Các địa phương đều xác định, đây là chủ trương đúng đắn của các cấp, các ngành đối với sản xuất nông nghiệp và tranh thủ sự hỗ trợ của tỉnh để thực hiện. Đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền cho nông dân hiểu về chính sách của tỉnh, về những ưu điểm của việc đưa giống lúa cao sản vào sản xuất.
Ngay từ ngày đầu, các địa phương trong tỉnh đã tập trung vào khoanh vùng gieo cấy, đầu tư, sửa chữa, nâng cấp hệ thống thủy lợi nội đồng, xây dựng đầu mối để chủ động tưới tiêu và đẩy mạnh công tác chuyển giao, tập huấn quy trình sản xuất lúa cao sản cho bà con nông dân.
Vụ lúa đông xuân 2008-2009 là vụ sản xuất đầu tiên các địa phương trong tỉnh bước vào thực hiện đề án. Với chính sách ưu đãi đặc biệt đã tạo điều kiện thuận lợi cho bà con nông dân đưa vào gieo cấy các giống lúa lai, lúa cho năng suất cao, như: Phú ưu 1, Phú ưu 978, CNR 5104, Thục hưng 6, My sơn 4...
Đây là những giống lúa đã được khảo nghiệm nhiều năm, có thời gian sinh trưởng ngắn, cho năng suất cao, các giống lúa này còn có khả năng kháng sâu bệnh khá, giảm chi phí cho bà con nông dân, góp phần tích cực vào xây dựng nền nông nghiệp bền vững.
Với quy mô hỗ trợ là 20.000 ha/năm. Đề án cũng quy định rõ định mức hỗ trợ, cơ chế hỗ trợ và phương thức thanh toán và giao KH diện tích cho từng địa phương. Trên cơ sở đó, các huyện, thành phố, thị xã phân bổ cho các đơn vị và thông qua hoạt động dịch vụ giống của các HTX, tổ dịch vụ, hỗ trợ tiền giống lúa cho nông dân thực hiện để mọi người dân được hưởng lợi từ đề án.
Thăm quan một số mô hình lúa chất lượng cao ở xã Khánh Trung (Yên Khánh).
Kết quả vụ sản xuất lúa đông xuân 2008-2009: Diện tích lúa gieo cấy là 41.439 ha, trong đó có 26.934 ha lúa lai, chiếm 65% diện tích gieo cấy; 14.504 ha lúa thuần. Trong tổng diện tích lúa lai có 13.876 ha lúa thuộc dự án sản xuất lúa cao sản, chiếm 33,49% diện tích và đạt 69,4% tổng diện tích lúa cao sản được phê duyệt trong năm. Ngoài diện tích KH, hiệu quả từ lúa lai mang lại cho bà con nông dân khá lớn, nhiều địa phương mở rộng diện tích lúa cao sản lên 80-85% .
Dự án bước đầu đạt kết quả cao, giúp năng suất lúa của tỉnh đạt kết quả cao, ở vụ mùa, dự án tiếp tục bổ sung hỗ trợ giống lúa chất lượng cao để tăng giá trị thu nhập trên đơn vị diện tích canh tác.
Qua kiểm tra, thống kê, diện tích lúa cao sản năm 2009 là trên 24.800ha, năng suất trung bình đạt 70 tạ/ha ở vụ đông xuân, cao hơn so với giống lúa thường 10%. Diện tích lúa chất lượng cao là hơn 14 nghìn ha, trong đó vụ mùa có hơn 10 nghìn ha, chiếm 27,50% diện tích cả vụ, năng suất đạt 58 tạ/ha.
Sau 1 năm thực hiện, các địa phương đều khẳng định, đề án có ý nghĩa thiết thực, việc hỗ trợ lúa năng suất cao góp phần trong việc thực hiện đảm bảo an ninh lượng thực, hỗ trợ mở rộng lúa chất lượng cao giúp bà con nông dân tăng giá trị thu nhập trên đơn vị diện tích và hướng tới phục vụ xuất khẩu.
Ông Bùi Quốc Phùng, HTX Kiến Thái, xã Khánh Trung (Yên Khánh) cho biết: Nhờ sự hỗ trợ của tỉnh, nông dân chúng tôi không chỉ đạt được năng suất lúa cao hơn mà giá trị kinh tế đạt được cũng cao hơn nhờ đưa vào gieo cấy các giống lúa chất lượng cao. Một số giống lúa chất lượng cao đang đưa vào khảo nghiệm giúp bà con nông dân có giống lúa tại chỗ gieo cấy kịp thời như: QR1, MT05.
Sau 18 năm tái lập tỉnh Ninh Bình, sản xuất nông nghiệp nói chung và lĩnh vực sản xuất lương thực nói riêng đã có những bước tiến vượt bậc. Cơ cấu mùa vụ, cơ cấu giống lúa có sự chuyển biến tích cực, năng suất lúa bình quân chung toàn tỉnh cũng như ở các huyện, thị xã, thành phố không ngừng tăng lên qua các vụ và qua các năm. Năm 2009, năng suất lúa toàn tỉnh vượt ngưỡng gần 12tấn/ha/năm, cao hơn so với năm 2008 trên 1 tấn/ha và là năm cao nhất từ trước đến nay.
Để đề án tiếp tục thực hiện có hiệu quả, ngành NN-PTNT đang tập trung chỉ đạo các đơn vị trong ngành, các huyện, thị xã, thành phố đánh giá, rút kinh nghiệm tiếp tục áp dụng vào vụ sản xuất tiếp theo và nhanh chóng triển khai các chủ trương mới, chính sách mới của tỉnh về chương trình giống lúa để nền nông nghiệp tỉnh nhà ngày càng phát triển.
Đồng chí Trần Văn Bách, Giám đốc Sở NN$PTNT cho biết: Kết quả sau 1 năm thực hiện đề án hỗ trợ giống lúa là tiền đề để các địa phương thực hiện tốt chương trình chuyển đổi cơ cấu giống lúa, trà lúa, bà con nông dân lựa chọn được những giống lúa tốt, phù hợp đưa vào gieo cấy.
Trên cơ sở Bộ NN&PTNT vừa công nhận giống lúa chất lượng cao QR1 và tỉnh Ninh Bình đang có chủ trương tạo điều cho việc sản xuất giống mới, ngành NN-PTNT tiếp tục chỉ đạo các địa phương đưa vào gieo cấy các giống lúa cho hiệu quả năng suất cao, chất lượng tốt để tăng giá trị trên đơn vị diện tích, tiến tới hình thành vùng sản xuất lúa hàng hóa.
Bài, ảnh: Hoàng Sơn