Để xây dựng nếp sống văn minh đô thị, Tam Điệp chú trọng nâng cao chất lượng phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", coi đây là một trong những giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng đời sống tinh thần cho nhân dân.
Việc triển khai xây dựng làng, phố, gia đình văn hóa đã phù hợp với nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân. Mỗi gia đình đã không ngừng phấn đấu nhằm phát huy nét đẹp truyền thống của gia đình, dòng họ từ đó thực hiện tốt nghĩa vụ công dân, tham gia xây dựng Đảng, chính quyền vững mạnh.
Đã xuất hiện nhiều tấm gương ông bà mẫu mực, con cháu thảo hiền, vợ chồng sống hòa thuận, hạnh phúc, bình đẳng, thương yêu, giúp đỡ lẫn nhau, có trách nhiệm nuôi dạy con cái, gương mẫu chấp hành các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Nhân dân đã tự nguyện đóng góp tiền của và ngày công để cải tạo, nâng cấp các tuyến đường giao thông nông thôn, các công trình phúc lợi như: nhà văn hóa thôn, xóm, đình chùa, miếu mạo, các công trình giao thông, thủy lợi…
Hiện nay, thị xã có 1 nhà văn hóa trung tâm, 1 thư viện với 6.000 đầu sách các loại, 1 bảo tàng, 6/9 nhà văn hóa cấp xã, phường 116/119 nhà văn hóa ở các khu dân cư. Truyền thống "lá lành đùm lá rách" trong quần chúng nhân dân luôn được phát huy. ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường, an ninh trật tự xã hội của người dân thị xã được nâng lên rõ rệt. Toàn thị xã đã có 83% gia đình đạt danh hiệu gia đình văn hóa, 67,4% % khu dân cư đạt danh hiệu khu dân cư văn hóa, không có khu dân cư yếu kém.
Phong trào văn hóa văn nghệ, TDTT quần chúng phát triển sâu rộng. Phòng văn hóa - thông tin thị xã đã tích cực tham mưu với các cấp ủy, chính quyền trong việc quy hoạch diện tích đất cũng như việc xây dựng các thiết chế thể thao, đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế và khoa học. Trong 119 nhà văn hóa thôn, xóm, tổ dân phố thì có tới 105 nhà văn hóa có sân chơi với diện tích tối thiểu đạt 100 m2. Hiện nay, Tam Điệp đã có gần 60 sân bóng đá, bóng chuyền, 200 sân cầu lông, sân tennis và hàng chục điểm tập thể thao… Hệ thống sân chơi, bãi tập được hoàn thiện đã đáp ứng tốt hơn nhu cầu luyện tập thể thao ngày càng cao của quần chúng nhân dân.
Hàng năm, vào những dịp kỷ niệm các ngày lễ lớn, những sự kiện chính trị trọng đại của địa phương, của đất nước, các xã, phường đều tổ chức nhiều hoạt động TDTT như: Thi đấu giao hữu cầu lông, bóng bàn, bóng đá, bóng chuyền… Số người luyện tập TDTT thường xuyên ngày càng tăng (chiếm 24%), 15% gia đình thể thao. Phong trào đi bội buổi sáng, buổi tối, luyện tập bóng đá, bóng chuyền, tennis, thể dục dưỡng sinh… đã thu hút nhiều người tham gia, góp phần nâng cao sức khỏe người dân, tạo không khí vui tươi phấn khởi và hạn chế các tệ nạn xã hội.
Có thể nói, với việc quan tâm đầu tư đồng bộ, thị xã Tam Điệp đã có sự phát triển nhanh chóng về cơ sở hạ tầng, các thiết chế văn hóa đã làm thay đổi diện mạo đô thị. Nếp sống mới được phổ biến rộng rãi, tạo sự đoàn kết trong cộng đồng dân cư, góp phần giữ gìn an ninh, trật tự, phát triển KT-XH ở địa phương.
Mai Lan