Vừa thu hoạch xong 5 sào lạc giống, anh Vũ Văn Vinh ở thôn Đông Thôn phấn khởi khoe với chúng tôi: Giống lạc mới L19 năm nay HTX đưa vào năng suất rất cao, mặc dù trồng ở vụ đông nhưng năng suất đạt khoảng 3 tạ/sào. Với giá bán 22 nghìn đồng/kg lạc tươi, sau khi trừ chi phí, anh Vinh thu lời ngót 3 triệu đồng/sào. Bà Nguyễn Thị Hòa, một nông dân cho biết thêm: Từ nhiều năm nay, gia đình tôi đều coi sản xuất vụ đông là vụ sản xuất chính và đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn cấy hai vụ lúa. Năm nay, gia đình tôi trồng 6 sào ngô giống. Nhờ thời tiết thuận lợi, không có mưa to, gió lớn, ngô cho năng suất khá, khoảng 2,5-3 tạ/sào, cùng với đó sản phẩm được Công ty bao tiêu toàn bộ. Ước tính gia đình tôi thu hoạch từ cây ngô giống được gần 20 triệu đồng sau khi trừ chi phí.
Trao đổi với ông Đào Xuân ái, Phó Chủ tịch UBND xã Yên Thái được biết: Vụ đông năm nay, toàn xã gieo trồng 273 ha. Trong đó diện tích trồng trên đất màu là 40,4 ha, diện tích trồng trên đất lúa màu là 48,5 ha, còn lại là diện tích trồng trên đất hai lúa. Bên cạnh các cây trồng truyền thống như ngô, đậu tương, khoai lang, khoai tây…, xã đã khuyến khích nhân dân đưa vào trồng mới và mở rộng diện tích một số cây trồng hàng hóa có giá trị kinh tế cao như ngô giống, lạc giống. Để người dân yên tâm sản xuất, xã đã giao cho các HTX trực tiếp đấu mối với các công ty để chủ động đầu ra, bao tiêu sản phẩm cho bà con nông dân. Cụ thể vụ này, các HTX đã ký hợp đồng với Công ty Giống cây trồng Miền Nam sản xuất 27 ha ngô giống, Trung tâm nghiên cứu và phát triển đậu đỗ sản xuất 24,5 ha lạc giống. Đến thời điểm, này bà con nông dân đang bắt đầu thu hoạch ngô giống, lạc giống. Toàn xã ước tính thu hoạch ngô giống, lạc giống được 420 tấn, giá trị kinh tế khoảng hơn 6 tỷ đồng.
Còn ở xã Mai Sơn, sản xuất vụ đông trên đất 2 lúa đã trở thành tập quán của nông dân, do đem lại nguồn thu nhập gấp nhiều lần so với cây lúa. Vụ đông năm nay, toàn xã trồng thử nghiệm 3 ha dưa chuột bao tử. Hiện nay, dưa bán tại ruộng được khoảng 7-8 nghìn đồng/kg. Như vậy, một sào thu hoạch được khoảng 1 tấn quả, doanh thu 8 triệu đồng; trừ chi phí vật tư, giống, công làm giàn mỗi sào được 4 triệu đồng. Vụ này, nhiều hộ thu hàng chục triệu đồng từ cây dưa chuột bao tử.
Vài năm trở lại đây, tại các xã như Yên Phong, Yên Từ, Yên Hòa, cây ngô nếp "lên ngôi" trong phát triển vụ đông trên đất 2 lúa. Theo tính toán, tổng đầu tư cho 1 sào ngô nếp là 1 triệu đồng, sau khi trồng khoảng 70 ngày, mô hình thu được 1.700 bắp tươi, với giá bán bình quân 2.500 đồng/bắp, trừ chi phí lãi hơn 3 triệu đồng/sào.Ông Đào Duy Tân, HTX Trinh Nữ, xã Yên Hòa đã có kinh nghiệm nhiều năm trồng ngô nếp cho biết: "Vụ đông này, gia đình tôi trồng 1,5 sào ngô nếp Thái, tổng số tiền thu được là 6triệu đồng. Thực tế cho thấy, cây ngô nếp sinh trưởng, phát triển tốt, ít sâu bệnh, không tốn nhiều công chăm sóc, sản phẩm dễ tiêu thụ. Ngoài sản phẩm chính là bắp tươi để bán thì thân và lá ngô nếp còn có thể tận dụng làm thức ăn cho gia súc.
Theo lãnh đạo phòng Nông nghiệp & PTNT huyện Yên Mô, vụ đông này, mặc dù gặp nhiều khó khăn về thời tiết, thời vụ, nhưng với kinh nghiệm chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền trong huyện trong sản xuất vụ đông và sự nỗ lực của người nông dân nên bước đầu đã đạt được những kết quả khá toàn diện. Tổng diện tích cây vụ đông đạt 2.394 ha, trong đó diện tích cây vụ đông trên đất 2 lúa trên 1.000 ha. Các cây trồng được gieo trồng đúng thời vụ, cây sinh trưởng, phát triển tốt, khả năng cho năng suất khá. Nét nổi bật của vụ đông 2013-2014 là cơ cấu cây trồng tiếp tục được chuyển dịch tích cực theo hướng mở rộng diện tích cây có giá trị kinh tế cao, dễ tiêu thụ sản phẩm và sản xuất hàng hóa theo nhu cầu thị trường. Tại nhiều địa phương trong huyện đã hình thành các vùng sản xuất cây vụ đông hàng hóa, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người nông dân. Điển hình như các cánh đồng trồng ngô ngọt tại HTX Liên Dương, Tam Dương, xã Khánh Dương hay HTX Khương Dụ, xã Yên Phong, cho năng suất bình quân khoảng 5 tạ/sào, thu lãi 2 triệu đồng/sào. Diện tích cây bí xanh năm nay cũng tăng đáng kể vì đây là cây trồng cho năng suất, hiệu quả kinh tế khá cao, năng suất ước đạt 184,5 tạ/ha, bình quân giá trị thu nhập trên 1 ha canh tác đạt 116,8 triệu đồng. Đến nay diện tích trồng bí xanh toàn huyện đã lên tới 25,5 ha, tập trung ở các xã Yên Lâm, Yên Thắng, Mai Sơn, Khánh Dương, Yên Hưng. Cây đậu tương rau được xã Yên Mạc ưu tiên mở rộng diện tích lên 10 ha trong vụ đông này. Được biết, trong những vụ trồng thử nghiệm trước, cây đậu tương rau đều cho năng suất cao, năng suất ước đạt 10 tấn tươi/ha, với giá bán rẻ nhất là 5-6 nghìn đồng/kg, nông dân thu về 50 triệu đồng/ha chỉ trong thời gian 3 tháng. Quá trình canh tác cũng rất đơn giản, có thể trồng được cả 3 vụ trong năm nên cây đậu tương rau được đánh giá là cây trồng mới cho hiệu quả cao cần được nhân rộng.
Cùng với việc chỉ đạo theo dõi chặt chẽ tình hình sâu bệnh cuối vụ đối với cây đông muộn, huyện Yên Mô đang yêu cầu các HTX đôn đốc các hộ nông dân khẩn trương thu hoạch nhanh gọn diện tích cây đông khi tới kỳ thu hoạch; chuẩn bị tốt các điều kiện phục vụ sản xuất vụ đông xuân 2014.
Hà Phương