Theo báo cáo của ngành Công thương, 3 tháng đầu năm 2015, kim ngạch xuất khẩu đạt 255 triệu USD, tăng gấp 3,2 lần so với cùng kỳ năm 2014. Trong cơ cấu hàng xuất khẩu của tỉnh thì nhóm hàng có giá trị xuất khẩu chiếm tỷ trọng lớn là nhóm hàng xi măng - clanhke đạt 68,2 triệu USD; dệt may đạt 35,8 triệu USD; tiếp đến là giày dép các loại đạt 29,7 triệu USD. Điều này cho thấy sự nỗ lực của các doanh nghiệp trong việc đẩy mạnh sản xuất, tăng cường quảng bá sản phẩm và chiếm lĩnh thị trường xuất khẩu.
Một số mặt hàng xuất khẩu mới đã đi vào ổn định và có giá trị lớn như: Linh kiện điện tử đạt 15,3 triệu sản phẩm (tăng gấp 7,9 lần so với quý I/2014), giá trị đạt gần 102 triệu USD (tăng gấp 15,9 lần); kính quang học đạt gần 955 nghìn chiếc (tăng 32,9%), giá trị đạt trên 410 nghìn USD (tăng 35,7%). Trong khi đó, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng thủ công mỹ nghệ, nông sản thực phẩm là những mặt hàng có giá trị gia tăng cao nhưng kim ngạch xuất khẩu giảm sút cả về số lượng, giá trị và chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng kim ngạch xuất khẩu như: dứa, dưa chuột đóng hộp đạt 420,3 tấn, giảm 47,6%... Nguyên nhân là do các mặt hàng thủ công mỹ nghệ và nông sản thực phẩm vẫn gặp nhiều khó khăn về thị trường xuất khẩu.
Trong số các mặt hàng có tỷ trọng xuất khẩu lớn phải kể đến ngành dệt may. Hiện sản phẩm được xuất khẩu sang thị trường lớn như Mỹ và EU. Một số doanh nghiệp với quy mô hàng nghìn lao động, được tổ chức sản xuất bài bản và đã ký được hợp đồng xuất khẩu đến hết quý II năm 2015, thậm chí nhiều đơn vị còn ký được đơn hàng đến hết năm. Chẳng hạn, Công ty TNHH may Nien Hsing là doanh nghiệp dẫn đầu kim ngạch xuất khẩu dệt may của tỉnh cũng đang đầu tư mạnh vào việc nghiên cứu thị trường, xây dựng thương hiệu, đổi mới công nghệ, thiết kế và phát triển sản phẩm mới; đồng thời, có kế hoạch tuyển dụng thêm 700 lao động để đáp ứng nhu cầu hội nhập.
Đại diện Công ty TNHH may Thịnh Lộc (thị trấn Yên Thịnh, huyện Yên Mô) cho biết: Là đơn vị trực tiếp tham gia xuất khẩu hàng may mặc sang thị trường các nước Hàn Quốc, EU… Năm 2014, Công ty đã xuất khẩu 70 triệu sản phẩm, mang lại doanh thu 45 tỷ đồng. Hiện nay, Công ty đã nhận được đơn đặt hàng xuất khẩu đến năm 2018. Để khẳng định vị thế trên trị trường và đáp ứng yêu cầu của đối tác nước ngoài, Công ty đã đầu tư 15 tỷ đồng mua sắm thêm máy móc, thiết bị hiện đại để nâng cao năng lực cung ứng hàng may mặc xuất khẩu; từng bước nâng cao chất lượng, hạ giá thành sản phẩm; đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm. Năm 2015, Công ty phấn đấu xuất khẩu trên 100 triệu sản phẩm, doanh thu đạt khoảng 70 tỷ đồng…
Do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế thế giới nên những năm gần đây thị trường xuất khẩu bị thu hẹp, nhưng các doanh nghiệp vẫn tích cực tìm kiếm thị trường, duy trì bạn hàng xuất khẩu. Hàng hóa của tỉnh hiện có mặt ở trên 50 quốc gia và vùng lãnh thổ thuộc 5 châu lục trên thế giới. Nhìn chung hầu hết các thị trường đều có mức tăng trưởng cao, trong đó thị trường có kim ngạch cao nhất là châu á với các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu là: Clanhke, may mặc, giày dép, thức ăn gia súc, linh kiện điện tử. Tiếp đến là một số thị trường truyền thống ở khu vực châu Âu vẫn giữ được nhịp độ tăng trưởng với các mặt hàng là may mặc, giày dép, thêu ren, thảm trang trí, thảm trải sàn...
Ngành Công thương đã nỗ lực triển khai nhiều giải pháp để duy trì, cũng như đẩy mạnh giá trị xuất khẩu hàng hóa của địa phương. Trong đó, tập trung đẩy mạnh các hoạt động khuyến công để hỗ trợ cho các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp nông thôn thông qua hoạt động đào tạo nghề, hỗ trợ mô hình phát triển; xúc tiến thương mại và thương mại điện tử để hỗ trợ các doanh nghiệp tham gia hội chợ trong và ngoài nước, nâng cao năng lực thiết kế sản phẩm, xây dựng website thương mại điện tử...giúp các doanh nghiệp mở rộng thị trường xuất khẩu, nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy hoạt động xuất khẩu trên địa bàn tỉnh phát triển, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo việc làm và tăng thu nhập cho người lao động tại địa phương.
Để bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ xuất khẩu năm 2015 đạt trên 830 triệu USD, thời gian tới, ngành Công thương triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp để mở rộng, phát triển thị trường mới nhằm đẩy mạnh xuất khẩu, nhất là những mặt hàng có giá trị gia tăng cao. Phối hợp với các ngành đẩy mạnh thu hút các dự án đầu tư vào công nghiệp hỗ trợ phục vụ ngành dệt, may trên địa bàn; các dự án có công nghệ cao, giá trị xuất khẩu lớn như linh kiện điện tử, điện thoại.
Triển khai thực hiện có hiệu quả kế hoạch xúc tiến thương mại, phát triển thương mại điện tử, tập trung hỗ trợ các hoạt động xuất khẩu; xây dựng thương hiệu, giữ vững thị trường xuất khẩu truyền thống, tìm kiếm mở rộng thị trường xuất khẩu mới. Triển khai thực hiện tốt kế hoạch của UBND tỉnh về đẩy mạnh phát triển trồng, chế biến cói, thêu ren và chế tác đá mỹ nghệ, trong đó tập trung vào việc bảo tồn, phát triển các nghề, làng nghề truyền thống; đầu tư cơ sở hạ tầng các làng nghề; quy hoạch trung tâm giới thiệu và bán hàng lưu niệm phục vụ khách du lịch... để đẩy mạnh xuất khẩu các mặt hàng truyền thống của tỉnh.
Cùng với đó, Sở sẽ đẩy mạnh công tác đánh giá, dự báo thị trường; tổ chức tập huấn phổ biến nội dung cam kết quốc tế, làm rõ các lợi thế mà Việt Nam có thể thụ hưởng để các doanh nghiệp tiếp cận, mở rộng thị trường xuất khẩu. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần tiếp tục đầu tư đổi mới trang thiết bị hiện đại để nâng cao năng lực sản xuất, chất lượng lượng sản phẩm; đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm.
Tín hiệu vui từ hoạt động xuất khẩu những tháng đầu năm sẽ tạo động lực cho các công ty, doanh nghiệp vượt khó khăn, phấn đấu hoàn thành kế hoạch năm, góp phần ổn định và phục hồi nền kinh tế đang được dự báo sẽ có nhiều khởi sắc vào năm 2015.
Thanh Chiên