Xã Yên Thái là một trong những địa phương của huyện Yên Mô có truyền thống sản xuất vụ đông. Với sự cần cù, chịu khó, người nông dân đã biến vụ đông trở thành một trong ba vụ chính trong năm. Cùng với đẩy mạnh sản xuất các cây trồng theo thế mạnh, Yên Thái còn tập trung xây dựng các mô hình liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm, đưa giống cây mới có giá trị kinh tế cao vào sản xuất và đã khẳng định hiệu quả.
Điển hình như năm 2018, Yên Thái đã gieo trồng được hơn 124 ha cây đông, trong đó 8 ha cây ngô ngọt được Công ty Thanh An bao tiêu sản phẩm; 40,57 ha lạc giống được liên kết sản xuất với Trung tâm Nghiên cứu và phát triển đậu đỗ; 20,9 ha khoai tây được Công ty TNHH Hương Quê bao tiêu, 4 ha trạch tả, ngưu tất được HTX Dược liệu Nghĩa Hưng liên kết và ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm.
Như vậy, trên 52% tổng diện tích gieo trồng cây vụ đông của Yên Thái đã được liên kết sản xuất, bao tiêu toàn bộ sản phẩm, đưa các cây trồng trở thành cây hàng hóa có giá trị cao, tạo thu nhập ổn định cho nông dân. Nhờ đó, giá trị thu hoạch vụ đông năm 2018 của xã Yên Thái đạt trên 8 tỷ đồng.
Năm nay, xã Yên Thái có kế hoạch trồng 130 ha cây vụ đông với các cây trồng hàng hóa chủ lực: ngô, lạc giống, đậu tương rau, khoai tây.
Theo ông Vũ Văn Đạo, Chủ tịch UBND xã Yên Thái, ngay từ đầu vụ, địa phương đã làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân đẩy mạnh sản xuất. Địa phương cũng tập trung xây dựng kế hoạch gắn với kế hoạch sản xuất vụ mùa và chỉ đạo các HTX tìm các đầu mối liên kết để tiêu thụ sản phẩm cũng như cung ứng đầy đủ các loại giống, phân bón cho nông dân.
Đồng thời huy động máy móc, phương tiện đẩy nhanh tiến độ thu hoạch lúa mùa, tạo quỹ đất làm vụ đông. Với phương châm "sáng lúa, chiều đông", đến nay bà con nông dân trong xã đã gieo trồng trên 88 ha cây đông các loại, trong đó có 44,6 ha lạc và 13,2 ha ngô ngọt đã xây dựng được mối liên kết bao tiêu sản phẩm với các đơn vị, doanh nghiệp có uy tín.
Theo kế hoạch, năm nay huyện Yên Mô tập trung phát triển sản xuất vụ đông theo hướng tái cơ cấu ngành trồng trọt nhằm nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Huyện tiếp tục thâm canh các cây trồng truyền thống, đẩy mạnh liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm, mở rộng diện tích các cây trồng có giá trị kinh tế cao phù hợp với điều kiện của từng địa phương.
Tập trung bố trí cây trồng hợp lý, khoa học để chủ động quỹ đất mở rộng diện tích canh tác 4 vụ/năm trên đất màu, đất lúa màu. Tiếp tục chuyển đổi diện tích cấy lúa kém hiệu quả sang trồng cây ăn quả kết hợp với nuôi thủy sản hoặc ao nổi để nâng cao hiệu quả kinh tế.
Mục tiêu cụ thể, huyện Yên Mô phấn đấu gieo trồng từ 1.600 ha trở lên. Trong đó có 212 ha cây trồng có liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm với các đơn vị, doanh nghiệp. Để thực hiện thắng lợi mục tiêu này, huyện đã chỉ đạo các xã, thị trấn căn cứ vào kế hoạch của huyện và điều kiện cụ thể của đơn vị bố trí cơ cấu cây trồng phù hợp, giao kế hoạch cụ thể cho các HTX nông nghiệp, thôn, xóm. Phối hợp với các phòng chuyên môn, các doanh nghiệp liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm tổ chức tập huấn kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh hại cây trồng vụ đông đối với cây trồng mới cho nông dân trước khi vào vụ sản xuất.
Huyện cũng giao cho các hội, đoàn thể phối hợp với các cơ quan chuyên môn tuyên truyền, vận động hội viên, đoàn viên tích cực tham gia trồng cây vụ đông. Khuyến khích tích tụ ruộng đất, chuyển đổi diện tích đất 2 lúa, đất lúa - màu, đất màu sang trồng các cây trồng có hiệu quả kinh tế cao hơn, mạnh dạn đầu tư thâm canh, tiếp thu tiến bộ khoa học kỹ thuật mới vào sản xuất. Vận động các hội viên không có lao động nhưng có đất màu, lúa màu trong vùng quy hoạch cho các hộ, đoàn thể mượn đất để canh tác, không bỏ hoang gây lãng phí.
Đối với các HTX nông nghiệp, chủ động liên hệ với các doanh nghiệp để ký kết hợp đồng sản xuất, tiêu thụ sản phẩm và đơn vị cung ứng giống, vật tư đảm bảo số lượng, chất lượng, giá cả hợp lý để phục vụ sản xuất. Đồng thời bám sát lịch thời vụ gieo trồng từng loại cây để hướng dẫn các hộ nông dân gieo trồng đảm bảo thời vụ, tạo điều kiện tốt cho cây sinh trưởng, phát triển tốt, đạt năng suất cao.
Theo đánh giá của Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Yên Mô, từ đầu vụ đến nay thời tiết tương đối thuận lợi, công tác chuẩn bị chu đáo, do đó tiến độ sản xuất vụ đông trên địa bàn huyện đảm bảo. Đến thời điểm này, huyện Yên Mô trồng được hơn 1.289 ha cây vụ đông, đạt 80,6% kế hoạch (trong đó có: 354,3 ha ngô, 133,9 ha lạc, 23,2 ha đậu tương, 145,8 ha khoai lang, 51,7 ha khoai tây, 34,5 ha bí xanh,15,5 ha cà chua, 13,5 ha ớt, 517 ha rau và cây trồng khác).
Nhiều địa phương hoàn thành kế hoạch vụ đông đạt trên 90% như: Yên Phong, Yên Mỹ, Yên Mạc, Yên Lâm, Yên Hòa, Yên Thắng, Mai Sơn. Cùng với việc tập trung hướng dẫn các hộ nông dân đẩy nhanh tiến độ trồng các cây đông trà muộn đảm bảo trong khung thời vụ tốt nhất, các địa phương đang vận động bà con nông dân chủ động xuống đồng chăm sóc, theo dõi, phòng trừ sâu bệnh cho các cây đông trà sớm để cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt.
Bài, ảnh: Giáng Hương