các loại 38,8%). Các giống lúa chủ lực được nhân dân đưa vào gieo cấy là các giống có năng suất, khả năng kháng sâu bệnh cao, đã qua khảo nghiệm và thực tế một vài vụ như: Phú ưu 1, Phú ưu 978, Thục hưng 6, Đại dương 1, LT2, Bắc thơm số 7, QR1... Nét mới trong vụ đông xuân năm nay là các xã, thị trấn đã tích cực mở rộng diện tích lúa gieo vãi như xã Khánh Thượng, Yên Từ, Yên Phong, Yên Phú; bên cạnh đó, các xã đồng chiêm như Yên Đồng, Yên Thái đã chủ động xây dựng mô hình để rút kinh nghiệm ở các vụ sau. Các cấp ủy Đảng, chính quyền từ huyện đến cơ sở quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát nên từ khâu làm đất, lấy nước đều thuận lợi, gieo mạ đúng lịch và cấy xong trong khung thời vụ cho phép. Huyện cũng đã chỉ đạo các xã, thị trấn, phòng, ban chuyên môn tổ chức hướng dẫn nhân dân các biện pháp kỹ thuật để khắc phục nhanh thiệt hại do rét đậm, rét hại gây ra nên lúa phát triển tốt, ít sâu bệnh, đạt năng suất cao nhất từ trước tới nay. Bà con nông dân trong huyện đang đẩy nhanh tiến độ thu hoạch lúa để chuẩn bị đất cho sản xuất vụ mùa.
Về xã Yên Nhân là địa phương có tỷ lệ sản xuất lúa hàng hóa cao của huyện Yên Mô, trên khắp các xứ đồng chúng tôi đều bắt gặp không khí hăng say lao động sản xuất và niềm vui được mùa của bà con nông dân. Bác Đỗ Văn Hiên ở thôn Liên Phương cho biết: Năm nay được mùa nên bà con nông dân rất phấn khởi. Cứ như đầu vụ khi gặp rét, lúa chậm phát triển, tưởng chừng như mất mùa.
Đồng chí Đỗ Thị Liên, Chủ tịch UBND xã Yên Nhân cho biết: Vụ đông xuân năm nay, xã Yên Nhân đã gieo cấy được 693,5 ha, trong đó lúa chất lượng cao là 458 ha (chiếm trên 66%). Tưởng rằng lúa chậm phát triển, đẩy lùi khung thời vụ, nhưng với quyết tâm của cán bộ và nhân dân xã Yên Nhân nên vụ lúa năm nay đã thắng lợi, năng suất dự kiến cao nhất từ trước đến nay. Để đảm bảo thu hoạch nhanh gọn tránh mưa bão thất thường và chuyển trọng tâm sang làm vụ mùa, hiện nay xã đã chỉ đạo các HTX nông nghiệp đôn đốc nhân dân đẩy nhanh tiến độ thu hoạch, khi lúa chín tập trung nhân lực thu hoạch nhanh. Đến nay toàn bộ diện tích lúa của xã Yên Nhân đã chín rộ, nông dân trong xã đang tích cực huy động nhân lực để thu hoạch nhanh gọn diện tích lúa đã chín. Đến ngày 22/6, toàn xã đã thu hoạch được trên 35% diện tích và phấn đấu đến ngày 27/6 sẽ cơ bản thu hoạch xong và chuyển sang làm vụ mùa.
Đinh Chúc - Hương Giang