Chuyển biến tích cực trong quản lý chất lượng các công trình xây dựng

Những năm đầu tái lập tỉnh, vốn đầu tư vào Ninh Bình rất nhỏ bé, chủ yếu tập trung nâng cấp tu bổ đê điều và một số hồ đập phục vụ sản xuất nông nghiệp. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền, kết cấu hạ tầng của tỉnh tiếp tục được quy hoạch, đầu tư, phát triển: hạ tầng giao thông ngày một hoàn thiện, đảm bảo kết nối vùng và liên vùng, kết nối các khu, điểm du lịch, khu, cụm công nghiệp; hạ tầng thủy lợi được đầu tư phục vụ sản xuất và phòng chống thiên tai, biến đổi khí hậu; 

Hạ tầng đô thị được quan tâm đầu tư, cơ sở hạ tầng ngày một khang trang, sạch đẹp, thu hút các dự án đầu tư xây dựng đô thị mới; hạ tầng giáo dục, y tế, văn hóa thể thao được tăng cường đáp ứng tốt hơn nhu cầu ngày càng cao của nhân dân... qua đó, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, phát triển văn hóa - xã hội; giảm nghèo bền vững và nâng cao đời sống nhân dân, phòng chống và giảm nhẹ thiên tai; bảo đảm quốc phòng, an ninh. 

Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy công tác quản lý chất lượng công trình xây dựng chưa thực sự được chú trọng; đơn vị có hoạt động tư vấn thiết kế trên địa bàn tỉnh nhiều nhưng chất lượng chưa cao; một số khâu trong quy trình triển khai dự án vẫn chưa chặt chẽ, chất lượng công trình sau khi đưa vào sử dụng còn có bất cập. 

Để kịp thời chấn chỉnh lại các hoạt động xây dựng trên địa bàn nhằm nâng cao chất lượng các công trình xây dựng, những năm gần đây Sở Xây dựng đã kịp thời cập nhật các thay đổi về chính sách pháp luật, tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các văn bản quy phạm pháp luật và chủ động ban hành Văn bản hướng dẫn các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh về những thay đổi của Luật Xây dựng; thẩm quyền, quy trình, thủ tục thực hiện các bước đầu tư xây dựng dự án; chấn chỉnh hoạt động tư vấn, hạn chế lãng phí trong đầu tư công, công tác quản lý Nhà nước ở giai đoạn chuẩn bị đầu tư.

Bên cạnh đó, Sở Xây dựng đã chủ động phối, kết hợp với các địa phương thường xuyên thanh, kiểm tra năng lực các nhà thầu tư vấn lập dự án, thiết kế, dự toán... qua đó đã lựa chọn được các đơn vị đủ năng lực, con người, máy móc thiết bị theo quy định để thực hiện các dự án đầu tư công. 

Chất lượng công trình cũng được nâng cao, đặc biệt là chất lượng thiết kế kiến trúc công trình - các đồ án thiết kế công trình ảnh hưởng đến cộng đồng như trường học, nhà văn hóa, quảng trường… được nghiên cứu kỹ lưỡng, có tính sáng tạo, đẹp, tạo điểm nhấn. Chuyển biến rõ nét nhất trong công tác quản lý chất lượng công trình xây dựng có vốn đầu tư công phải kể đến việc đơn vị chủ đầu tư dự án phải tổ chức thi tuyển kiến trúc công trình nhằm mục đích đem lại sự cạnh tranh cao giữa các đơn vị tư vấn trong tỉnh với các đơn vị tư vấn ngoài tỉnh để có sản phẩm, công trình đẹp, nâng tầm và thúc đẩy về chất lượng cho các đơn vị tư vấn trong tỉnh. 

Điển hình như công trình xây dựng Nhà văn hóa trung tâm tỉnh Ninh Bình là dự án đầu tiên trong tỉnh thực hiện thi tuyển kiến trúc và đã nhận được nhiều phương án kiến trúc, trên cơ sở đó đã lựa chọn được phương án kiến trúc phù hợp nhất, đảm bảo nhiều yếu tố. 

Ngoài kiến trúc hiện đại, thời gian tuổi thọ công trình đạt từ 50-100 năm, công trình còn mang đậm sắc thái văn hóa đặc trưng của tỉnh Ninh Bình. Đồng thời, tạo không gian riêng cho các hoạt động cộng đồng, khuyến khích bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa nghệ thuật truyền thống của địa phương; góp phần nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho nhân dân. 

Đối với công tác quản lý chất lượng công trình giai đoạn thi công, các sở chuyên ngành khi thực hiện thẩm quyền kiểm tra công tác nghiệm thu hoàn thành công trình đều mời phòng chuyên môn về xây dựng địa phương nhằm nâng cao tính phối hợp chuyên môn giữa cơ quan cấp tỉnh và cấp địa phương trong công tác quản lý. 

Công tác quản lý về an toàn trong thi công, an toàn phòng, chống dịch năm 2020 và 2021 được chủ động lồng ghép vào công tác kiểm tra nghiệm thu thường xuyên và trực tiếp trên công trường; chấn chỉnh kịp thời những trường hợp chủ đầu tư và nhà thầu thi công chưa tuân thủ. 

Ngoài ra, bắt đầu từ năm 2021, sau khi hệ thống văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ, Bộ Xây dựng đã được ban hành đầy đủ, Sở Xây dựng đã thực hiện chức năng giám sát về quản lý Nhà nước đối với phòng chuyên môn về xây dựng các huyện, thành phố; kiểm tra công tác kiểm tra nghiệm thu công trình trong thực hiện thẩm quyền và trách nhiệm được phân cấp; thường xuyên tổ chức các lớp phổ biến, tập huấn quy định mới đến tận các cơ quan Nhà nước cấp địa phương và các chủ thể tham gia hoạt động xây dựng, không để khoảng trống pháp lý. 

Trong năm, Sở Xây dựng cũng đã tổ chức các đoàn kiểm tra công tác thẩm định, nghiệm thu của 2 địa phương là huyện Yên Khánh và thành phố Tam Điệp. Kết quả kiểm tra đã góp phần nêu lên hiện trạng quản lý cũng như những tồn tại cần khắc phục để địa phương kịp thời chấn chỉnh, hoàn thiện. 

Những năm tiếp theo, ngành Xây dựng tiếp tục nâng cao chất lượng công tác quản lý Nhà nước về xây dựng trên tất cả các lĩnh vực. Hoàn thành các quy hoạch trọng tâm, đồng thời tăng cường công tác quản lý xây dựng theo quy hoạch. Chấn chỉnh hoạt động của các đơn vị tư vấn thiết kế, kiểm tra năng lực hoạt động của các tổ chức đã được cấp chứng chỉ, loại bỏ những đơn vị yếu, kém không đáp ứng được yêu cầu về con người cũng như chất lượng sản phẩm tư vấn, chất lượng công trình.

Sở cũng sẽ hướng dẫn các địa phương trong khâu lập chủ trương đầu tư, quản lý chất lượng công tác lựa chọn nhà thầu đảm bảo đúng pháp luật. Siết chặt quản lý chất lượng công trình xây dựng, an toàn lao động trong xây dựng và quản lý dịch vụ công; xử lý nghiêm các công trình không chấp hành các quy định và cương quyết không chấp nhận nghiệm thu đối với các công trình còn tồn tại, hạn chế. 

Thường xuyên và chủ động phối hợp với các sở chuyên ngành tổ chức tập huấn kiến thức pháp luật về xây dựng, tập huấn về chuyên môn quản lý cho cán bộ xây dựng cấp xã, phường, thị trấn; kịp thời cập nhật thông tin đáp ứng yêu cầu ngày càng cao về chất lượng, thẩm mỹ các công trình xây dựng trong tình hình mới. 

Nguyễn Thơm - Trường Giang