Đa dạng hóa các hình thức tiêu thụ nông sản

Sản xuất rải vụ các loại cây ăn quả như na, ổi lê Đài Loan… đang khá thành công và mang lại hiệu quả kinh tế cao ở nhiều vùng trồng. Tuy nhiên, vào những thời điểm nhất định, nhất là chính vụ thu hoạch có những biến cố thị trường khó lường, điển hình là nông sản chín rộ, tồn hàng dẫn đến rớt giá thu mua. Vì vậy, ngoài việc bán lẻ, bán cho mối buôn thì hiện nay nhiều người dân đã chủ động tiêu thụ nông sản bằng cách đưa sản phẩm của mình đến các phiên chợ quảng bá.

Trong gần 1 tháng qua, chị Đoàn Thị Thúy Hằng, chủ nhà vườn Thắng Hằng (thôn 3, xã Phú Long, huyện Nho Quan) đã tham gia 3 phiên chợ quảng bá tại Ninh Bình, Hà Nội. Nhà vườn Thắng Hằng là đơn vị đại diện cho HTX sản xuất na trái vụ, tiêu thụ trái cây an toàn Phú Long tham gia hội chợ với mục đích quảng bá, mở rộng thị trường, kết nối giao thương, hợp tác, liên kết thúc đẩy sản xuất tiêu thụ nông sản. 

Theo chia sẻ của chị Hằng: Trước khi tham gia các hội chợ, chủ yếu gia đình bán hàng tại chỗ, tức là bán lẻ tại nhà và cho mối buôn. Tuy nhiên, theo chị, cách bán hàng này có điểm hạn chế là người trồng không chủ động được đầu ra cho nông sản mà phụ thuộc nhiều vào thương lái. Đối với sản phẩm na Phú Long đã có tiếng ở thị trường trong tỉnh nhưng ở ngoài tỉnh khi nhắc đến na thì hầu hết khách hàng chỉ biết đến na Chi Lăng (Lạng Sơn); na đài, na thái Sơn La. 

Với mong muốn xây dựng lòng tin cũng như phát triển thương hiệu na Phú Long, ngoài việc có giấy tờ chứng nhận sản phẩm OCOP 4 sao, chứng nhận VietGap, nhà vườn đã có mã QR code truy xuất nguồn gốc na, trang bị mẫu mã đẹp là túi giấy, có in địa chỉ, cách thức liên hệ trên bao bì. 

"Nhiều người ngoài tỉnh bất ngờ khi Ninh Bình cũng có vùng trồng na và hoài nghi về chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, với bất cứ khách hàng nào đến gian hàng tôi cũng mời ăn thử và đảm bảo 1 đổi 1 nếu na có vấn đề về chất lượng. Sau đó khách hàng phản hồi rất tốt, khách cho rằng mẫu mã na có thể không đẹp bằng một số loại ở nơi khác nhưng được đánh giá là ngọt đậm và thơm ngon hơn. Sau các phiên chợ đã có nhiều khách lẻ giữ số điện thoại và quay lại mua hàng; đồng thời các cửa hàng nông sản sạch trực tiếp muốn tiêu thụ nông sản của HTX. Đó là thành công lớn nhất của tôi trong những phiên hội chợ", chị Hằng cho biết.

Cùng với cách quảng bá, chào hàng trực tiếp; ngày nay trước sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và xu hướng mua hàng online, nhiều cá nhân đã linh hoạt sử dụng các nền tảng mạng xã hội để bán nông sản; chế biến nông sản từ hàng tiêu dùng nhanh sang thực phẩm có thời gian sử dụng lâu để đưa mặt hàng lên sàn TMĐT. 

Xây dựng thương hiệu bánh dứa Hỷ Lạc được làm từ 100% dứa tươi của vùng đất Đồng Giao - Tam Điệp, anh Trần Ngọc Dũng - đại diện thương hiệu cho biết: Đơn vị đã vận dụng nhiều kênh để tiêu thụ bánh, trong đó nền tảng mạng xã hội và các sàn TMĐT là kênh mua bán phổ biến. 

Theo anh Dũng, ban đầu bánh được chào bán tại các cửa hàng, khu trưng bày, phân phối qua cộng tác viên. Về sau, đơn vị đã thực hiện các chiến lược marketing trên phạm vi rộng nhằm tăng độ "phủ sóng" của sản phẩm trên các kênh, phát triển tệp khách hàng tiềm năng qua nền tảng mạng xã hội và sàn TMĐT; từ đó tối ưu ngân sách đầu tư, tăng lượt chuyển đổi chốt đơn thành công cũng như phát triển hệ thống nhà phân phối, đại lý mà không nhất thiết phải mở thêm chi nhánh. Nhờ vậy, mỗi tháng cơ sở xuất xưởng từ 5.000 - 7.000 bánh, thu mua trên 60 tấn dứa tươi mỗi năm.

Anh Dũng chia sẻ: "Việc cơ sở thu mua rồi chế biến, bán hàng đa kênh sẽ thuận lợi hơn so với nông dân bán qua thương lái, chợ đầu mối truyền thống, giá cả cũng ổn định hơn, dứa thu hoạch kịp thời giữ được độ tươi ngon. Trên vỏ hộp bánh có in mã QR code giúp khách hàng chỉ cần một thao tác quét mã đơn giản là có thể mua hàng online. Tuy nhiên, tiêu thụ nông sản qua hình thức này yêu cầu mình phải tự làm thêm các khâu tuyển chọn, đóng gói, giao hàng, chăm sóc khách hàng. Cùng với đó, chất lượng sản phẩm cũng phải được đảm bảo gần như tuyệt đối để đảm bảo uy tín".

Dù đang có những chuyển biến tích cực, tuy nhiên, thực tế việc đưa nền tảng số, phát triển chuỗi giá trị của các HTX nông nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh, nông dân vẫn còn sơ khai. Việc chậm tiếp cận, thay đổi phương thức kinh doanh mới đang là rào cản trong việc mở rộng thị trường tiêu thụ nông sản hiện nay. 

Nguyên nhân do đa số nông dân đều là người lớn tuổi, trình độ tiếp cận thị trường chậm, ứng dụng khoa học công nghệ còn kém, chủ yếu dựa vào kinh nghiệm trong sản xuất. 

Bên cạnh đó, việc nắm bắt thông tin thị trường, công tác kết nối giao thương, đáp ứng yêu cầu tiêu chí nông sản với các siêu thị, doanh nghiệp xuất nhập khẩu hạn chế, chưa thường xuyên; trong khi đầu tư sản xuất công nghệ cao đòi hỏi nguồn kinh phí lớn. 

Chính vì vậy, việc tham gia vào các HTX; chương trình OCOP là giải pháp giúp nông sản địa phương xây dựng thương hiệu, tăng khả năng kết nối, đồng thời thụ hưởng các chính sách hỗ trợ, đãi ngộ liên quan.

Phát triển các sản phẩm chủ lực dựa vào thế mạnh vùng cùng với đẩy mạnh quảng bá là hướng đi mà nhiều nông dân Ninh Bình đã và đang triển khai nhằm đưa nông sản tiêu thụ dễ dàng, hiệu quả hơn, không chỉ mang lại doanh thu, lợi nhuận cao cho nông dân mà còn là hướng phát triển nông nghiệp bền vững trong tương lai. 

Bài, ảnh: Lan Anh