Những "con đường của nông thôn mới"
Về thăm xã Yên Phong, đi trên con đường bê tông liên thôn rộng rãi vừa mới hoàn thành, chúng tôi bắt gặp những khuôn mặt rạng ngời, ánh lên niềm vui, niềm tự hào trước thành quả lao động của cả cộng đồng nơi đây. Bác Vũ Thanh Chúc, Bí thư Chi bộ thôn Trung Trại giới thiệu với chúng tôi về "con đường nông thôn mới" được hoàn thành theo phương châm "Nhà nước và nhân dân cùng làm". Bác cho biết, trước đây các tuyến đường của thôn dài tới trên 2 km nhưng chiều rộng phần lớn chỉ có từ 2 đến 2,5 m, vì vậy với sự phát triển của đời sống sản xuất, những con đường ngày càng trở nên chật hẹp, quá tải. Hưởng ứng phong trào "Chung tay xây dựng nông thôn mới" do huyện, xã phát động, Ban chi ủy đã họp bàn và xây dựng kế hoạch vận động nhân dân góp công, góp của, tự nguyện hiến đất để mở rộng tuyến đường. Thực hiện QCDC ở cơ sở, thôn tổ chức họp dân, tiến hành công khai mọi việc từ chủ trương của chi bộ đến quy hoạch các tuyến đường, thời gian tiến hành, mức đóng góp của từng hộ để người dân trong thôn bàn bạc, tham gia đóng góp ý kiến tạo sự đồng thuận. Chi ủy, chính quyền thôn đã thành lập Ban giám sát cộng đồng để giám sát quá trình thi công, đặc biệt là kiểm tra, giám sát việc thu tiền đóng góp, tiếp nhận xi măng hỗ trợ, mua vật liệu, thuê nhân công. Ngoài ra, để đảm bảo dân chủ, tại các ngõ xóm, người dân đều bầu ra Ban xây dựng và Ban giám sát đứng ra thi công theo phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra". Nhờ đó, đã tạo thành một phong trào rộng lớn thu hút được toàn thể nhân dân trong thôn chung tay xây dựng đường giao thông. Mặc dù là thôn thuần nông nhưng bình quân mỗi khẩu đã tự nguyện đóng góp tới 600 nghìn đồng, nhiều hộ còn tự nguyện hiến đất ở, phá dỡ công trình xây dựng, chặt bỏ cây cối… mở rộng và làm mới trên 2 km đường giao thông. Theo đồng chí Chu Văn Lai, Chủ tịch ủy ban MTTQ xã Yên Phong, QCDC ở cơ sở thể hiện rõ nhất chính là sự hợp tác, đồng tình, nhất trí cao của người dân khi tích cực tham gia mở rộng nhiều tuyến đường trên địa bàn theo tiêu chí nông thôn mới. Nhờ làm tốt việc công khai hóa các vấn đề liên quan đến thiết kế, thi công, các khoản thu, chi nên việc huy động công sức, tiền bạc để xây dựng, cải tạo cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất, dân sinh ở Yên Phong luôn được tiến hành một cách thuận lợi. Ngoài ra, khi thực hiện tốt QCDC không những phát huy được vai trò giám sát trong quá trình xây dựng mà còn nâng cao ý thức của người dân đối với việc khai thác, sử dụng và bảo vệ cơ sở hạ tầng.
Dân được biết, được bàn và quyết định
Đồng chí Phạm Sinh Huy, Trưởng Ban Dân vận Huyện ủy Yên Mô cho biết: Pháp lệnh 34 về thực hiện QCDC ở xã, phường, thị trấn đã tiếp thêm "sức mạnh" cho chính quyền và nhân dân trong huyện phát huy tốt hơn vai trò, chức trách, nhiệm vụ của mình. Đặc biệt trong phong trào thi đua "Chung tay xây dựng nông thôn mới", các xã đã tiến hành công khai hóa, tạo điều kiện để người dân trực tiếp bàn bạc, tham gia quyết định những vấn đề quan trọng liên quan đến quy hoạch, xây dựng danh mục công trình phúc lợi; dồn điền, đổi thửa; mức đóng góp xây dựng nhà văn hóa, đường giao thông liên thôn… Ngoài ra, nhiều địa phương còn có thêm những nội dung liên quan trực tiếp đến quyền lợi của nhân dân như chương trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương giai đoạn 2011-2015; các quy định về thủ tục hành chính theo Đề án 30; mức đóng góp các loại phí, lệ phí; bình xét các đối tượng được hưởng chính sách xã hội… Hình thức công khai khá đa dạng, thông qua hệ thống truyền thanh, các cuộc họp thôn, xóm, các cuộc tiếp xúc cử tri, niêm yết tại công sở, nơi công cộng để nhân dân biết. Bên cạnh đó, 18/18 xã, thị trấn trên địa bàn huyện đã tổ chức cho nhân dân bàn và quyết định trực tiếp việc xây dựng, bổ sung hương ước, quy ước, quy định rõ những nội dung nhân dân được biết, bàn bạc và quyết định; thực hiện nếp sống văn minh; bảo vệ môi trường; công tác khuyến học, khuyến tài... Từ đó, ý thức làm chủ của nhân dân được thể hiện tốt hơn, tạo bầu không khí dân chủ, cởi mở, đoàn kết, động viên người dân tích cực góp công, góp của chung tay xây dựng nông thôn mới. Đến nay, nhân dân trong huyện đã hiến 31.471 m2 đất, tham gia trên 34 nghìn ngày công, đóng góp mua nguyên vật liệu với tổng trị giá trên 11,8 tỷ đồng, làm mới, chỉnh trang, nâng cấp 94,7 km đường giao thông thôn, xóm và 33 km đường trục chính nội đồng. Đường mới được mở từ sức dân sẽ tạo điều kiện thuận lợi giúp nhân dân đẩy mạnh giao lưu hàng hóa, phát triển kinh tế và cũng là tiền đề để Yên Mô tiếp tục đẩy mạnh chương trình xây dựng nông thôn mới trong những năm tiếp theo.
Một mùa xuân mới lại về mang theo bao niềm tin và hy vọng, mùa xuân năm nay, niềm vui của người dân Yên Mô như được nhân lên khi ý Đảng, lòng dân đã hòa quyện. Phải chăng đó chính là cội nguồn tạo nên sức mạnh to lớn góp phần đắc lực thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh của địa phương để Yên Mô bước sang xuân mới tràn đầy sức sống.
Bài, ảnh: Quốc Khang