Yên Khánh khẳng định hướng đi đúng trong sản xuất nông nghiệp

Ngược thời gian về với Yên Khánh hơn 20 năm trước, cũng như nhiều địa phương khác trong tỉnh, sản xuất nông nghiệp của huyện phải đối mặt với không ít khó khăn, đó là kết cấu hạ tầng KT-XH nhỏ bé, xuống cấp, trình độ thâm canh còn lạc hậu, sản xuất manh mún và phụ thuộc hoàn toàn vào thiên nhiên... Những khó khăn này đã là những "rào cản" ảnh hưởng đến tốc độ phát triển sản xuất nông nghiệp của huyện.

Trong bối cảnh trên, huyện Yên Khánh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nhằm từng bước gỡ bỏ những hạn chế trong sản xuất, khai thác tối đa tiềm năng đất đai để tăng năng suất, sản lượng cây trồng, con nuôi. Huyện đã tập trung tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp một cách đồng bộ giữa trồng trọt và chăn nuôi, tiến hành quy hoạch vùng sản xuất và tăng cường đưa tiến bộ KHKT vào đồng ruộng.

Trong quá trình thực hiện tái cơ cấu sản xuất, huyện Yên Khánh coi trọng công tác quy hoạch, dồn điền đổi thửa (DĐĐT) gắn với chỉnh trang đồng ruộng, tạo vùng sản xuất tập trung.

Đến nay, 16/19 xã trên địa bàn huyện đã hoàn thành công tác DĐĐT, bình quân mỗi hộ chỉ còn 1-2 thửa. Làm tốt công tác DĐĐT đã góp phần quan trọng gỡ bỏ hạn điền, từ sản xuất nhỏ lẻ, tự cung, tự cấp giai đoạn trước đã dần hình thành được các vùng sản xuất, chăn nuôi tập trung có quy mô lớn, đáp ứng yêu cầu thị trường. Việc DĐĐT cũng tạo điều kiện đưa cơ giới hóa vào sản xuất.

Hiện nay, 100% diện tích lúa đã làm đất bằng máy, trên 40% diện tích gieo sạ và 60% diện tích được thu hoạch bằng máy. Nhờ tăng quy mô sản xuất mà giá thành sản xuất lúa đã giảm từ 2,7-3 triệu đồng/ha (chủ yếu giảm ở khâu gieo cấy khi gieo vãi, bón phân, phòng trừ sâu bệnh và thu hoạch), thu nhập cao hơn so với sản xuất nhỏ lẻ từ 4,6 - 5,5 triệu đồng/ha. Không chỉ dừng lại ở đó, việc tăng quy mô sản xuất, đưa cơ giới hóa vào còn giúp rút ngắn thời gian sản xuất.

Đến nay, Yên Khánh đã nâng hệ số sử dụng đất từ 1 vụ lên 3 vụ/năm với tổng diện tích gieo trồng cây hàng năm của huyện đạt trên 21 nghìn ha, trong đó diện tích lúa đạt trên 10 nghìn ha (diện tích lúa chất lượng cao chiếm trên 66%). Năm 2016, mô hình cánh đồng lớn đã đạt 1.700 ha.

Cùng với DĐĐT, Yên Khánh đã tranh thủ sự quan tâm ủng hộ của các cấp, ngành để huy động các nguồn lực ưu tiên đầu tư cơ sở hạ tầng giao thông, thủy lợi, làm nền tảng phát triển nông nghiệp bền vững, đồng thời tạo điều phát triển bền vững. Hiện nay, hệ thống thủy lợi nội đồng được tu bổ, nâng cấp, căn bản đáp ứng yêu cầu tưới, tiêu và phòng, chống lụt bão, sản xuất nông nghiệp nhờ đó mà bớt lệ thuộc vào thiên nhiên.

Đưa nông nghiệp phát triển theo hướng hàng hóa

Những năm gần đây, mặc dù trên địa bàn huyện Yên Khánh đã hình thành khu công nghiệp, cụm công nghiệp với nhiều nhà máy, xí nghiệp ra đời, thu hút một lực lượng lớn lao động nông thôn, song với điều kiện đặc thù, sản xuất nông nghiệp vẫn được Yên Khánh xem là mặt trận hàng đầu, chủ lực của nền kinh tế ở địa phương. Bởi vậy, trong nhiều năm qua, Yên Khánh kiên trì mục tiêu này và đã có những định hướng đúng đắn để nông nghiệp phát triển bền vững.

Bám sát mục tiêu hình thành nền nông nghiệp sản xuất hàng hóa, huyện Yên Khánh đã tập trung nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ từ huyện đến cơ sở, tăng cường chuyển giao tiến bộ KHKT để nông dân thích ứng, tiếp cận nhanh với những mô hình mới.

Cùng với đó là các giải pháp và chính sách đi kèm, tạo động lực, sức sống mới cho việc thực hiện tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp ở địa phương. Trung bình mỗi năm, huyện Yên Khánh đã tổ chức hàng trăm buổi tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật, chuyển giao kiến thức khoa học kỹ thuật mới cho hàng chục nghìn lượt nông dân.

5 năm trở lại đây, huyện đã có 2 đề tài khoa học công nghệ cấp tỉnh, 27 đề tài và trên 50 sáng kiến cấp huyện được áp dụng vào lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, ngành nghề CN - TTCN dịch vụ, các đề tài, sáng kiến đã giúp giảm công lao động, tăng thu nhập cho nông dân lên 10 đến 20%.

Xác định không có doanh nghiệp dẫn dắt thì không thể phát triển nông nghiệp theo hướng thị trường, nông dân sẽ lâm vào cảnh "được mùa- rớt giá", do vậy, huyện Yên Khánh đã có nhiều chính sách thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, góp phần củng cố mối liên kết "4 nhà" trong sản xuất nông nghiệp.

Năm 2010, huyện đã triển khai thí điểm mô hình liên kết "4 nhà" thông qua Dự án sản xuất giống lúa chất lượng cao với tổng diện tích 100ha. Theo đó, các doanh nghiệp tổ chức ký hợp đồng sản xuất và tiêu thụ sản phẩm lúa giống chất lượng cao là Công ty Vật tư nông nghiệp Hồng Quang, Công ty cổ phần Tổng công ty Giống cây trồng, con nuôi Ninh Bình, Công ty Giống cây trồng Trung ương.

Hiện nay, Dự án đã phát triển lên 400 ha, hàng năm cung cấp hàng nghìn tấn thóc giống chất lượng cao phục vụ cho sản xuất trong tỉnh và các tỉnh lân cận thuộc Đồng bằng Bắc bộ và khu vực miền Trung. Cùng với đó, huyện Yên Khánh đã tích cực triển khai mô hình liên doanh, liên kết sản xuất lúa thương phẩm và các cây rau - củ - quả với các công ty, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh, qua đó, hàng nghìn tấn sản phẩm được thu mua tiêu thụ cho nông dân.

Thành công của dự án, mô hình không chỉ góp phần tăng giá trị sản phẩm nông nghiệp mà còn mở ra hướng liên kết thực sự có hiệu quả trong sản xuất. Hiện nay, nhiều mặt hàng nông sản của huyện đã được nhiều doanh nghiệp biết đến và tham gia bao tiêu như: khoai tây, cà chua nhót, bí xanh, ớt, cây trạch tả...

Ngoài ra, Yên Khánh còn được biết đến với nghề sản xuất và chế biến nấm. Hiện nay, toàn huyện có 1 doanh nghiệp, 15 tổ hợp tác sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Hàng năm, sản lượng nấm toàn huyện đạt từ 2.000-2.500 tấn, đưa Yên Khánh trở thành vùng trọng điểm về sản xuất nấm của tỉnh.

Đi đôi với đẩy mạnh sản xuất lương thực, nhiều năm qua huyện Yên Khánh đã quan tâm phát triển kinh tế trang trại, phát triển chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản theo hướng công nghiệp. Nhiều mô hình mới, nhiều trang trại và gia trại chăn nuôi đã hình thành và phát triển đem lại hiệu quả kinh tế cao, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người lao động.

Sản xuất nông nghiệp của huyện đã phá thế độc canh cây lúa, phát triển tương đối toàn diện, hiệu quả; có bước tiến quan trọng về phương thức tổ chức sản xuất, đưa nông nghiệp phát triển theo hướng hàng hóa, tăng thu nhập cho người nông dân.

Hiện nay, diện tích lúa chất lượng cao của huyện Yên Khánh đã đạt 10.064,5ha, chiếm 66,23% diện tích. Năm 2016, tổng sản lượng lương thực của huyện tăng gấp 1,8 lần so với năm 1994; giá trị sản xuất trên 1 ha canh tác đạt 130 triệu đồng/năm, tăng 61 triệu đồng so với năm 2008.

Những kết quả trên đã cho thấy nông nghiệp Yên Khánh ngày càng đi vào chiều sâu, góp phần thúc đẩy sản xuất công nghiệp ổn định và nâng cao chất lượng cuộc sống cho nhân dân.

Mai Lan