Những năm gần đây, bánh Trung thu tự làm hay còn gọi là bánh trung thu "handmade" đang phát triển rầm rộ. Nhiều người tiêu dùng với tư tưởng thích đồ độc, mua ở chỗ thân quen tin cậy và thích các vị bánh truyền thống đã quay trở lại với bánh handmade. Dạo quanh các trang thương mại điện tử, facebook, zalo tràn ngập các bài quảng cáo hấp dẫn "bánh do nhà tự làm với nguyên liệu cao cấp, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, không có chất bảo quản, hương vị truyền thống...".
Chủ tiệm bánh Trung thu handmade trên đường Nguyễn Văn Cừ, thành phố Ninh Bình cho biết: Bánh Trung thu handmade cũng đa dạng mẫu mã và chủng loại, từ những hương vị truyền thống như đậu xanh, đậu đỏ, thập cẩm, trà xanh, khoai môn đến các vị hiện đại như caramel dừa nướng, cafe ruhm nho, tiramisu... Tuy là bánh handmade nhưng nguyên liệu, cách làm quyết định không ít tới giá bán của bánh Trung thu. Nguyên liệu làm bánh có loại cao cấp, loại trung bình, loại giá rẻ.
Nếu làm handmade theo kiểu mua các loại nhân đã sên sẵn, chỉ việc nhào bột, đóng bánh vào khuôn, sẽ có giá rẻ hơn. Còn những người tự làm tất cả mọi công đoạn, từ sên nhân, nấu đường, tạo hình bánh… đòi hỏi nhiều thời gian, công sức, nên tất nhiên bánh sẽ có giá bán cao hơn…"
Ngoài những cơ sở làm bánh lâu năm thì rất nhiều người cũng ăn theo bán bánh Trung thu handmade trên facebook, zalo. Chị T, chủ nhân của một facebook bán bánh Trung thu handmade cho biết: Bánh chị đi lấy của một người quen được triết khấu phần trăm. Thấy bánh cũng ngon, rẻ nên giới thiệu cho người thân, bạn bè mua ủng hộ chứ không phải do mình tự làm. Bánh tuy sản xuất thủ công nhưng cũng có bao bì, nhãn mác in ấn rất đẹp, bắt mắt nên hiện nay có rất nhiều người lựa chọn.
Mặc dù không có bất cứ một cơ quan, tổ chức nào đảm bảo về chất lượng của bánh Trung thu tự làm mà chủ yếu là được đảm bảo bằng niềm tin của người mua và người bán nhưng nhiều người tiêu dùng cho biết, họ thích mua bánh Trung thu "hand Made" hơn.
Chị Nguyễn Thị Thơm (thành phố Ninh Bình) cho biết: Mấy năm gần đây, tôi đều mua bánh Trung thu handmade ở một nhà người quen. Tôi cảm thấy an tâm vì nhà người ta làm thì sẽ không cho phẩm màu, không có chất bảo quản nên chắc chắn là không lo về vấn đề hóa chất.
Tuy nhiên, đây lại là một quan điểm hoàn toàn sai lầm của nhiều người tiêu dùng. Trên thực tế, theo nhận định các cơ quan chuyên môn thì các cơ sở làm bánh Trung thu đều không có bất kỳ loại chứng từ gì để chứng minh về nguồn gốc nguyên liệu thực phẩm, an toàn trong chế biến thực phẩm mà chỉ là cam kết bằng "miệng" của người bán, do đó không thể yên tâm về chất lượng, độ an toàn của các sản phẩm này.
Thực hiện chỉ đạo của Tổng Cục Quản lý thị trường, Cục Quản lý thị trường tỉnh đã chỉ đạo các Đội Quản lý thị trường tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường bánh Trung thu, đặc biệt, tập trung kiểm tra các cơ sở sản xuất bánh Trung thu theo phương thức cổ truyền, bánh Trung thu tự làm trên địa bàn kiểm tra nghiêm nguồn gốc xuất xứ các nguyên liệu, vệ sinh an toàn thực phẩm, mẫu mã bao bì.
Để bảo vệ sức khỏe cho người tiêu dùng, ngăn chặn kịp thời nguồn hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc trôi nổi trên địa bàn, trong thời gian vừa qua, các ngành liên quan phối hợp với các địa phương trong tỉnh cũng đồng loạt ra quân kiểm tra công tác vệ sinh an toàn thực phẩm nói chung tại các cơ sở kinh doanh thực phẩm, đặc biệt là các cơ sở sản xuất, kinh doanh bánh Trung thu.
Đại diện lãnh đạo thành phố Ninh Bình cho biết: Để đảm bảo ATTP trong dịp Tết Trung thu năm nay, thành phố đã tổ chức in ấn, cấp phát 17 băng zôn, 20 băng, đĩa CD, 700 tờ rơi để tuyên truyền tại trụ sở UBND 14 phường, xã, trên các trục đường chính và trong khu dân cư. Tiến hành kiểm tra một số cơ sở kinh doanh hàng thực phẩm bao gói sẵn, cơ sở sản xuất bánh Trung thu trên địa bàn phường, xã. Trong quá trình kiểm tra chưa phát hiện sản phẩm kém chất lượng, hàng giả, hàng hết hạn sử dụng...
Được biết, đối với các sản phẩm bánh Trung thu không rõ xuất xứ, nhãn mác khi bị cơ quan chức năng kiểm tra, phát hiện có thể bị phạt lên đến 60 triệu đồng theo quy định tại Nghị định 119/2017/NĐ-CP tùy theo mức độ giá trị hàng hóa. Như vậy, với các sản phẩm bánh Trung thu "handmade", nếu không có nhãn mác rõ ràng, chưa được đăng ký với cơ quan quản lý cũng sẽ bị phạt theo Nghị định nói trên.
Chính vì vậy, Cục Quản lý thị trường cũng khuyến cáo người dân dịp Trung thu, người tiêu dùng chỉ nên lựa chọn các sản phẩm rõ nguồn gốc, xuất xứ, thời hạn sử dụng rõ ràng để tránh nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm.
Bài, ảnh: Bảo Yến