Tràn Lạc Khoái được nâng cấp theo hướng kiên cố, hiện đại, có ý nghĩa quan trọng trong công tác phòng, chống lụt bão của tỉnh, chủ động trong quá trình vận hành điều tiết lũ trên sông Hoàng Long, đảm bảo giữ an toàn cho các tuyến đê, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của vùng phân lũ, chậm lũ thuộc huyện Nho Quan, Gia Viễn.
Tràn Lạc Khoái được xây dựng từ năm 1970 với chiều dài 730 m, có hình dáng uốn cong như cánh cung, nhiều năm đã khẳng định khả năng chế ngự nước lũ mạnh. Năm 1994, đập tràn Lạc Khoái đã chiến thắng cơn lũ với mức nước 4,64 m. Đến năm 1996, mức nước đạt 4,80 m có tràn vào, nhưng các lực lượng phòng, chống lụt bão đã hàn khẩu được. Năm 2000, mức nước lên đến 4,72 m đập tràn cũng chiến thắng sức mạnh cơn lũ và tháng 11 năm 2008, đập tràn lại tiếp tục bảo vệ an toàn cho hàng nghìn nóc nhà với 58.043 người dân sinh sống trên diện tích tự nhiên là 9.528 ha, trong đó có 5.161 ha đất canh tác của hai huyện Nho Quan và Gia Viễn.
Song bên cạnh đó, người dân vùng phân lũ Nho Quan, Gia Viễn cũng đã nhiều năm chịu cảnh lũ lụt tàn phá gây thiệt hại lớn về tài sản, tính mạng của người dân nơi đây. Không tính trận lũ lịch sử năm 1985 thì trận lũ đầu tháng 10-2007 cũng là trận lũ lớn, mực nước cao tương đương lũ lịch sử với đỉnh lũ đạt đỉnh điểm 4,96 m tại bến Đế, đập tràn bắt đầu có thêm nhiều đoạn vỡ, khả năng chống tràn không còn.
Để từng bước giảm bớt khó khăn cho nhân dân vùng phân lũ, Trung ương và tỉnh đã triển khai dự án đầu tư xây dựng nâng cấp tuyến đê hữu Hoàng Long, đê Đức Long, Gia Tường, Lạc Vân với tổng mức đầu tư hơn 519 tỷ đồng, nhằm giảm số lần phân lũ và từng bước tiến tới xóa bỏ việc phân lũ cho 2 huyện Nho Quan, Gia Viễn; đồng thời mở rộng cải tạo mặt đê thành đường giao thông phục vụ cứu hộ, cứu nạn, sơ tán dân khi có phân lũ và tạo cảnh quan môi trường.
Trong tổng dự án thì hạng mục công trình xây dựng, nâng cấp tràn Lạc Khoái thành tràn phân lũ và tràn sự cố là một hạng mục quan trọng. Hạng mục công trình kiên cố tràn Lạc Khoái không chỉ có ý nghĩa rất quan trọng trong công tác phòng, chống lụt bão của tỉnh, mà còn góp phần chủ động trong quá trình vận hành điều tiết lũ trên sông Hoàng Long, đảm bảo giữ an toàn cho các tuyến đê; giảm đáng kể lực lượng, vật tư, phương tiện chống tràn và giảm số lần phân lũ vào khu vực tả Hoàng Long.
Để đảm bảo đúng tiến độ và thời gian đưa vào phục vụ công tác PCLB năm 2009, ngay từ đầu tháng 3-2009, nhà thầu đã huy động lực lượng, phương tiện, vật tư triển khai thi công như san lấp mặt bằng, ép cọc bê tông, đổ cửa điều tiết lũ và đắp đất tôn cao phần tràn sự cố đảm bảo cao trình thiết kế. Sau gần 6 tháng triển khai, với sự nỗ lực không ngừng của đơn vị thi công, hạng mục công trình xây dựng nâng cấp tràn Lạc Khoái đã cơ bản hoàn thành. Trong đó phần tràn phân lũ dài 116,8 m được sửa chữa, nâng cấp theo hướng kiên cố, hiện đại bằng bê tông cốt thép với 24 cửa điều tiết bằng cửa van thép theo hình thức đóng mở vít điện và quay tay đảm bảo lưu lượng yêu cầu cắt lũ 332m3/s.
Cao trình đỉnh tràn phần cứng +4 m, mặt tràn rộng 12,5 m; cao trình đỉnh cửa van điều tiết +5,7 m. Phần tràn sự cố dài 613,2 m được sửa chữa, nâng cao trình phần cứng của tràn lên +4,5 m và phần đắp đất khi các tuyến đê chưa hoàn chỉnh cao trình mặt tràn đất +5,3 m, bề mặt rộng 3,5m. Sau này khi các tuyến đê hoàn chỉnh đắp hoành triệt theo mặt cắt đê thiết kế, cao trình đỉnh tràn mềm + 6,1 m.
Hạng mục công trình xây dựng, nâng cấp tràn Lạc Khoái theo hướng kiên cố, hiện đại được đưa vào sử dụng có ý nghĩa quan trọng trong công tác phòng chống lụt bão, chủ động điều tiết lũ trên sông Hoàng Long, góp phần đảm bảo an toàn cho các tuyến đê, giảm đáng kể lực lượng, vật tư, phương tiện chống tràn và giảm số lần phân lũ vào khu vực tả Hoàng Long.
Thảo Ngọc