Đi dọc đê tả sông Hoàng Long, qua các xã Gia Thịnh, Gia Trung, Gia Tiến,.... thuộc huyện Gia Viễn, lúa đã bắt đầu chín vàng, ở đâu chúng tôi cũng cảm nhận được không khí nhộn nhịp, hối hả của ngày mùa. Người cắt lúa, người gánh, cùng âm thanh rộn ràng của những chiếc máy tuốt, xe chở lúa về nhà. Niềm vui được mùa hiện rõ trên gương mặt của từng người nông dân.
Ông Nguyễn Khắc Tuấn, thôn Đức Hậu, xã Gia Trung vui vẻ cho biết: Vụ đông xuân năm nay, gia đình ông cấy 5 mẫu lúa ngoài đê bằng giống lúa tạp giao. Nhiều năm liền cấy lúa ngoài đê, ông Tuấn chia xẻ: cấy lúa ngoài đê chịu nhiều may rủi do thời tiết, nhưng chi phí cho sản xuất lúa thấp hơn nhiều so với vùng trong đồng do lượng phân bón ít, không tốn nhiều công, chi phí cho phòng trừ sâu bệnh… và nếu gieo cấy kịp thời vụ cùng với thời tiết khí hậu thuận lợi thì lúa ngoài đê sẽ cho giá trị kinh tế cao. Ở vụ sản xuất năm nay thời tiết tương đối thuận lợi đã ủng hộ gia đình ông và bà con nông dân nơi đây, lúa sinh trưởng, phát triển tốt và đến thời điểm này đã chín vàng cho bông to, chắc hạt. Để đảm bảo ăn chắc, khi lúa chín tới, gia đình ông đã huy động mọi nhân lực trong gia đình cùng với việc thuê hơn chục nhân công gặt nhanh diện tích lúa đã chín, tận dụng những ngày nắng tập trung phơi lúa và giải phóng rơm rạ. Gia đình ông đã giành thắng lợi diện tích lúa ngoài đê với năng suất ước đạt trên 2 tạ/sào. Cũng như gia đình ông Tuấn, bà con nông dân ở Gia Viễn đã huy động mọi nhân lực tập trung thu hoạch lúa ngoài đê đã chín.
Theo lãnh đạo huyện Gia Viễn ho biết: Vụ đông xuân 2012, huyện Gia Viễn đã gieo trồng được trên 1.200 ha lúa ngoài đê, chủ yếu thuộc các xã Gia Hưng, Gia Phú, Gia Trung, Gia Tiến,... với giống lúa chủ lực là các giống lúa lai cho năng suất cao, cứng cây phù hợp với đất ngoài đê như Phú ưu 978, Thục hưng 6,.... Đến nay diện tích lúa ngoài đê đã bắt đầu chín vàng, cho thu hoạch, UBND huyện Gia Viễn chỉ đạo các đơn vị vận động bà con nông dân thu hoạch nhanh diện tích lúa ngoài đê đã chín, đảm bảo ăn chắc, theo phương châm "xanh nhà còn hơn già đồng", tránh bão lũ xảy ra bất thường gây thiệt hại. Đến thời điểm này, toàn huyện Gia Viễn đã thu hoạch được trên 200 lúa ngoài đê, năng suất lúa ước đạt 60 tạ/ha.
Rời huyện Gia Viễn, chúng tôi về huyện miền núi Nho Quan, hiện nay chưa vào thời điểm gặt rộ, nhưng không khí lao động sản xuất của bà con nông dân nơi đây đã bắt đầu nhộn nhịp. Bà Nguyễn Thị Vân ở xã Gia Tường cho biết: Gia đình tôi gieo cấy với tổng diện tích 7 sào lúa ngoài đê, do gieo cấy đúng thời vụ, chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh kịp thời, nên vụ đông xuân năm nay gia đình tôi được mùa lúa ngoài đê vơi năng suất ước đạt 2,5 tạ/sào. Để đảm bảo ăn chắc vụ lúa, bà Vân đã huy động tất cả nhân lực của gia đình đi thu hoạch lúa đã chín, hoặc chín tới tận dụng những ngày nắng nóng để phơi lúa.
Đồng chí Trần Văn Dưỡng, Phó phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Nho Quan cho biết: Huyện có tổng diện tích đất gieo cấy trên 7.000 ha, trong đó diện tích lúa ngoài đê và diện tích lúa vùng trũng trong đê cần thu hoạch trước lũ tiểu mãn là trên 1.500 ha.
Năm nay, do chăm sóc đúng kỹ thuật, kịp thời, ít sâu bệnh nên lúa tốt, năng suất bình quân ước đạt 60 tạ/ha. Cũng với phương châm "xanh nhà hơn già đồng" huyện đang tích cực đôn đốc bà con nông dân khẩn trương thu hoạch nhanh những diện tích lúa ngoài đê đã chín. Đến nay, toàn huyện đã thu hoạch khoảng 50 ha diện tích lúa ngoài đê và một phần diện tích lúa vùng trũng trong đê, dự kiến thời điểm thu hoạch rộ từ 25/5 trở đi và xong trước 30/5. Năm nay nhuận 2 tháng Tư có thể tiểu mãn cũng đẩy lùi lại, nhưng huyện Nho Quan không vì thế mà chủ quan, lơ là, trong thời gian tới, huyện tiếp tục chỉ đạo các đơn vị và bà con nông dân tập trung thu hoạch lúa ngoài đê và lúa vùng trũng khi lúa chín từ 80 - 85%. Đồng thời chuẩn bị phương án bơm nước đệm sau mỗi trận mưa; chuẩn bị đầy đủ số lượng máy bơm dã chiến sẵn sàng tiêu úng cho toàn bộ diện tích lúa chưa thu hoạch khi xảy ra mưa lớn gây ngập úng;...
Trong thời gian tới, cùng với việc chỉ đạo bà con nông dân khẩn trương thu hoạch lúa ngoài đê và lúa vùng trũng, đảm bảo kết thúc sớm, an toàn, hiệu quả, huyện Nho Quan, Gia Viễn cũng đang tập trung chỉ đạo các địa phương và bà con nông dân bảo vệ tốt diện tích lúa trong đê và triển khai công tác gieo cấy vụ mùa, phấn đấu hoàn thành vượt kế hoạch diện tích trong khung thời vụ tốt nhất
Bài, ảnh: Hồng Giang