Ngay sau khi cơn bão đi qua, nhân dân trong huyện đã tập trung khắc phục hậu quả do bão gây ra, đặc biệt là việc tiêu úng cứu lúa mùa. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của bão nên hệ thống truyền tải, dẫn điện bị hư hỏng nặng nên mất điện toàn huyện; các trạm bơm, máy bơm không hoạt động được. Đến ngày 29-7, sự cố về điện mới được tạm thời khắc phục và ngay lập tức đồng loạt các trạm bơm tiêu đã chạy hết công suất bơm tiêu nước chống úng cho lúa mùa. Trước đó các xã, HTX cũng đã chủ động kiểm tra, bố trí các máy bơm dầu cố định và lưu động rút nước ra khỏi đồng.
Một ngày đầu tháng 8, chúng tôi trở lại địa bàn huyện, tại các khu đồng cao đã lộ rõ màu xanh của lúa mới cấy; trong khi các cánh đồng trũng lúa vẫn ngập trong nước.
Bà Đinh Thị Huệ, xã viên HTX Đại Phú, xã Ninh Khang chỉ ra khu ruộng gần nhà chia sẻ: Gần 4 mẫu lúa của gia đình tôi vẫn còn ngập trong nước, bởi đây là khu ruộng trũng của HTX. Tình hình này chắc là mất trắng. HTX cũng đã xuất tạm giống lúa ngắn ngày cho nhân dân có yêu cầu và gia đình tôi cũng vừa mới nhận về gần 60 kg thóc giống KD 18 để ngâm ủ, gieo cấy khi nước trên ruộng cạn.
Ông Trần Văn Viết, Giám đốc HTX nông nghiệp Đại Phú cho biết: Vụ mùa 2016, HTX gieo cấy 203,9 ha lúa. Bão số 1 với lượng mưa lớn đã gây ngập úng 100% diện tích lúa mùa của HTX mới gieo cấy xong.
Mặc dù ngay sau đó, Trạm bơm vô ống chạy bằng dầu công suất 4.000 m3/h của HTX đã hoạt động ngay, cùng với trạm bơm tiêu Bạch Cừ chạy hết công suất... nhưng đến ngày 1-8 vẫn còn nhiều cánh đồng của HTX lúa vẫn còn ngập nước. Sơ bộ kiểm tra cho thấy, toàn HTX có 75 ha bị mất trắng và phải gieo cấy lại. HTX cũng đã bố trí thêm 4 máy bơm dầu công suất 150 m3/h khoanh vùng tiêu nước vùng trũng cục bộ để nông dân gieo cấy lại.
Trước mắt, HTX đã xuất ra gần 3 tấn giống KD 18 cung ứng cho nhân dân trong HTX để ngâm ủ, gieo cấy ở những diện tích bị mất trắng. Những hộ gia đình có loại giống ngắn ngày (KD18, Thiên Ưu 8, LT2...) chủ động ngâm ủ gieo cấy bù lại diện tích bị mất. Phương châm chung của HTX là sử dụng giống ngắn ngày, gieo mạ nền để cấy; nơi có điều kiện thì gieo thẳng và phấn đấu gieo cấy xong diện tích bị mất trước ngày 12-8.
Diện tích vùng đất vàn, vàn cao không bị ảnh hưởng hoặc ít bị ảnh hưởng do bão, chú ý giữ nước hợp lý cho lúa sinh trưởng, phát triển; dặm tỉa những khóm khuyết, bị mất.
Với sự hoạt động tích cực của các máy bơm, trạm bơm, đến nay nước trên đồng ruộng đã rút. Vấn đề hiện nay là làm thế nào để khôi phục lại những ruộng lúa bị ngập úng.
Theo báo cáo của ngành Nông nghiệp, đến ngày 3-8, toàn tỉnh có 3.121 ha lúa mùa phải cấy lại, trong đó nhiều nhất là huyện Gia Viễn 1.750 ha và huyện Hoa Lư 600 ha; chưa kể số diện tích bị ngập úng trở lại (Hoa Lư gần 300 ha) do ảnh hưởng của hoàn lưu cơn bão số 2.
Ngành Nông nghiệp cũng khuyến cáo: Những diện tích lúa cấy sớm, trên chân đất cao, ít bị ảnh hưởng, lúa đang trong giai đoạn đẻ nhánh, tiếp tục duy trì mực nước mặt ruộng từ 2-3cm để giúp cho lúa đẻ nhánh thuận lợi.
Những diện tích bị ngập úng, nhưng nước đã rút, kiểm tra lá lúa vẫn còn xanh và tươi, nhiều rễ trắng... thì duy trì lớp nước từ 1-3cm, tiến hành bón bổ sung supe lân để tăng cường sự phát triển của bộ rễ hoặc kết hợp phun phân qua lá cung cấp dinh dưỡng cho cây lúa nhanh hồi phục và khi cây lúa đã ra lá mới và rễ trắng thì tiến hành tỉa những chỗ có mật độ dày sang dặm những chỗ bị khuyết dảnh, khuyết khóm nhằm đảm bảo mật độ rồi chăm sóc, bón thúc như bình thường. Những diện tích bị mất một phần có thể nhổ cấy dồn vào một khu, phần còn lại cấy bổ sung loại cùng giống hoặc giống khác.
Đối với những diện tích, kiểm tra thấy thân lúa bị thâm, rễ thối, cần tiến hành làm đất ngay và khẩn trương ngâm ủ giống bằng những giống lúa thuần ngắn ngày như: Khang dân, Bắc thơm số 7, LT2, DQ11, QR1, Thiên ưu 8... (nên ngâm dự phòng thêm 10%); khi mộng mạ đạt tiêu chuẩn, áp dụng phương thức gieo thẳng ở những chân đất chủ động tưới tiêu để tranh thủ thời vụ; những diện tích trũng, khó thoát nước không gieo thẳng được cần tiến hành gieo mạ sân hoặc mạ nền, khi mạ đạt 2,5-3 lá tiến hành cấy càng sớm càng tốt và xong trước 15-8.
Đinh Chúc