Nhiều bến bãi tự phát, không phép
Ông Trịnh Quốc Lập, Hạt trưởng Hạt Quản lý đê Hoàng Long (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết, hiện có hơn 10 bến bãi sản xuất, kinh doanh tập kết vật liệu xây dựng dọc tuyến sông Hoàng Long qua địa bàn huyện Gia Viễn, gồm: Xã Gia Hưng có 2 bãi tập kết cát, xã Gia Phú có 3 bến bãi, xã Gia Thịnh có bãi đóng tàu, xã Gia Trung 3 bãi (tập kết cát, đá), xã Gia Tiến 1 bãi (tập kết luồng, buôn bán cọc tre); trong đó chỉ có Doanh nghiệp đóng tàu Hải Chung (xã Gia Thắng) đủ điều kiện kinh doanh, số còn lại đều không đủ điều kiện kinh doanh.
Ngoài ra, tại Km3+500 đê tả Hoàng Long địa bàn xã Liên Sơn có một số hộ dân đã tự ý trồng cây lên chân mái đê, đây là đoạn đê khi lũ lên cao xảy ra thẩm lậu. Đặc biệt, tại Km14+300 đê tả Hoàng Long địa bàn xã Gia Trung có hộ gia đình ông Hà Văn Tiện xây trụ lốc cẩu kinh doanh cát trong hành lang bảo vệ đê và hành lang thoát lũ.
Chúng tôi về thôn Đông Khê, xã Gia Trung (Gia Viễn) để mục kích, sở thị tình trạng lấn chiếm dòng chảy như phản ánh. Hiện bờ tả của sông Hoàng Long (Km 14 + 300) đang được hộ ông Hà Văn Tiện xây dựng 2 trụ lốc cẩu để phục vụ mục đích kinh doanh.
Được biết, để tiện cho việc cẩu chuyển vật liệu, hàng hóa trong hoạt động kinh doanh, gần đây hộ kinh doanh này tiếp tục xây dựng thêm một trụ cẩu khác, lấn ra phía ngoài sông nhằm lắp đặt cẩu công suất lớn vươn ra gần giữa dòng chảy.
Bên cạnh bãi tập kết vật liệu xây dựng ngoài đê, một trụ lốc cẩu có diện tích khoảng 15 m2 và có chiều cao trên 2m, từ chân đê ra ngoài dòng chảy gần 40 m vừa được dựng lên, với những bu-lông để đang được chờ lắp hệ thống cẩu mới. So với 2 trụ cẩu khác đã và đang được vận hành, trụ cẩu mới này hộ ông Tiện xây dựng bằng bê tông cốt thép nhô nhiều ra ngoài lòng sông.
Tại trụ sở UBND xã Gia Trung, đồng chí Dư Xuân Tạo, Chủ tịch UBND xã thừa nhận: Dọc tuyến sông qua địa bàn xã có 3 bãi tập kết vật liệu xây dựng và đều sử dụng cẩu công suất lớn để bốc dỡ hàng hóa. Hiện tại vẫn chưa có quy hoạch cụ thể, chưa có căn cứ pháp lý để cho phép hộ kinh doanh xây dựng bến bãi trên khúc sông này.
Tuy nhiên, trong phạm vi cho phép, chính quyền xã chỉ có thể xử phạt hành chính và yêu cầu tháo dỡ đối với công trình vi phạm chứ không được áp dụng các chế tài mạnh hơn.
Kiên quyết xóa bỏ
Vài năm trước đây, chứng kiến những lần xả tràn để nhanh chóng giảm sức công phá của đỉnh lũ tại sông Hoàng Long, nhiều người mới thấy tầm quan trọng của việc mở rộng lưu lượng dòng chảy thoát nước phía hạ lưu.
Cũng vì thế mà các cấp, ngành của tỉnh đã và đang thực hiện Dự án hút bùn, mở rộng lưu lượng dòng chảy và hành lang thoát lũ trên sông Hoàng Long.
Bên phía bờ hữu, nhà thầu vẫn đang nhộn nhịp thực hiện dự án hút bùn đất để nạo sâu, mở rộng, khơi thông dòng chảy trong khi phía bờ tả, các trụ cẩu đã và vừa được xây dựng nhô ra phía ngoài sông cản trở dòng chảy.
Trao đổi với chúng tôi về tình trạng các bến bãi tự phát, được xây dựng "đua ra" dọc sông Hoàng Long, đồng chí Nguyễn Anh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND huyện Gia Viễn cho biết: Trước mắt, chính quyền địa phương đang vận động hộ kinh doanh tự tháo dỡ công trình vi phạm; đề nghị ngành điện thanh lý hợp đồng với hộ kinh doanh, cắt điện sản xuất.
Nếu hộ kinh doanh cố tình chây ỳ, không tháo dỡ công trình vi phạm, UBND huyện sẽ tổ chức cưỡng chế nhằm trả lại mặt bằng ban đầu.
Tới đây, UBND huyện Gia Viễn sẽ phối hợp với ngành chức năng tổ chức kiểm đếm, thanh kiểm tra tất cả các bãi tập kết vật liệu xây dựng dọc tuyến sông qua địa bàn và kiên quyết xử lý những hộ vi phạm.
Mặt khác, nhằm tạo điều kiện cho sản xuất, kinh doanh, UBND huyện Gia Viễn sẽ trình các cấp, các ngành có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch bãi tập kết vật liệu xây dựng dọc tuyến sông.
Mấy ngày sau, chúng tôi trở lại xã Gia Trung, đồng chí Dư Xuân Tạo, Chủ tịch UBND xã cho biết: "Chính quyền xã Gia Trung đã mời hộ ông Hà Văn Tiện lên UBND xã và xuống làm việc trực tiếp tại bãi nêu rõ sai phạm khi mở bãi.
Cụ thể, khu vực đất ngoài bãi bồi đê tả sông Hoàng Long được giao cho gia đình ông Tiện (diện tích đất, mặt nước 10.592 m2) sử dụng làm đất cấy lúa và nuôi trồng thủy sản, tuy nhiên gia đình ông đã tự ý mở bến bãi kinh doanh vật liệu xây dựng. UBND xã Gia Trung đã yêu cầu gia đình ông Tiện phải tháo dỡ toàn bộ công trình và trả lại mặt bằng thoát lũ trước ngày 20-7-2016.
Được biết, trước đó, UBND huyện Gia Viễn đã ban hành Công văn số 418, ngày 12-7-2016, yêu cầu Chủ tịch UBND xã Gia Trung tập trung xử lý, đình chỉ vi phạm và thực hiện quy trình tổ chức giải tỏa hành vi vi phạm hành lang bảo vệ đê, trả lại mặt bằng hiện trạng ban đầu theo thẩm quyền; tiến hành thanh lý hợp đồng thầu khoán đối với các hộ dân.
Công văn số 418 của UBND huyện yêu cầu Chủ tịch UBND các xã Liên Sơn, Gia Trung kiểm tra, giải tỏa ngay các vi phạm lấn chiếm hành lang bảo vệ đê điều, mái đê để trả lại mặt bằng hiện trạng; xử lý vi phạm theo quy định; thanh lý hợp đồng thầu khoán đối với các hộ dân để làm bãi kinh doanh vật liệu (nếu có). Thời gian giải tỏa các vi phạm xong trước ngày 10-7-2016.
Giao Phòng Nông nghiệp và PTNT, Hạt quản lý đê Hoàng Long tăng cường kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện của UBND các xã; thường xuyên báo cáo kết quả xử lý của các xã về UBND huyện. UBND huyện yêu cầu Chủ tịch UBND các xã nêu trên, các đơn vị liên quan thực hiện nghiêm nội dung trên.
Mặc dù UBND huyện Gia Viễn và xã Gia Trung đã có những động thái kiên quyết và thường xuyên kiểm tra việc tháo dỡ công trình trái phép, tuy nhiên theo ghi nhận của phóng viên, đến thời điểm này đã quá thời gian quy định, tại khu vực tập kết vật liệu xây dựng của gia đình ông Hà Văn Tiện, trụ bê tông mới xây dựng vẫn chưa được tháo dỡ.
Bài, ảnh: Nguyễn Minh