Các kỳ đại hội của Đảng và những dấu ấn lịch sử - Đại hội lần thứ XIII: Dấu mốc quan trọng trong quá trình phát triển của Đảng, đất nước và dân tộc

Diễn ra từ ngày 25-1 đến 1-2-2021, Đại hội XIII của Đảng có số lượng đại biểu đông nhất qua 13 kỳ đại hội Đảng toàn quốc. Đại hội xác định “mục tiêu kép 100 năm”: Hướng tới kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng và 100 năm thành lập Nước, để lại những dấu ấn quan trọng trong quá trình phát triển của Đảng, đất nước.

Xác định hai mục tiêu 100 năm

Với chủ đề: “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; khơi dậy khát vọng phát triển đất nước, phát huy ý chí, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại; tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa”, và phương châm chỉ đạo: “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Sáng tạo - Phát triển”, Đại hội XIII thể hiện đầy đủ, toàn diện, sâu sắc nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta trong thời kỳ phát triển mới của đất nước.

Với phương pháp khách quan, toàn diện, lịch sử, cụ thể; tư duy khoa học, biện chứng; trên tinh thần nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, Đại hội đánh giá tổng quát tình hình đất nước qua 35 năm đổi mới, khẳng định: “Đất nước đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, phát triển mạnh mẽ, toàn diện so với những năm trước đổi mới. Quy mô, trình độ nền kinh tế được nâng lên. Đời sống nhân dân cả về vật chất, tinh thần được cải thiện rõ rệt. Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”.

Đặc biệt, Đại hội XIII đã bổ sung, nhấn mạnh một đánh giá mới, rất quan trọng về đất nước sau 35 năm đổi mới: “Đất nước chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”. Đây là đánh giá mới nhất và lần đầu tiên được đưa vào Văn kiện Đại hội; nhận định, đánh giá đã được kiểm nghiệm, chứng minh qua thực tiễn phát triển, thành tựu vượt bậc của đất nước sau hơn ba thập kỷ đổi mới. 

Đó là niềm tự hào, là động lực và nguồn lực quan trọng để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta vượt qua mọi khó khăn, thách thức, đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững. Đại hội đã xác định mục tiêu đến năm 2025, nước ta là nước đang phát triển có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp; đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập Nước, trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Đại hội XIII của Đảng đã thông qua những quyết sách lớn mang tầm chiến lược, xác định mục tiêu phát triển đất nước không chỉ cho nhiệm kỳ, mà tầm nhìn đến năm 2030 và năm 2045 với nhiều điểm mới; thể hiện bản lĩnh chính trị, tư duy đổi mới và trách nhiệm chính trị của Đảng cầm quyền trước sứ mệnh lịch sử của Tổ quốc, đất nước và dân tộc trong thế kỷ XXI.

Những dấu ấn nổi bật

Một là, về số lượng đại biểu: Đại hội XIII của Đảng có số lượng đại biểu đông nhất qua 13 kỳ đại hội Đảng toàn quốc. Về dự Đại hội có 1.587 đại biểu chính thức, thay mặt cho hơn 5,1 triệu đảng viên trong toàn Đảng, gồm 191 đại biểu đương nhiên, 1.381 đại biểu được bầu từ 67 đảng bộ trực thuộc Trung ương và 15 đại biểu công tác ở ngoài nước được chỉ định, tăng 77 đại biểu so với Đại hội XII. Có gần 600 phóng viên báo chí trong nước và quốc tế theo dõi và đưa tin về Đại hội.

Hai là, chất lượng và trình độ các mặt của đại biểu dự Đại hội rất cao: Trong số 1.587 đại biểu, hầu hết là cấp ủy viên các cấp, trong đó có 191 Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, 1.295 cấp ủy viên cấp tỉnh và tương đương; 876 đại biểu đã được tặng thưởng Huân chương các loại; 412 đại biểu đã nhận Huy hiệu 30, 40, 45, 50 năm tuổi Đảng; 3 đại biểu là Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; 95 đại biểu là bộ trưởng, thứ trưởng và tương đương; 87 đại biểu là đại biểu Quốc hội đương nhiệm. Có 1.579 đại biểu có trình độ cử nhân và cao cấp lý luận chính trị; 1.067 đại biểu có trình độ thạc sĩ, tiến sĩ; 71 đại biểu là giáo sư, phó giáo sư; 13 đại biểu là nhà giáo ưu tú; 15 đại biểu là thầy thuốc nhân dân, thầy thuốc ưu tú.  

Ba là, số lượng các văn kiện được Đại hội thảo luận và thông qua: So với Đại hội XII, số lượng các văn kiện được Đại hội thảo luận và thông qua nhiều hơn, phạm vi rộng hơn, nội dung phong phú, toàn diện, sâu sắc hơn. Đặc biệt, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII có Báo cáo tổng kết công tác xây dựng Đảng trong nhiệm kỳ Đại hội XII và khẳng định: “Kết quả của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng các nhiệm kỳ qua và nhiệm kỳ Đại hội XII đã góp phần quan trọng làm cho Đảng ta đoàn kết, thống nhất hơn; trong sạch, vững mạnh hơn; niềm tin của nhân dân đối với Đảng được củng cố, tăng cường hơn”.

Đây là cơ sở để Đảng ta tiếp tục đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng trong nhiệm kỳ tới.

Bốn là, công tác chuẩn bị nhân sự được đặc biệt coi trọng về chất lượng, chỉ đạo chặt chẽ, nghiêm túc và tiến hành kỹ lưỡng, bài bản, khoa học theo quy trình 5 bước, bảo đảm dân chủ, khách quan, công khai, minh bạch, vì lợi ích của quốc gia - dân tộc: Công tác nhân sự được tiến hành theo trình tự: Chuẩn bị nhân sự Trung ương trước, nhân sự Bộ Chính trị, Ban Bí thư sau và cuối cùng là nhân sự các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước; chuẩn bị nhân sự tái cử trước, nhân sự tham gia lần đầu sau và cuối cùng mới xem xét các trường hợp “đặc biệt”.

Những trường hợp “đặc biệt” được Bộ Chính trị xem xét, cân nhắc kỹ lưỡng nhiều mặt theo quy trình dân chủ, chặt chẽ trước khi trình Trung ương xem xét, quyết định giới thiệu với Đại hội và Hội nghị lần thứ Nhất, Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII.

Kết quả: Đại hội đã bầu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII gồm 200 đồng chí, trong đó có 180 Ủy viên chính thức, 20 Ủy viên dự khuyết.

Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII đã họp Hội nghị lần thứ nhất, bầu Bộ Chính trị gồm 18 đồng chí. Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII có 60% tái cử, 40% mới tham gia lần đầu; 19 đồng chí nữ, chiếm 9,5%; 100% có trình độ cử nhân, cao cấp lý luận chính trị và 100% có trình độ từ đại học trở lên.

Ban Chấp hành Trung ương có 3 đội tuổi, trong đó gần 30% từ 50 tuổi trở xuống; 63% từ 51 đến 60 tuổi và 8% trên 60 tuổi. Đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư khóa XII tiếp tục được bầu giữ chức Tổng Bí thư khóa XIII với số phiếu tập trung rất cao.

Năm là, nâng cao vị thế, uy tín quốc tế của Đảng: Cả trước, trong và sau Đại hội XIII, Đảng ta đã nhận được gần 400 điện, thư chúc mừng của các tổ chức, cá nhân và bạn bè quốc tế, nhiều nhất trong 13 kỳ đại hội Đảng toàn quốc (Đại hội XII, Đảng ta nhận được 253 điện, thư chúc mừng).

Điều đó thể hiện tình cảm tốt đẹp, tình đoàn kết hữu nghị và sự hợp tác, ủng hộ to lớn của nhân dân thế giới đối với nhân dân Việt Nam, đồng thời khẳng định vai trò, vị thế, uy tín ngày càng cao của Đảng, Nhà nước và đất nước ta trên trường quốc tế.

Trong buổi họp báo ngay sau phiên bế mạc Đại hội vào trưa ngày 1-2-2021, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Đại hội XIII của Đảng thành công rất tốt đẹp. Nhưng quan trọng hơn, sắp tới đưa nghị quyết đại hội vào cuộc sống thế nào”. Tổng Bí thư chỉ rõ: “Phải thể chế hóa, phải chỉ đạo quyết liệt từ trên xuống dưới, phải ra của cải vật chất. Nước phải giàu, dân phải mạnh, đời sống của nhân dân sung sướng hơn, thế mới gọi là thành công”.

Những quyết sách mới của Đại hội được người dân mong chờ, được cụ thể hóa thành các chương trình, kế hoạch cụ thể và đi vào đời sống, mang lại lợi ích cho đất nước và hạnh phúc thật sự cho nhân dân - Đó là tiêu chí, thước đo thành công rất tốt đẹp của Đại hội XIII của Đảng.

Đại tá, PGS, TS NGUYỄN VĂN SÁU, Phó viện trưởng Viện Lịch sử quân sự

QĐND